جریان حکمت ملی عراق، گام در صراط مبارک می نهد

به‌مناسبت گرامیداشت پانزدهمین سالگرد عروج شهید محراب، آیت‌الله سید محمدباقر حکیم، مراسم گرامیداشت "روز شهید عراق" جمعه شب هجدهم اسفند ماه با حضور دکتر علی اکبر ولایتی ،مشاور بین الملل مقام معظم رهبری، حجة الاسلام سیدعلی خمینی نوه امام خمینی (ره) ،محمد علی بشارتی وزیر اسبق کشور ، آیات وحجج اسلام از تهران وقم ،سردار جعفری ، نمایندگان بیوت مراجع عظام از قم ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی ، دکتر علاء الدین بروجردی ، رییس کمسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ، شخصیت ها وسرشناسان اجتماعی ، سیاسی ، بازرگانی ، پزشکان ودیگر اقشار ایرانیان مهاجرت نموده از عراق وعراقیان ساکن در تهران و فرزندان شهید حکیم، اعضای دفتر جریان حکمت عراق در تهران ، نمایندگان احزاب گوناگون عراق در تهران ، همچون عصائب الحقً ، بدر ، وجز اینها ، نمایندگان دفتر اقلیم کردستان عراق در تهران ، سفیر کشور عراق در تهران واعضای نمایندگی سفارت عراق وکنسولگریهای آن در ایران وبسیاری دیگر از شهروندان تهرانی ، که سالها افتخار میزبانی شهید آیة الله حکیم را داشته وخاطرات فراوانی را با این خاندان در اذهان خود بیادگار نهفته دارند، حضور یافته و پانزدهمین سال شهادت شهید محراب عراق ، که به سمبل « یوم الشهید العراقي» نامگذاری گردیده است ، در حسینیه امیرالمومنین (ع) دولت آباد تهران برگزار شد.

در این مراسم با شکوه که با حضور شخصیت های سیاسی ولشکری وکشوری واجتماعی وسرشناسان دوکشور ایران وعراق ، تشکیل گردیده بود ، دکتر علی‌اکبر ولایتی، مشاور عالی مقام معظم رهبری در سخنانی ، چنین اشاره نمود:

آیت‌الله سید محمدباقر حکیم ،حق بزرگی بر گردن مردم عراق، ایران و کل جهان تشیع دارد و به مردم عراق تبریک می‌گوییم که توانسته‌اند از شر استبداد و استعمار نجات پیدا کنند و کشور عراق را نجات دهند.

وی اظهار کرد: به لحاظ استعداد، ظرفیت‌های طبیعی، فرهنگی و اعتقادی، کشور عراق بالقوه مهم‌ترین کشور جهان عرب است و بغداد در تاریخ سیاسی اسلام ،همواره در مرکز یت قرار داشته و به همین سبب دو ملت ایران و عراق مشترکات زیادی را دارند و این مقدار مشترکات ،در یک اقدام مهم و عملی این است که یک جنگ هشت ساله بر هر دو ملت تحمیل شد و بدون میل باطنی دو ملت رخ داد و آنها را در برابر هم قرار داد.

مشاور رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل با اشاره به تحمیل شدن این جنگ توسط صدام و اینکه عامل 100 درصدی آن آمریکا و رژیم صهیونیستی بود و مردم عراق هیچ سهمی در آن نداشتند، گفت: همان‌طور که شاهد هستید، مردم ما هرساله به کربلا می‌روند و با همراهی ومهمان نوازی این مردم مورد استقبال قرار می‌گیرند و همان‌طور مردم عراق برای سیاحت و زیارت و دیدار اقوام به ایران می‌آیند و انگار هیچ جنگی بین این ملت رخ نداده باشد و مانند دو ملت برادر، از هم استقبال می‌کنند.

