.svg)
۸ نشانه اختلال وسواس فکری عملی
پارسینه: اختلال وسواس فکری عملی یکی از انواع اختلالات اضطرابی مزمن است که در آن فرد به طور ناخواسته و افراطی درگیر یک چرخه‌ی وسواس و اجبار می‌شود.
به گزارش روزیاتو، اختلال وسواس فکری عملی نشانه‌هایی آشکار دارد که از وجود این بیماری روانی در فرد خبر می‌دهند. در ادامه به ۸ مورد از برجسته‌ترین نشانه‌های این اختلال می‌پردازیم.
۱- دست هایتان را مداوم می‌شویید
اغلب ما از لمس کردن دستگیره‌ی دستشویی‌های عمومی یا میله‌های قطار‌های مترو به دلیل آلودگی زیادشان منزجر می‌شویم. اما اگر دچار اختلال وسواس فکری عملی باشید، اتفاقی که بعد از لمس کردن چنین وسایلی برایتان می‌افتد فراتر از احساس انزجار است و ممکن است با خود فکر کنید: «میله‌ی قطار پر از میکروب است. اگر این میکروب‌ها روی پوستم قرار بگیرند یا وارد بدنم بشوند ممکن است مریض بشوم. من سه تا بچه دارم و نباید مریض بشوم. اگر نتوانم سر کار بروم چه؟ اگر آنقدر مریض شوم که بمیرم چه؟ بچه هایم چه می‌شوند؟» همه‌ی این افکار ناخواسته و تصورات آزار دهنده ذهن شما را پر می‌کنند و این به معنی آن است که شما دچار وسواس هستید. وسواس‌ها اغلب زمینه‌هایی دارند و حالت ذکر شده ریشه در ترسی نامعقول از آلودگی و عموما میکروب‌ها دارد. برای آنکه نگرانی خود را رفع کنید، دست هایتان را می‌شویید، اما نه یک یا دو بار بلکه ده‌ها بار. ممکن است کار شستن دست‌ها به قدری انجام شود که به موقع سر کارتان نرسید یا باعث جدل‌هایی با خانواده تان شود. این رفتار وسواسی نشان دهنده‌ی وجود یک اختلال است، چون برای خنثی کردن یک وسواس و به شکل افراطی انجام می‌شود، در زندگی روزمره اخلال ایجاد می‌کند و اگرچه کمکی به شما نمی‌کند، اما آن را انجام می‌دهید.
۲- مجبور هستید خانه‌ی خود را تمیز کنید
نه به خاطر آنکه مهمان فضول و بی ملاحظه‌ای دارید که از شما ایراد می‌گیرد یا بچه هایتان خانه را کثیف کرده اند و یا حتی مدت زیادی است که فرصت نکرده اید خانه را تمیز کنید. اگر دچار اختلال وسواس فکری عملی باشید، احساس می‌کنید که چاره‌ای جز تمیز کردن خانه‌ی خود ندارید، چون اگر این کار را انجام ندهید باکتری سالمونلا وارد بدن یکی از اعضای خانه می‌شود و این مسأله تقصیر شما است. نظافت خانه هم مانند شست و شوی دست‌ها وقتی ناشی از ترس نامعقولی باشد که وقت را هدر می‌دهد و باعث اضطراب می‌شود، تبدیل به یک اختلال می‌شود. شما نباید مجبور باشید تمام روز را صرف نظافت خانه کنید. کار گردگیری و جارو کردن خانه را می‌توانید در یک یا دو ساعت انجام دهید، اما شما برای این کار وسواس به خرج می‌دهید، چون نگران هستید خانواده تان بیمار شوند و اینکه آیا به اندازه‌ی کافی نظافت کرده اید یا خیر.
۳- بار‌ها و بار‌ها قفل بودن در را چک می‌کنید
این حالت یکی از شناخته شده‌ترین نشانه‌های وسواس‌های ناشی از این اختلال است، مثل چک کردن مکرر بسته بودن پنجره ها، خاموش بودن گاز و وصل نبودن دو شاخه‌ی وسایل برقی، تا مطمئن شوید مقصر وقوع دزدی، آتش سوزی یا هر اتفاق بد مشابه دیگری نخواهید بود. این رفتار احتمالا ریشه در ترس از صدمه زدن به دیگران به دلیل کم توجهی دارد. برای مثال، تصور کنید در حین رانندگی با چیزی برخورد می‌کنید و با خود فکر می‌کنید شاید با کسی تصادف کرده اید. فردی که دچار اختلال وسواس فکری عملی است قبل از ادامه دادن مسیرش ۱۰ یا ۱۵ بار چک می‌کند تا مطمئن شود با کسی تصادف نکرده است.
