داربست‌های میدان نقش جهان؛ جزئی از تاریخ این میدان جهانی!

حذف داربست از بناهای تاریخی یکی از قول‌هایی است که مسئولان مختلف در محوطه‌ها و بناهای تاریخی در مناسبت‌های خاص به طور دائم برزبان می‌آورند، قول و قراری که برخی مسئولان اجرائی می‌کنند و برخی نه!

البته در این میان نیز مسئولانی هستند که برای احترام به گردشگر در صورتی که اعتبار مرمت را نداشته باشند، ترجیح می‌دهند با حذف داربست تا زمان رسیدن اعتبار مناسب، اجازه دهند گردشگر هزینه و زمان خود را دورریز نکند، مانند مدیر مجموعه میراث فرهنگی نادری در مشهد، که وقتی اعلام شد شاید اعتبار برای سومین مرحله مرمت این سازه‌ی تاریخی‌اش به موقع نرسید ترجیح‌اش برداشتن داربست‌ها از دور مجسمه نادرشاه افشار و سربازانش بود، هر چند در دقیقه نود قول پرداخت اعتبار رسید و هنوز داربست‌های این مجسمه برپاست.

هر چند نمی‌توان از لزوم توجه و رسیدگی به بناهای تاریخی در طول سال‌های گذشته و مرمت‌هایی که نیاز به بستن داربست‌ها دارند، گذشت. از سوی دیگر نوع داربست‌های مورد استفاده برای مرمت بناهای تاریخی که معمولا غیراستاندارد خوانده می‌شود خود مساله‌ای است، که زیاد به آن توجه نمی‌شود.

امروز به راحتی می‌توان ادعا کرد هر کدام از بناهای تاریخیِ شناسایی و ثبت ملی شده تا کنون، دست‌کم یک بار داغ داربست‌ها را بر پیکر خود احساس کرده‌اند، گنبد سلطانیه در زنجان، مسجد جامع ساوه، مسجد سپه‌سالار در تهران نمونه‌های بارز این سازه فلزی هستند که برای حفاظت قطعا نیاز به این سازه دارند، مانند عمارت عالی‌قاپو و مسجد امام (ره) در میدان جهانی نقش جهان، که داربست‌های نصب شده روی این دو بنای تاریخی نیز به مرور تاریخی محسوب می‌شوند.

ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان درباره‌ی داربست‌های تاریخی روی عمارت عالی قاپو و میدان امام (ره) اصفهان به ایسنا می‌گوید: اقدامات استحکام‌بخشی و سازه‌ای عمارت عالی‌قاپو به پایان رسیده و در حال حاضر تیم مرمت‌کار، مرمت تزئینات این بنای تاریخی را در دستور کار قرار داده است.

وی با بیان این‌که اکنون فقط داربست‌های ایوان عمارت عالی قاپو در طبقه دوم باقی مانده‌اند و دیگر داربست‌ها حذف شده‌اند، ادامه می‌دهد: برای انجام این مرمت‌ها، به ظرافت و دقت نیاز است، بنابراین این پروژه نیز احتمالا مدت زیادی را به خود اختصاص می‌دهد.

او با اشاره به ظرافت‌های موجود در تزئینات گچبری و نقاشی‌های دیواره‌های ایوانِ عمارت، تاکید می‌کند: با توجه به لزوم ادامه مرمت این تزئینات، صرفا تعداد کمی از داربست‌ها به عنوان پایه و متحرک برای استقرار مرمتگران تزئینات در داخل ایوان به صورت محدود قرار داده شده و همه‌ی داربست‌های اضافی جمع‌آوری می‌شود.

وی خبر می‌دهد: نصب داربست‌های متحرک جدید برای این مجموعه در حالتی که گردشگران بتوانند نمای مرمت شده ایوان را از بخش‌های مختلف میدان نقش جهان همراه با نرده‌های جدید حفاظتی و بدون هیچ داربستی ببینند، انجام می‌شود.
داربست‌ها بر گنبد مسجد امام (ره) اصفهان

هفت سال، برای مرمت ۱۱ ترک گنبد

به گزارش ایسنا، حدود هفت سال پیش یکی از کارشناسان ارشد مرمت آثار تاریخی به ایسنا اعلام کرد؛ بخشی از کاشی‌های گنبد مسجد امام (ره) در میدان نقش جهان اصفهان چین خورده است، با انتشار این خبر اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان یکی از مهمترین پروژه‌های خود را در آن زمان مطالعه و بررسی این گنبد و آغاز مرمت این سازه قرار داد.

طاهری اکنون در توضیح وضعیت مرمتِ ترک‌های گنبد مسجد امام (ره) اصفهان نیز به ایسنا توضیح می‌دهد: تا کنون ۱۱ ترک از گنبد مسجد امام مرمت شده‌اند و بقیه ترک‌ها نیز در دست مرمت هستند.

او تاکید می‌کند: احتمالا تا دوسال آینده کار مرمتِ ترک‌های گنبد مسجد امام (ره) طول می‌کشد.

وی همچنین از اختصاص اعتبار مناسب برای مرمت تزئینات ایوان عالی قاپو و گنبد مسجد امام (ره) اصفهان خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به جهانی بودن میدان نقش جهان و پایگاه آن، هر میزان اعتبار برای این پروژه نیاز باشد، آن اختصاص پیدا می‌کند.

با توجه به آغاز مرمت ترک‌های گنبد مسجد امام، از همان سال ۱۳۸۹، سال ۱۳۹۳ اعلام شد در طول چهار سال فقط چهار ترک از ۱۶ ترک گنبد مرمت شده‌اند، اکنون بعد از سه سال هشت ترک دیگر مرمت شده‌اند و پنج ترک باقی مانده‌اند که به گفته معاون میراث فرهنگی اصفهان قرار است، این تعداد نیز در مدت دو سال مرمت شوند.

وی درباره‌ی نقاشی‌های ورودی بازار قیصریه در میدان نقش جهان نیز می‌گوید: پیش از این، یک بار مرمت این نقاشی‌ها انجام شده و تثبیت و موزون سازی آن‌ها نیز صورت گرفته‌ است، بنابراین در حال حاضر این تزئینات مشکلی ندارند.