ولایتی ادامه داد: کشور عراق درخواست حضور مستشاران ایرانی را به دولت ما داد؛ پس وظیفه ما دفاع از این کشور است، چون در تاریخ نیز ایران و عراق مبارزات مشترکی داشتند و به‌عنوان دو ملت هم‌مرز و برادر حشر و نشر داشتند و باید در نظر داشت که رابطه این دو کشور، رابطه‌ای استراتژیک است.

وی گفت: شکل‌گیری حشدالشعبی توسط نیروی مردمی با فتوای کارساز قرن مرجعیت عراق ،بزرگ‌ترین اقدام عراق بود، ولی باید توجه داشت که آمریکا به دنبال نفوذ موذیانه در عراق و از هم پاشی کشورهای اسلامی مخصوصاً در سوریه، یمن، عراق است، اما باید در نظر داشته باشد که موفق نخواهد شد ودر اهداف خود با شکست قطعی روبه‌رو خواهد گردید.

ولایتی افزود: آمریکا به دلیل زیاده‌خواهی‌اش موجب کشتار مردم یمن شده و همراه آن عربستان ،باید از ادامه حملات خود دست بکشد، چون پیروزی مردم یمن با اهدای خون شهدایشان ، قطعی است.

در بخش دیگری از این مراسم ، علاءالدین بروجردی ، ضمن گرامیداشت «روز شهید عراق» وتبریک میلاد باسعادت دخت نبی اکرم (ص)، مقام شهید محراب آیت‌الله سید محمدباقر حکیم را گرامی داشت و بیان کرد: مردم عراق با مقاومت و ایستادگی خود اجازه نخواهند داد آمریکایی که از در بیرون شده، از پنجره بازگردد و به کشورشان تجاوز کند.

وی خاطرنشان کرد: از جنگ جهانی دوم تا به حال آمریکا در هر کشوری برای خود قرارگاه نظامی ایجاد کرده و توانسته است در آنجا ساکن شود، ولی باید در اینجا آگاه باشد که دولت و مجلس عراق زیر بار این ننگ نخواهد رفت و به آن‌ها جایگاهی نخواهد داد؛ امروز با پیروزی ملت و دولت عراق بر داعش ،مردم غیور عراق دیگر اجازه نخواهند داد آمریکا که هوس برپایی پایگاه نظامی در کشورشان را دارد به اهدافش برسد.

بروجردی اظهار داشت: امروز تمام تلاش دولت استکبار، بر ماندگاری خود در سوریه است تا بتواند جهان اسلام را همواره در بحران حمله رژیم صهیونیستی قرار دهد و آگاه باشید این استراتژی آمریکا در منطقه خاورمیانه است و اگر همت و تلاش بزرگ‌مردانی چون سردار سلیمانی و رهنمودهای رهبری به همراه دیدگاهها وفتوای تاریخی آیت‌الله سیستانی نبود، قطعاً امروز آمریکایی‌ها توانسته بودند، منطقه را تجزیه کنند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: آمریکایی‌ها با شکست خود در عراق و آموزش ده‌ها هزار نفر به دنبال انتقال پروژه به سوریه هستند و قطعاً در آنجا نیز شکست خواهند خورد، چون تنها خود را به زحمت می‌اندازند و فکر می‌کنند می‌تواند در منطقه یکه‌تازی کنند، اما دیگر دوران یکه‌تازی آمریکا به پایان رسیده است و ما هرروز شاهد قدرت گرفتن بیشتر نیروهای اسلامی خواهیم بود.

سفیر اسبق ایران در افغانستان در بخشی دیگر از صحبت های خود با اشاره به سیاست های مخرب آمریکا و هم پیمانانش در منطقه خاورمیانه گفت: امروز آمریکا تلاش می کند که داعش در سوریه باقی بماند تا جهان اسلام همیشه در بحران و رژیم صهیونیستی ایمن باشد. این استراتژی آمریکا در منطقه خاورمیانه است.

وی همچنین با تجلیل از مبارزات خاندان حکیم خاطرنشان کرد :به علمای بزرگ و مجاهد عراق از جمله شهید حکیم افتخار می‌کنیم. شهید محمد باقر حکیم حق بزرگی به گردن مردم عراق و ایران و جهان تشیع دارد.

