اون با روانشناسی ترامپ آشناست

«کاخ سفید با بیانیه‌ای که روز پنجشنبه منتشر کرد بسیاری را شگفت‌زده کرد. در این بیانیه آمده است که رییس‌جمهور ترامپ با رهبر کره شمالی دیدار خواهد کرد. این دیدار بناست دو ماه دیگر و در ماه مه برگزار شود. در حال حاضر جزییات زیادی در خصوص نحوه دیدار طرفین وجود ندارد.» به نظر می‌رسد که رهبر کره‌شمالی بهتر از دیگران با روان‌شناسی ترامپ آشناست و درصدد تامین نیاز روانی ترامپ در سیاست خارجی است.

دو ماه دیگر مقارن است با زمانی که ترامپ دوباره باید برجام را تایید یا رد کند. او پس از امضا و تایید نوبت قبلی، اعلام کرد که این‌بار چنین اقدامی را نخواهد کرد و کلی شرط و شروط برای آن گذاشت. با این ملاحظه ترامپ پیش از آغاز مذاکرات احتمالی با «اون» رهبر کره‌شمالی دو راه در پیش دارد یا ادامه برجام را تصویب و امضا کند یا آنکه ایالات متحده عملا از برجام خارج شود. در هر دو صورت و البته بیشتر در حالت دوم در گفت‌وگو با «اون» مواجه با این پرسش خواهد شد که اگر با شما (ترامپ) به توافق برسم، چه ضمانتی وجود خواهد داشت که بعدا خود شما یا رییس‌جمهور بعدی این توافق را بد توصیف کنید و زیر آن نزنید؟ چگونه می‌توان به قول و قرارهای روسای جمهوری امریکا یا دیگر مقامات آن اطمینان کرد؟ چرا ما باید به تعهدات احتمالی خود پایبند باشیم، ولی ایالات متحده هر وقت اراده کرد، خلاف تعهداتش عمل کند؟ اگر ما بمب‌های هسته‌ای خود را برچینیم و نابود کنیم و تاسیسات هسته‌ای خود را نیز در چارچوب‌های نظارت شده آژانس فعال کنیم، چه تضمینی وجود دارد که زیاده‌طلبی‌های امریکا همچنان ادامه نیابد؟ مگر رییس‌جمهور امریکا یا ایران توافق ١+٥ را امضا نکرده است؟

مگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون پایبندی ایران به تعهداتش را اعلام نکرده است؟ پس چرا آقای ترامپ هر روز برای این توافق خط و نشان می‌کشد؟ مگر سازوکار نظارتی توافق ایران با ١+٥ روشن نیست که شما خارج از این سازوکار و حتی بدون ارایه کوچک‌ترین دلیلی خواهان تغییر آن هستید؟ این خواست شما آن قدر غیرمعقول است که حتی همپیمانان غربی و اروپایی امریکا نیز با نظرات شما همراهی نمی‌کنند. ایران توافق خود را با قدرت‌های اروپایی و اعضای شورای امنیت امضا کرده است، باز هم آنان این قدرت را دارند که اگر شما از برجام خارج شدید به توافق خود با ٥ کشور دیگر ادامه دهند، کره‌شمالی با چه اطمینانی باید فقط با یک کشور توافق لرزانی را امضا کند؟ توافقی که هیچ قدرت برتری برای نظارت بر آن وجود ندارد. هنگامی که شما و ٥ قدرت دیگر جهانی با ایران توافق کرده‌اید و باز هم خود را قادر و حتی موظف به خارج شدن از آن می‌دانید و تهدید هم می‌کنید، آیا عقلانی است که کره‌شمالی وارد توافق‌های مشابهی با ایالات متحده امریکا شود؟ این پرسش‌ها وضعیتی است که به احتمال فراوان ترامپ در گفت‌وگو با «اون» مواجه خواهد شد.

فکر می‌کنید که ترامپ چه پاسخی می‌تواند به این پرسش‌ها دهد؟ واقعا هیچ. زیرا پرسش‌ها ناظر بر خوب و بد بودن مفاد برجام نیست، بلکه ناظر بر ملاک و ضمانت اجرایی بودن هر توافق است. برجام سازوکار مشخصی را برای اثبات نقض تعهدات طرفین مشخص کرده است که طبق این سازوکارها ایران به انجام تعهداتش پایبند بوده است. امضای اوباما یا دولت او در زیر این توافق با امضای ترامپ و دولت او هیچ تفاوتی ندارد، زیرا دولت‌ها هستند که اسناد رسمی را امضا می‌کنند و افراد نیز به نمایندگی از دولت‌ها چنین می‌کنند. بنابراین نقض آن توافق به منزله آن است که ترامپ امضای خود را نقض کرده است. اصل وفای به عهد و پیمان بدیهی‌ترین اصل در روابط شخصی و بین‌المللی است. دولتی که به سادگی این اصل را نقض کند، خودش را نقض و رد کرده است. چنین دولتی نمی‌تواند مدعی یا خواهان هیچ توافق دیگری شود. اکنون آقای ترامپ متوجه می‌شود که شعارهایش علیه برجام چه هزینه سنگینی را حتی برای دیگر سیاست‌هایش خواهد داشت. در واقع نقض پیمان، پایه هر سیاستی و پیش از همه سیاست‌های نقض‌کننده پیمان را سست می‌کند. با این ملاحظات به نظر می‌رسد که پذیرش «اون» برای گفت‌وگو با ترامپ موقعیت منحصربه‌فردی است که رفتارهای غیرمنطقی او را بیش از پیش به چالش عملی می‌کشد. این گفت‌وگو به طور قطع به نفع برجام و ایران خواهد بود. علت نیز روشن است. برجام الگویی بود برای حل صلح‌آمیز مناقشات مشابه و اگر این الگو از طرف ترامپ و به صورت غیرمنطقی زیر سوال برود، هرگونه توافقی با ایالات متحده را غیرممکن خواهد کرد