۴- کمال گرا هستید
اینکه استاندارد‌های بالایی برای خودمان داشته باشیم و یا مایل باشیم کار‌ها را به شیوه‌ی مشخصی انجام دهیم ایرادی ندارد، چون بعضی افراد تنها کمی دقیق‌تر از بقیه‌ی مردم هستند. با این حال، کمال گرایی از نوع اختلال وسواس فکری عملی، تبدیل به نمونه‌ی اغراق شده‌ی این خصوصیت می‌شود. برای مثال، پرسشنامه‌ای را پر می‌کنید، اما از جمله بندی‌ها و کلماتی که استفاده کرده اید راضی نیستید. آن را خط می‌زنید و دوباره می‌نویسید. اما باز هم ناراضی هستید. پس دوباره و چندباره این کار را تکرار می‌کنید، ولی کماکان احساس رضایت نمی‌کنید. در حقیقت تا زمانی که نتیجه‌ی کار با استانداردهایتان مطابقت پیدا نکند، نمی‌توانید دست از تکرار آن بکشید.
۵- نیازمند تأیید مکرر دیگران هستید
داشتن وسواس برای پرسیدن مداوم نظر دیگران ریشه در نداشتن اعتماد به خود و ترس از مرتکب شدن اشتباهی دارد که عواقب وحشتناکی داشته باشد. این نشانه فراتر از یک نظرخواهی ساده از یک دوست یا زمانی است که از همکار خود می‌خواهید نگاهی به گزارش کارتان بیندازد. در این حالت پیش از آنکه قدم بعدی تان را بردارید، به طور مداوم به دنبال بازخورد دیگران هستید، سوال یکسانی را تکرار می‌کنید و به دنبال تأیید مکرر دیگران هستید که آیا چیزی درست انجام شده یا خیر.
۶- افکار خشن و ناخواسته‌ای به ذهن تان خطور می‌کند
و تصور می‌کنید این افکار معنی خاصی دارند. این همان نکته‌ای که به تشخیص افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی از دیگران کمک می‌کند. تصور کنید در حال رانندگی هستید که متوجه ماشینی می‌شوید که از رو به رو می‌آید و این فکر از ذهن تان می‌گذرد که به ماشین رو به رویی بزنید. اغلب مردم ممکن است با خود بگویند: «عجب فکر مسخره ای!» و به مسیر خود ادامه دهند. اما در مورد کسی که مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی است، همان فکر گذرا سرآغاز نگرانی‌های زیادی خواهد بود و مثلا با خود می‌گوید: «چرا این فکر را کردم؟ یعنی مشکلی دارم؟ من میل به خودکشی دارم؟ می‌توانم خودم را کنترل کنم؟» در آن لحظه و چندین روز نگران این مسأله خواهید بود. به علاوه، ممکن است این افکار ناخواسته در مورد مسائل جنسی یا حتی موضوعات مذهبی باشد و باعث به وجود آمدن وسواس‌های مختلفی شود، مثل تکرار یک دعا دقیقا به شکلی خاص برای از بین بردن افکار کفرآمیز، دوری از موقعیت‌هایی که باعث به وجود آمدن این افکار می‌شوند و نیاز به تأیید مکرر دیگران.
۷- هر کاری را به شکل مجموعه‌ای چهارتایی انجام می‌دهید
قبل از سوار شدن به ماشین تان چهار بار در آن را باز و بسته می‌کنید، قبل از خواب فرم بالش تان را با چهار بار ضربه زدن تنظیم می‌کنید یا حتما باید چهار عدد از یک جنس را در سوپر مارکت خریداری کنید. البته این عدد می‌تواند هر چیز دیگری باشد، اما به همین ترتیب انجام می‌شود و کارهایتان را بر اساس همان عدد انجام می‌دهید که برایتان حکم «درست» انجام شدن کار‌ها را دارد. عمل نکردن به این الگو احساس بدی به شما می‌دهد یا تصور می‌کنید در اینصورت اتفاق بدی خواهد افتاد. بعضی از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی تصور می‌کنند که باید همه چیز را بشمارند (مثل تعداد قدم‌هایی که بر می‌دارند یا تعداد کاشی‌های زمین) بدون آنکه به بی اهمیت بودن این کار فکر کنند.
