اولین وام خارجی مهم ایران چه زمانی دریافت شد؟

نخستین وام ایران به میزان ۵۰۰ هزار لیره در سال ۱۲۷۱ خورشیدی یعنی اواخر سلطنت ناصرالدین شاه پرداخت شده است که این وام صرف بازپرداخت زیان شرکت انگلیسی تالبوت، پس از فسخ امتیاز توتون و تنباکو بود.

هر چند این وام به عنوان مهمترین وام خارجی ایران تلقی می شود اما پیش از این، ناصرالدین شاه در نخستین سفر خود به اروپا نیز تسهیلاتی ۲۰۰ هزار لیره ای از بارون جولیوس دو رویترز گرفت که پرداخت آن سریع بود.

در عین حال ناصرالدین شاه برای سومین سفر به اروپا نیز ۴۰ هزار لیره برای تامین مخارج سفر از رویترز وام گرفت.

با این حال تسهیلاتی که بابت پرداخت خسارت به شرکت تالبوت بود، چون میراثی ناگوار، پس از ترور شاه به جانشین وی یعنی مظفرالدین شاه رسید و تا مدت های طولانی بر گردن ملت ایران سنگینی می‌کرد.

بهره وام ۵۰۰ هزار لیره ای انگلستان به ایران در آن دوران ۶ درصد بود.

به نظر می رسد با وجود تجربه تلخ و سنگین دریافت وام خارجی از سوی ناصرالدین شاه، جانشین وی وقعی به فشارهای خارجی و تبعات ناشی از این اقدام ننهاد و راهی را رفت که بیش از پیش به ایجاد بحران در اقتصاد کشور منتهی شد.

این تسهیلات در شرایطی دریافت و صرف بازپرداخت جریمه قرارداد تالبوت وسفرهای خارجی می شد که ایران چون روستایی بزرگ از بدیهی ترین امکانات مانند راه، بهداشت و ... برخوردار نبود.