امسال چه سهامی در بورس بخریم؟

تحریریه پارسینه : بعد از یک سال پرتلاطم که رینگ پتروشیمی بورس کالا را پرحاشیه و خبرسازکرد امسال و البته در تابستان جاری این بازار امیدوار است دست کم سایه خروج محصولات صنعت پتروشیمی کم شود البته با وجود همه این حواشی بازهم پتروشیمی ها گل سر سبد تالار نقره ای در سال گذشته بودند بررسی حجم و ارزش معاملات این رینگ نشان می دهد ۸/۴۹ درصد از ارزش کل معاملات بازار فیزیکی بورس کالا در اختیار محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بوده است.

از طرف دیگر مقایسه آمار معاملات تالار پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بازار فیزیکی بورس کالا در سال ۹۵ با سال ۹۴ نشان می‌دهد که حجم و ارزش معاملات این تالار در سال ۹۵ به ترتیب با رشد ۷ و ۱۶ درصدی همراه بوده است.

همچنین در سال ۹۵ حجم معاملات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی در بورس کالا به رقم ۱۳ میلیارد و ۴۵۶ میلیون و ۹۰۶ تن رسید و در مقابل ارزش معاملات نیز رقم ۱۸ هزار و ۴۶۱ میلیارد و ۵۸۵ میلیون و ۲۶۶ هزار تومان ثبت شد. این در حالی است که در سال ۹۴ حجم معاملات این رینگ ۱۲ میلیون و ۵۸۰ هزار و ۵۸۴ تن و ارزش معاملات آن نیز ۱۵ هزار و ۸۷۱ میلیارد و ۸۷۱ میلیون بود. بر این اساس می‌توان به تالار پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی بورس کالا در سال ۱۳۹۵ نمره قبولی داد.

بر اساس این گزارش محصولات این گروه با ثبت بیش از ۵/۳ میلیون تن مبادله به ارزش بیش از۱۱ هزار و ۴۱۱ میلیارد ۷۷۱ میلیون تومان از حیث ارزش معاملات بالاتر از فرآورده‌های نفتی قرار گرفت. همچنین حجم و ارزش معاملات این محصولات به ترتیب ۲۶ و ۳۴ درصد نسبت به سال ۹۴ رشد داشته است. از طرف دیگر محصولات پتروشیمی با اختصاص نزدیک به ۳۱ درصد از ارزش معاملات بازار فیزیکی توانسته به دومین گروه کالایی پرفروش بورس کالا در سال ۹۵ تبدیل شود.

در سال ۹۵ نیز مانند سالیان گذشته پلیمری‌ها رتبه اول را هم در ارزش و هم در حجم به خود اختصاص دادند به طوری که ۷۳ درصد از حجم و ۸۵ درصد از ارزش معاملات این تالار به این محصولات تعلق داشت. از طرف دیگر شیمیایی‌ها نیز در سال گذشته با رشد ۲۵ درصدی حجم و ۴۴ درصدی ارزش معاملات نسبت به سال ۹۴ و ثبت ۲۷ درصد از حجم و ۱۵ درصد از ارزش معاملات این تالار، تقریبا بقیه معاملات محصولات پتروشیمی را به خود اختصاص دادند.

نفت سوم شد، قیر اول

اما محصولات فرآورده‌های نفتی به واسطه کاهش قیمت جهانی نفت در سال ۹۵، کاهش ارزش معاملات را تجربه کردند. بر این اساس طی سال ۹۵ بیش از ۸/۹ میلیون تن انواع فرآورده نفتی به ارزش ۷ هزار و ۴۹ میلیارد و ۸۱۴ میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت که با وجود رشد ۴/۱ درصدی در حجم معاملات، ارزش ریالی منفی ۴ درصد را در قیاس با سال ۹۴ به ثبت رساند.

