چالش صادرات با سیاست جدید ارزی

هفته ای سخت، همراه با چالش ونگرانی برای فعالان عرصه بین الملل وتولید بود، سیاست جدید ارزی دولت ، اگر چه در کنترل هیجان وکاهش قیمت ارز آزاد موفق بوده ، ولی صادرات را با چالش جدی مواجه نموده ودر آینده ای نزدیک شاهد افزایش قاچاق کالای صادراتی ، رایج شدن کارتهای اجاره ای صادراتی ،کم اظهاری در صادرات ، زیاد اظهاری در واردات ،فساد در تخصیص ارز وثبت سفارش باشیم.

مطبوعات ورسانه ها، اعضا اتاق مشترک ایران وعراق و فضای مجازی مملو از سوال وانتقاد شده و پاسخگویی را برای امثال حقیر که اعتقاد به شفافیت و بیان کارشناسی مطالب را دارم سخت وغیر ممکن نموده است.

مسلم است که سیاست تک نرخی با توجه به توان دولت در تامین ارز مورد نیاز کشور و افول صادرات با شکست مواجه خواهد شد ودعا می کنم که دولت در این سیاست ارزی انعطاف ونرمش نشان دهد، امیدوارم کارگروهی که توسط ستاد اقتصادی دولت برای تدوین آیین نامه های مربوط به تخصیص ارز وارداتی و نحوه بازگشت ارز صادراتی بیش بینی شده با درک شرایط کشور وشکننده بودن صادرات اتخاذ شود.

این هفته و حداقل سه جلسه در این رابطه شرکت کردم ودیدگاههای خود را مطرح کردم.
۱- سومین کنفرانس قیر ایران

اولین جلسه آن در روز یکشنبه با عنوان، "سومین کنفرانس قیر ایران" توسط موسسه بین المللی ارگوس بود که بر خلاف سال قبل اغلب شرکت کنندگان وسخنرانان آن ایرانی بودند وبه تشریح وضعیت قیر ایران در بازار داخلی وجهانی پرداخته شد.اینجانب در بررسی جالش ها وفرصت های قیر صادراتی ایران، تصمیمات اخیر ارزی بر صادرات قیر را باعث شفافیت وثبات قیمتی دانسته و آنرا مثبت ارزیابی نمودم، زیرا در ۶ ماه گذشته تولیدکنندگان قیر صادراتی با تصمیم کارگروه تنظیم بازار مجبور بودند که ماده اولیه قیر را با ارز آزاد از بورس خریداری نمایند و نوسات ارزی ماههای اخیر بازار را چند نرخی ودچار سرگردانی کرده بود، بطوریکه شرکتهایی که وکیوم باتوم را با ارز ۴۷۰۰ تومانی خریده اند با زیان سنگینی روبرو خواهند شد . ولی در مجموع صادرکنندگان فراورده های نفتی وپتروشیمی از این سیاست قیمتی ناراضی نیستند واین عامل می تواند بازار را شفاف و رقابتی نماید، اگر چه همه صادرکنندگان بازگرداندن ارز وفروش آن به سامانه بانک مرکزی را غیر ممکن می دانند.
۲- میزگرد تخصصی قیر ایران

یکشنبه عصر نشست " میزگرد تخصصی قیر ایران" با حضور نمایندگان شورای رقابت، کارگروه تنظیم بازار، بورس کالا، سازمان حمایت، نمایندگان پخش وپالایش برگزار شد واعضا هیات مدیره ومدیران شرکتهای پخش خصوصی به ارایه دیدگاههای خود درباره چگونگی حمایت از تولید و فروش قیر ایران در بازار داخل وخارج پرداخته و درباره سیاستهای مربوط به قیمت گذاری وکیوم باتوم، صدور مجوز واردات وکیوم باتوم بی کیفیت از عراق، نحوه عرضه قیر و وکیوم در بورس کالا و دوره قیمت گذاری آن نقطه نظرات خود را مطرح نمودند ومن نیز از شرکت کنندگان خواستم که رویکردشان " گفتمان مسئولیت و منافع ملی" باشد، بخش خصوصی گفتمانش " منافع "نباشد و بخش حاکمیتی نیز از گفتمان "قدرت واختیارات " فاصله بگیرد وهمه تلاش نماییم که سهم ده درصدی ایران در بازار قیر حهانی را حفظ نماییم.