لازم به یاد آوری است که چندی‌پیش ،مشاور رهبر انقلاب در امور بین‌الملل در بغداد حضور یافت تا در چارچوب دیپلماسی مقاومت آخرین تحولات این جبهه را جویا شود، رسانه‌های انگلیسی و در صدر آنها خبرگزاری «رویترز» به حکم قاعده تفرقه بینداز و حکومت کن، تلاش کردند جو سنگینی را علیه این سفر و آن میهمان سامان دهند. تلاش‌هایی که از قضا عده‌ای هم در داخل بدشان نمی‌آمد تا بازتاب‌دهنده آنها باشند.

محور اصلی این بود؛ اظهارات ولایتی درخصوص مسائل مربوط به امور داخلی عراق منجر به بروز برخی اختلافات در صحنه سیاسی عراق شد. رجوع به سابقه مناسبات ایران با دولت، ملت و گروه‌های مختلف عراقی پرده از برخی واقعیات برمی‌دارد؛ واقعیاتی که البته خیلی‌ها در آن‌سو و این‌سوی آب‌ها از روشن‌شدن‌شان واهمه دارند.
تاریخ گواه آن است که جمهوری اسلامی ایران همواره مأمن طیف‌های مختلف سیاسی در همسایه غربی بوده و این رویه ،تنها به شیعیان محدود نیست. امروز کردها و گروه‌های اهل سنت نیز برای حل پاره‌ای از چالش‌های خود ،سراغ ایران را می‌گیرند و از تهران استمداد می‌طلبند.

فروکش کردن غائله همه‌پرسی اقلیم کردستان ،شاید مصداق مناسبی برای اثبات این موضوع باشد. بحرانی که صرفا با دیپلماسی مقاومت قابل تدبیر بود و نشان از نفوذ معنوی جمهوری اسلامی ایران در آن‌سوی مرز‌ها داشت. این نفوذ را باید ثمره سال‌ها مجاهدت رزمندگان اسلام در گوشه و کنار منطقه دانست. ثمره درخت تنومندی که حالا شاخ و برگ‌هایش به این‌سو و آن‌سو رفته و از عراق تا سوریه، از لبنان تا یمن و بحرین و... کشیده شده است.
هم اکنون شرایط به گونه ای رقم خورده است که سه دهه پس از پایان جنگ تحمیلی، دست دوستی دو کشور فشرده‌تر از همیشه به‌سوی یکدیگر دراز است و در این میان دیپلماسی مقاومت با درنوردیدن مرز‌ها ،کار را به‌جایی رسانده که صلاح و مصلحت با دوست و همراه دیرینه، حتی در امور داخلی عراق، برای نخبگان و سیاسیون این کشور به امری متعارف مبدل شده و بر همین اساس است که طیف‌های مختلف عراقی، در هنگامه انتخابات ودرشب انتخابات، سراغ مشاوران امین‌شان را در تهران می‌گیرند. هرچه باشد نقش سازنده و تاثیر‌گذار ایران، در انسجام‌بخشی به نیروهای عراقی جایی خود را نشان می‌دهد. حضور عشایر اهل سنت این کشور در تهران ،طی روزهای اخیر و نشست و برخاست با نماینده رهبر انقلاب در امور بین‌الملل از سویی و دعوت از وی جهت سخن گفتن از خاندان شهید حکیم، وروز شهید عراقی وپاسداشت از مقام شهدای حشد الشعبی از سوی وی ،را تنها در همین چارچوب ،می‌توان ارزیابی کرد و باید این گونه تحولات ووجود این روابط تنگاتنگ با احزاب ونیروهای انقلابی عراق وجریانهای خواستار آینده ای روشن وقدرتمند برای کشور عراق ، همچون جریان حکمت ملی ، به ریاست وسردمداری حجة الاسلام سید عمار حکیم را ،خط بطلانی بر سناریوهای تولید اختلاف قلمداد کرد.