در مجموع محصولات فرآورده‌های نفتی طی سال گذشته ۱۹درصد از ارزش کل معاملات بازار فیزیکی را به خود اختصاص دادند و از این نظر به سومین گروه کالایی این بازار تبدیل شدند. البته باید به یاد داشته باشیم که حدود ۳۹ درصد از حجم معاملات بازار فیزیکی در سال ۹۵ به این گروه تعلق داشت. همچنین معاملات قیر با حجم بیش از ۵ میلیون و ۲۲۷ هزار تن به ارزش ۴ هزار و ۵۴ میلیارد و ۵۴۴ میلیون تومان رتبه نخست را در میان معاملات این گروه کالایی داشت و به ترتیب ۵۳ و ۵۸ درصد از حجم و ارزش معاملات این گروه را به خود اختصاص داد.

پیش‌بینی‌های صعودی

بر اساس این گزارش، با وجود کاهش قیمت فرآورده‌های نفتی در سال گذشته از ماه‌های پایانی سال، قیمت نفت روندی صعودی به خود گرفت. به دنبال این اتفاق و افزایش قیمت خوراک صنعت پتروشیمی، بازارهای این صنعت به طور کلی شاهد رشد سطوح قیمت محصولات بودند.

یکی دیگر از اتفاقات مهم بورس کالا در سال ۱۳۹۵ انعقاد قراردادهای بلندمدت پتروشیمی با صنایع پایین‌دستی در این بورس بود. نخستین قرارداد بلندمدت در تیر ۹۵ بین مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان و صنایع پایین دست رقم خورد. بر اساس این قراردادها، عرضه کننده و خریدار موظف به تداوم عرضه و خرید در انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالا هستند.

به این ترتیب مجتمع پتروشیمی شهید تندگویان طی چند مرحله محصولات گوناگون خود را برای صنایع پایین دستی در بورس کالا عرضه کرد. به اعتقاد کارشناسان اوراق سلف و سلف موازی از انواع ابزارهای معاملاتی، سرمایه‌گذاری و تامین مالی در بازار سرمایه است و انتشار آنها در بورس کالای ایران موجب گسترش کیفی ابزارهای بورس و افزایش کمی بازار بورس می‌شود.

در همین راستا، وجود این ابزارها به همراه امکان انعقاد قراردادهای بلندمدت در بورس کالا سبب می‌شود شرکت‌های پتروشیمی و صنایع پایین دستی به عنوان فروشندگان و خریداران محصولات صنعت پتروشیمی بتوانند از این ابزارها برای تامین مالی و همچنین رفع دغدغه‌ها در زمان رکودهای فصلی استفاده کنند.

همچنین با انعقاد قراردادهای بلندمدت، پتروشیمی ها و صنایع پایین دست می‌توانند برای تولید خود برنامه‌ریزی بهتری داشته باشند و فعالیت‌های تولیدی آنها به علت نبود مواد اولیه با توقف و کاهش مواجه نشود.

به هر صورت، هرچند در نگاه بلندمدت به دلایلی انتظار از بهبود وضع اقتصادی جهان، پیش بینی های مبتنی بر افزایش تقاضا و رشد سطوح قیمتی محصولات پتروشیمی است، اما در نگاه کوتاه‌مدت نیز انتظارات از نحوه جهت گیری آتی قیمت نفت و همچنین انتظار رشد فصلی تقاضای جهانی برای محصولات پتروشیمی شکل‌ گیری روند صعودی قیمت در این صنعت را تایید می کند.

درواقع انتظار فعالان بازار و همچنین موسسات تحلیل بازار مبنی بر شکل‌گیری روند صعودی قیمت در شش ماه نخست سال میلادی است. به این ترتیب به نظر میرسد با شرایط فعلی بازار پتروشیمی در جهان و رشد تقاضای فصلی، تاثیر انتظارات بازار از رشد قیمت نفت، بهبود مشکلات نقدینگی در بازار هند و برنامه تعمیرات اساسی مجتمع‌های تولیدی در شش ماه نخست سال میلادی فعالیت انبارداری و ذخیره‌ سازی محصولات به عنوان سیاستی برای عرضه جهانی آن در ماه‌های آینده منجر به افزایش قیمت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی شود.