متاسفانه تغییر تصمیمات اتخاذ شده در بورس و سایر ارگانها انرژی زیادی را طلب می کند ونهایتا اتحادیه مجبور است با استفاده از رسانه ها مطالبات خود را عملیاتی کند، در این رابطه سه شنبه با خبر ۲۰:۳۰ برای تهیه گزارش هماهنگ شده بود و من به علت شرکت در جلسه کارگروه شورای عالی صادرات نتوانستم در مصاحبه حضور داشته باشم ولی دوستان جوانم در اتحادیه صریح وشفاف نقطه نظرات خود را بیان نمودند وانعکاس مناسبی نیز در رسانه ها داشت، امید است با توجه به سیاستهای جدید ارزی ،با اصلاح عملکرد بورس، سازمان استاندارد وسازمان توسعه ، شاهد رونق صادرات وافزایش قیمت قیر در سال جاری باشیم.
۳- کارگروه شورای عالی صادرات

در جلسه کارگروه شورای عالی صادرات با توجه به اینکه در هفته گذشته "۱۳ پروژه" را برای توسعه صادرات به عراق ارایه کرده بودم فقط دو مطلب را اضافه نمودم:

۱- لزوم پذیرفتن رسمی دینار عراق توسط بانک مرکزی ودریافت دینار از محل صادرات

۲- گشایش در مرزها برای ارسال بعضی از اقلام خصوصا دارو که ثبت آن در عراق با بن بست وکارشکنی مواجه شده وسایر کشورها بدون ثبت دارو اقدام به عرضه دارو در این بازار می نمایند وسهم ما از بازار دو میلیارد دلاری عراق فقط یک درصد میباشد.

در روز دوشنبه در گروه تلگرامی " اتاق ایران وعراق" از اعضا خواستم تا درباره منشا ریالی که صرافان عراقی در قبال صادرات کالا از ایران به عراق پرداخت می نمایند اظهار نظر کنند، زیرا با توجه به صادرات روزانه بیست میلیون دلاری ایران ومصرف ریالی حداکثر معادل پانصد هزار دلاری زوار ایرانی در بازار عراق ، چگونه این میزان ریال تامین میگردد؟ اعضا اتاق مشارکت فعال داشتند ولی فقط بر خواسته خود مبنی بر دریافت ریال وعدم بازگشت ارز صادراتی بر مبنای قیمت ۴۲۰۰ تاکید داشتند وسیاست جدید ارزی را نابود کننده صادرات می دانستند.

تلاش کردم از سیاست دولت مبنی بر لزوم بازگشت ارز صادراتی به چرخه ارزی کشور حمایت کنم وبه صادرکنندگان اطمینان دهم که اتاق مشترک حامی آنان خواهد بود وتلاش خواهد کرد که مزیت رقابتی ایران در بازار عراق لطمه نخورد، خوشبختانه روند صادرات روزانه بیست میلیون دلار حفظ شده وامیدوارم با اتخاذ سیاست هوشمندانه ارزی توسط دولت، صادرات آسیب نبیند وارز حاصل از صادرات به عراق به شبکه قاچاق کالا کمک نکند.

متاسفانه در شرایط فعلی خریدار ومصرف کننده عراقی وجه کالای صادراتی ایران را به دینار یا دلار به صرافی پرداخت می کند و صرافی ها این ارز را به واردکنندگان بدون انتقال ارز یا قاچاقچیان طلا، سیگار، لوازم برقی و پوشاک فروخته و ریال دریافتی را به صادرکننده ایرانی پرداخت میکند، این چرخه معیوب و به ضرر منافع ملی است و نیاز به همکارانی صادرکنندگان ایرانی وصرافان عراقی جهت اصلاح دارد.

در این راستا چهارشنبه به دعوت آقای مهندس جمیلی رییس انجمن صادرکنندگان برتر در نشست مربوط به "هم اندیشی درباره سیاست ارزی دولت " شرکت کردم . درخواست آقای جمیلی ارایه راه حل جهت حمایت همزمان از سیاست ارزی دولت وصادرات بود ولی اغلب سخنرانان به نقد وگلایه از سیاست ارزی دولت پرداختند و آنرا نامناسب و غیر قابل قبول ونابودکننده صادرات دانستندو حتی آقای خاموشی خواستار احیا پیمان سپاری شد که با اعتراض بعضی از اعضا مواجه شد.

در این نشست من به اتفاق آقایان لاهوتی، حریری و شیرازی تصمیم دولت را ناگزیر دانسته و راهکارهایی برای معاف شدن صادرات بخش خصوصی واقعی از شمول این قوانین ارایه دادیم ولی مورد هجمه بعضی از اعضای عصبانی هیات مدیره انجمن صادرکنندگان برتر قرار گرفتیم و این دوستان اعتقاد دارند که دولت نباید نسبت به قیمت گذاری ارز صادراتی ورود کند و نیازی به بازگشت ارز صادراتی نیست.

نمایندگان تشکل ها بیشنهاداتی درباره پرداخت جایزه صادراتی از محل افزایش عوارض گمرگی از ارز مبادله ای به نرج جدید یا اجازه واگذاری اظهارنامه صادراتی به وارد کننده در مقابل نرخی بالاتر از سه درصد کارمزد فعلی بودند.