جامعه عراق از گذشته از پیچیدگی های خاصی برخوردار بوده است و اکنون با توجه به تحولات منطقه و بحران هایی که این کشور پس از سقوط صدام و در سال های اخیر در درگیری با داعش با آن دست به گریبان بوده، جامعه سیاسی عراق نیازمند تغییر و تحول است.
از طرفی با توجه به آمار جوانان در این کشور و همچنین گسترش امکانات در فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی و گسترده شدن ارتباطات، جوانان عراقی سطح انتظاراتشان تغییر کرده و توقعشان از جامعه سیاسی و سیاستمداران عراق ،بیش از گذشته است.

حال گروه های سیاسی عراق با در نظر گرفتن این تحولات، نیازمند رویکردی نوین برای جذب جوانان هستند و سید عمار حکیم این امر را به خوبی درک کرده است. وی پس از جدایی از مجلس اعلای اسلامی عراق نیز ،یکی از دلایل جدایی خود را اعتقاد به «جوان گرایی» عنوان کرد و امروز ۷۰ درصد از افراد حاضر در جریان حکمت ملی را جوانانی از اقشار مختلف جامعه و نخبگان جوان عراقی تشکیل می دهند. البته این سطح از حضور جوانان با حفظ شان و جایگاه پیشکسوتان این جریان همراه است.

جریان حکمت ملی ،هرچند جریانی تازه تاسیس است، اما همانطور که سید عمار حکیم نیز در صحبت های خود در روز کنگره تاسیس این جریان بیان کرد، دارای قدمتی ۱۰۳ ساله است و تاریخ آغاز این جریان به سال ۱۹۱۴ و زمانی که آیة الله العظمی سید محسن حکیم در قیام انقلاب ملت عراق در سال ۱۹۲۰ میلادی که به «ثورة العشرین »مشهور است ،در برابر اشغالگران انگلیسی ، در جنگ جهانی اول به پا خواست، بازمیگردد. پس جریان حکمت ملی ، ریشه به یک قرن پیش در عراق داشته وجریانی عمیق و ریشه دار است که با توجه به تحولات جامعه عراق و تغییر توقعات مردم و جوانان، خود را به روز کرده تا بتواند پاسخگوی مطالبات مردم باشد.

جریان حکمت ملی عراق که ریشه در تار وپود ملت عراق دوانیده واز نهاد جوانان کنونی این ملت ، که خود یادگار دو نسل پیشین در عراق یعنی پیشتازان وسردمداران انقلاب بیست عراق ، شخصیت هایی همچون مرحوم آیة الله سید محمد سعید حبوبی ویار با وفا وجوانش ، مرحوم آیة الله سید محسن حکیم ، سرچشمه گرفته است ، بشمار می آید.

این جریان ملی مذهبی وجوان گرا که به فرمایش برخی از بزرگان دین وسیاست ، با تعبیر زیبای « صراط مبارک » از رویکرد تازه بنا نهاده شده سید عمار حکیم که همانا جریان حکمت ملی عراق است، یاد گردیده ،همه وهمه نشانگر این مطلب است که عراق نیازمند به نوگرایی در چهره ها ی سیاسی جوان وبا ایده ها ورویکردی تازه را داشته ، وباید از این پتانسیل گسترده وخلاًق ، در اداره کشور ، کمال بهره برداری را نمود.

حضور شخصیت های برجسته سیاسی وکشوری ، وحضور وسخنرانی مشاور عالی مقام معظم رهبری در امور بین الملل ،در این مراسم با شکوه ، خود گواهی بر همبستگی جریانهای نوپا وانقلابی در عراق با جمهوری اسلامی از سویی ، ودقت نظر وپشتیبانی نظام جمهوری اسلامی ایران ، در سطحی گسترده تر ومنطقه ای ویا به تعبیری آشکار تر ،در سطح بین المللی را دارد ، که همانا از آن با تعبیر ( صراط مبارک ) یاد گردیده است.

دکتر هادی انصاری
تهران ، ۲۰ اسفند ۱۳۹۶