دو تصمیم مهم درباره موتورسیکلت ها

مصوبه اولیه دولت مبنی بر توقف شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری از ابتدای مهرماه سال ۱۳۹۵، امید حذف کامل این وسیله دودزا را به ارمغان آورده بود که ناگهان انتشار ادعایی در مورد ثبت سفارش ۴۳۰ هزار موتورسیکلت کاربراتوری همچون پتکی بر سر مصوبه اولیه دولت فرود آمد تا متاسفانه تبصره‌ای بر مصوبه اولیه مبنی بر ارائه مجوز پلاک‌گذاری به موتورسیکلت هایی که engine (موتور) آن‌ها، قبل از تاریخ ابلاغ مصوبه ثبت سفارش شده، اضافه شود.
تعویق شش ماهه در مقابله با ممنوعیت شماره گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری

اسفندماه سال ۱۳۹۴ هیات وزیران در مصوبه‌ای اعلام کرد از تاریخ ابتدای مهرماه سال ۱۳۹۵ تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری ممنوع است. مصوبه‌ای که در دوم تیرماه همان سال با اضافه شدن تبصره‌ای دچار تغییر و در نهایت اعلام شد که اگر ثبت سفارشی قبل از دوم تیرماه سال ۱۳۹۵ صورت گرفته این فرصت فراهم است که تا پایان این سال تولید مدنظر قرار گیرد. در نهایت از تاریخ ابتدای فروردین‌ماه سال ۱۳۹۶ به طور کلی تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری ممنوع شد تا صرفا تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری مجاز شمرده شود.

بنابراین بر اساس این قانون از ابتدای سال ۱۳۹۶ تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری ممنوع شد تا به جای آن تولید موتورسیکلت انژکتوری در دستور کار قرار گیرد که در این راستا سازمان ملی استاندارد نیز به موتورسیکلت کاربراتوری گواهی تاییدیه نوع نخواهد داد و علاوه بر این شماره‌گذاری این موتورسیکلت توسط پلیس انجام نمی‌گیرد.
تردد ۳.۵ میلیون موتورسیکلت کاربراتوری در تهران

طبق آمار از ۱۱ میلیون موتورسیکلت در کشور ۳.۵ میلیون موتورسیکلت در تهران جابه‌جا می‌شوند که تا قبل از سال ۱۳۹۶ تمامی آنها کاربراتوری بودند و حتی پس از مصوبه هیات وزیران به منظور تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری به جای موتورسیکلت کاربراتوری از ابتدای سال جاری، طی شش ماهه نخست تنها ۴۸ هزار موتورسیکلت انژکتوری تولید شده و این در حالی است که عمده تولید موتورسیکلت در نیمه نخست سال بوده و تنها ۲۵ درصد تولید این وسیله نقلیه در شش ماهه دوم سال مدنظر قرار می‌گیرد.
اختلاف ۶ برابری میزان آلایندگی موتورسیکلت‌های کاربراتوری

موتورسیکلت کاربراتوری اختلاف دو تا شش برابری در میزان افزایش آلایندگی با گذشت زمان پس از استفاده نسبت به وضعیت کارخانه‌ای دارند. این موتورسیکلت ها که در ناوگان حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرند پس از آن‌که گواهی تاییدیه نوع از سازمان ملی استاندارد اخذ کردند و مورد استفاده قرار گرفتند پس از گذشت زمان افزایش دو تا شش برابری در میزان آلایندگی هوا نسبت به زمان تولید در کارخانه و اخذ گواهی تاییدیه نوع پیدا می کنند.

این درحالی است که موتورسیکلت‌های انژکتوری پس از استفاده نسبت به زمان تولید در کارخانه تنها یک تا سه درصد در بحث میزان آلایندگی دچار تغییر شده و در قیاس با موتورسیکلت کاربراتوری شرایط بسیار مطلوب‌تری دارند.
علت مقابله با تولید کاربراتوری‌ها و جایگزینی انژکتوری‌ها

یکی از اصلی‌ترین دلایل این اقدام توسط دولت جلوگیری از افزایش آلودگی هوای تهران به دلیل حجم بالای آلاینده‌های تولید شده توسط موتورسیکلت کاربراتوری بود، چرا که این موتورسیکلت هرچند در ابتدای امر دارای میزان آلایندگی مشخصی هستند، اما به مرور زمان و پس از کارکرد دچار تغییر در میزان آلایندگی می‌شوند و بر این اساس موجب خواهند شد که آلودگی هوای تهران به طرز قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد.

طبق قانون مسوول اصلی آلایندگی خودرو و موتورسیکلت چه از لحاظ صوتی و چه از لحاظ کاربری برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است، هرچند که آزمایش‌های مربوطه در خصوص استانداردها توسط سازمان ملی استاندارد ایران صورت می‌گیرد.