این جلسه پرتنش وهیحانی که با حضور نماینده بانک مرکزی ونمایندگان مجلس برگزار شد پس از سه ساعت با درخواست از تشکل ها برای ارایه کتبی راهکار وبرگزاری جلسه با معاون ارزی بانک مرکزی در هفته آینده به پایان رسید.

تلخ ترین نکته جلسه اعتراف آقای عسگراولادی مبنی بر منفی شدن صورتهای مالیش بعد از ۶۲ سال در فروردین امسال وعدم رغبت به ادامه فعالیت صادراتی به علت ابهام در سیاست های ارزی وتجاری کشور ونوسانات سیاسی واقتصادی بود که در هیاهوی مراسم شنیده نشد.

مطلع شدم که سازمان توسعه صادرات که باید اصلی ترین مدافع صادرات وصادرکنندگان باشد، بیش نویس آیین نامه ای را تدوین کرده ودر آن خواستار بازگشت ارز در مدت ۸ ماه ، دریافت مالیات از صادرکنندگانی که ارز را برنگردانند و لغو کارت بازرگانی شده که این رویکرد باعث تاسف من شد وانتظار داریم در جلسه شنبه عصر که در محل اتاق ایران در رابطه با "نشست بازسازی عراق وهمایش اربیل" از ساعت ۱۵ برگزار می شود پاسخگوی انتقادات صادرکنندکان کالا وخدمات باشد.

از نظر من برای عملیاتی شدن سیاست دولت مبنی بر "بازگشت ارز صادرات "به "چرخه ارزی کشور" و لطمه نخوردن "قدرت رقابتی" کالای صادراتی در بازار جهانی به علت ارز ۴۲۰۰ تومانی شایسته است که دولت بعضی اقلام مصرفی مورد نیاز کشور را در لیست واردات از محل صادرات قرار دهد و اقلام وارداتی از محل ارز صادراتی را شامل قیمت گذاری نکنند و به قیمت بازار( عرضه وتقاضا) تن دهد، در این صورت صادرکننده رأساً یا با واگذاری اظهارنامه صادراتی به واردکننده تعهد ارزی خود را انجام داده وبخشی از نیازهای ارزی کشور از محل صادرات تامین خواهد شد ونیازی به لغو کارت بازرکانی واخذ مالیات از صادرات بر خلاف برنامه ششم نخواهد بود.

امیدوارم با همکاری دوستان اتاق وتشکلها بتوانیم این سیاست را که قبلا هم ازمون شده وجواب داده اجرایی نماییم.

همه روزنوشت این هفته را به چالش ارزی اختصاص دادم و بد نیست که از تصمیمات اولین جلسه هیات مدیره اتاق مشترک ایران وعراق، که به پیشنهاد دبیر کل تصویب شد اشاره نمایم:

۱- اعزام هیات وحضور در نشست بازسازی عراق در بغداد در تاریخ ۶ اردیبهشت

۲- اعزام یک هیات بزرگ تجاری به اقلیم کردستان با مشارکت اتاقهای مرزی واناقهای تهران واصفهان در تاریخ ۱۲ اردیبهشت در معیت وزیر صمت واستانداران مرزی

۳- برگزاری جشنواره فروش کالای ایرانی دربصره وکربلا از تاریخ ۲۳ ماه رمضان تا عید فطر برای "حمایت از کالای ایرانی"

۴- ارایه ۱۵ پروژه اتاق برای رونق صادرات وتوسعه روابط اقتصادی با عراق

۵- تقویم جلسات هیات مدیره درسال جدید وافزایش جلسات به دوبار در ماه

۶- ارسال نامه به معاون اول رییس جمهور

برای اخذ عوارض خروج از مرزهای غربی کشور به عراق بر مبنای نرخ عتبات عالیات

این هفته مصاحبه مفصلی با برنامه "رهیافت رادیو اقتصاد" درباره " تجارت با عراق" داشتم و به "روزنامه همدلی"پیش بینی خود را از بازار نفت ومقطعی بودن افزایش قیمت نفت بیان داشتم.

اتفاق شیرین این هفته شروع مجدد فوتبال سه شنبه ها واتفاق بد این هفته هم از دست دادن تلگرام روی خط تلفن اصلی ام بود که باعث شد بسیاری از گروههای تلگرامی را از دست بدهم و از این به بعد دیگر از پسورد دوم استفاده نخواهم کرد یا به حافظه اعتماد نکرده و آنرا سیو کنم.

اتفاق جالب این هفته هم شرکت در مراسم ازدواج دختر اخوی محمد با مسئول بسیج دانشگاه صنعتی شریف در روز مبعث بود که فضایی بسیار شاد وجوانانه بود وبا فضای خشک عروسی های رسمی فرق داشت وروحیه با نشاط این دوستان حال بقیه را هم در شب بارانی تهران خوب کرد.