یکی از اساسی‌ترین مشکلات موتورسیکلت کاربراتوری این است که میزان آلایندگی آنها پایدار نیست و کاربر می‌تواند میزان مصرف این وسیله نقلیه را دستخوش تغییر کرده و بر میزان آلایندگی هوا بیفزاید، اما موتورسیکلت‌های انژکتوری دارای ثبات و پایداری در سوخت‌رسانی هستند و همان مشخصات اولیه خود در زمان تولید کارخانه‌ای را حفظ می‌کنند و تا پایان عمر خود با همین ویژگی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند تا کاربر نتواند آن‌ها را دچار تغییر کند.
در مسیر تخلف؛ شماره گذاری کاربراتوری به اسم انژکتوری

در شهریور ماه سال جاری بود که ابوالفضل حجازی -عضو انجمن صنعت موتورسیکلت ایران- از تخلف پلاک‌گذاری موتورسیلکت‌های کاربراتوری به جای موتورسیلکت انژکتوری خبر داد و گفت که شنیده اند موتورسیکلت‌های کاربراتوری به جای موتورسیکلت‌های انژکتوری پلاک‌گذاری می‌شود و این شماره‌گذاری توسط پلیس راهور صورت می‌گیرد. مساله‌ای که وجود دارد این است که با تغییراتی در مرحله پلاک‌گذاری از سوی دارندگان موتورسیکلت همراه هستیم و علی‌رغم درخواست‌هایی که از سازمان استاندارد داشته‌ایم متاسفانه پاسخی در جهت رفع این مشکل دریافت نکرده‌ایم چراکه در این خصوص ضعف قانونی وجود دارد و با تغییراتی که در قطعات موتورسیکلت ایجاد می‌شود شاهد بروز خطا در تشخیص انژکتوری یا کاربراتوری بودن موتورسیکلت‌ها هستیم.

وی همچنین با انتقاد از نبود کنترل‌های لازم و باز بودن مراحل ثبت سفارش موتورسیکلت‌های کاربراتوری اظهارکرد که به چه علت در حال حاضر امکان ثبت سفارش موتورسیکلت‌های کاربراتوری وجود دارد و چه کسی باید بر قانون و مصوبه‌های آن نظارت کند. زمانی که موتورسیکلت کاربراتوری با قیمت ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان ارزان‌تر در اختیار مردم قرار می‌گیرد قطعا مردم به موتورسیکلت انژکتوری روی نمی‌آورند.
سرنوشت پراید در انتظار موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی‌سی

حدود ۴۰ سال از زمان تولید موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی‌سی می‌گذرد و در حالی که اجازه تولید و تردد این وسیله نقلیه در هیچ یک از کشورهای توسعه یافته داده نمی‌شود، اما همچنان عمده ترین موتورسیکلت تولیدی در ایران است.

علی‌رغم رعایت استانداردهای تعیین شده توسط سازمان ملی استاندارد جهت شماره گذاری موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی‌سی اما خط تولید این وسیله نقلیه در دنیا متوقف شده است. وسیله نقلیه‌ای که تا سال گذشته ۹۵ درصد از میزان موتورسیکلت در ایران را شامل می‌شد و در سال جاری رقم آن به ۶۵ الی ۷۰ درصد کاهش یافته است. در نهایت به نظر می‌رسد همان گونه که خط تولید موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی سی در سایر کشورهای دنیا از مدت‌ها قبل متوقف شده باید در ایران نیز توقف خط تولید این وسیله نقلیه نیز در ایران نیز آن در دستور کار قرار گیرد.
تولید موتورسیکلت با رعایت استانداردهای اجباری جدید از ابتدای سال آینده

از ابتدای دی‌ماه سال جاری هشت عنوان استاندارد به استانداردهای اجباری موتورسیکلت‌ها اضافه شد تا تعداد استانداردهای مورد نظر در خصوص این مدل از وسایل نقلیه که تا کنون ١٧ مورد بوده است به ۲۵ مورد افزایش یابد. این درحالی است که اگر هر موتورسیکلتی نتواند تا پایان سال تاییدیه مربوط به این هشت استاندارد را اخذ کند با عدم شماره‌گذاری روبرو خواهد شد.

بر اساس تصمیم اتخاذ شده هشت مورد استاندارد جدید موتورسیکلت‌ها شامل برجستگی های بیرونی، آیینه های دید عقب، مخزن سوخت، راهکارهای جلوگیری از دستکاری، سازگاری الکترومغناطیسی، وسایل اتصال یدک کش، تکیه گاه های کمربند ایمنی و کمربند ایمنی موتورسیکلت های سه و چهار چرخ، شیشه و شیشه شور و در نهایت برف پاک کن ضد یخ و ضد مه موتورسیکلت های سه و چهار چرخ است.

پیش از این تولیدکنندگان موتورسیکلت‌ تنها مکلف به اخذ تاییدیه استاندارد در موارد ۱۷ گانه سیستم ترمزگیری - مشخصات کنترل ها، هشداردهنده ها و نشانگرها - تجهیزات هشداردهنده صوتی - پایداری تکیه گاه (جک) برای وسایل نقلیه دوچرخ - دستگیره سرنشین برای وسایل نقلیه دوچرخ - تجهیزات ضد سرقت - پلاک های شناسایی - نصب تجهیزات روشنایی و چراغ ها - نصب تجهیزات روشنایی و چراغ ها - موقعیت نصب پلاک عقب - حداکثر سرعت طراحی - حداکثر توان خالص و گشتاور انجین - سرعت سنج - تایر ها - تجهیزات روشنایی و وسایل هشداردهنده نوری - باتری موتورسیکلت و مصرف سوخت، تعیین معیار انتشار دی اکسید کربن و دستورالعمل برچسب انرژی بودند.