۸- مواد غذایی داخل کابینت‌های آشپزخانه چیدمان دقیقی دارند
مواد غذایی داخل کابینت‌ها را بر اساس رنگ یا نوع آن‌ها می‌چینید و همگی در یک جهت قرار دارند. اگرچه این حالت کمتر از دیگر نشانه‌های اختلال وسواس فکری عملی شایع است، اما در اثر نیاز به نظم یا تقارن به وجود می‌آید. احتمالا تمرکز خود را صرف شیوه‌ی آویزان کردن لباس‌ها در کمد، متقارن کردن بند کفش‌ها و مرتب کردن وسایل میز کار قبل از ترک میز برای خوردن ناهار یا رفتن به یک جلسه می‌کنید. اگر همه چیز کاملا درست نباشد، عصبی می‌شوید و ذهن تان را مشغول می‌کند.
۱- دست هایتان را مداوم می‌شویید
اغلب ما از لمس کردن دستگیره‌ی دستشویی‌های عمومی یا میله‌های قطار‌های مترو به دلیل آلودگی زیادشان منزجر می‌شویم. اما اگر دچار اختلال وسواس فکری عملی باشید، اتفاقی که بعد از لمس کردن چنین وسایلی برایتان می‌افتد فراتر از احساس انزجار است و ممکن است با خود فکر کنید: «میله‌ی قطار پر از میکروب است. اگر این میکروب‌ها روی پوستم قرار بگیرند یا وارد بدنم بشوند ممکن است مریض بشوم. من سه تا بچه دارم و نباید مریض بشوم. اگر نتوانم سر کار بروم چه؟ اگر آنقدر مریض شوم که بمیرم چه؟ بچه هایم چه می‌شوند؟» همه‌ی این افکار ناخواسته و تصورات آزار دهنده ذهن شما را پر می‌کنند و این به معنی آن است که شما دچار وسواس هستید. وسواس‌ها اغلب زمینه‌هایی دارند و حالت ذکر شده ریشه در ترسی نامعقول از آلودگی و عموما میکروب‌ها دارد. برای آنکه نگرانی خود را رفع کنید، دست هایتان را می‌شویید، اما نه یک یا دو بار بلکه ده‌ها بار. ممکن است کار شستن دست‌ها به قدری انجام شود که به موقع سر کارتان نرسید یا باعث جدل‌هایی با خانواده تان شود. این رفتار وسواسی نشان دهنده‌ی وجود یک اختلال است، چون برای خنثی کردن یک وسواس و به شکل افراطی انجام می‌شود، در زندگی روزمره اخلال ایجاد می‌کند و اگرچه کمکی به شما نمی‌کند، اما آن را انجام می‌دهید.
۲- مجبور هستید خانه‌ی خود را تمیز کنید
نه به خاطر آنکه مهمان فضول و بی ملاحظه‌ای دارید که از شما ایراد می‌گیرد یا بچه هایتان خانه را کثیف کرده اند و یا حتی مدت زیادی است که فرصت نکرده اید خانه را تمیز کنید. اگر دچار اختلال وسواس فکری عملی باشید، احساس می‌کنید که چاره‌ای جز تمیز کردن خانه‌ی خود ندارید، چون اگر این کار را انجام ندهید باکتری سالمونلا وارد بدن یکی از اعضای خانه می‌شود و این مسأله تقصیر شما است. نظافت خانه هم مانند شست و شوی دست‌ها وقتی ناشی از ترس نامعقولی باشد که وقت را هدر می‌دهد و باعث اضطراب می‌شود، تبدیل به یک اختلال می‌شود. شما نباید مجبور باشید تمام روز را صرف نظافت خانه کنید. کار گردگیری و جارو کردن خانه را می‌توانید در یک یا دو ساعت انجام دهید، اما شما برای این کار وسواس به خرج می‌دهید، چون نگران هستید خانواده تان بیمار شوند و اینکه آیا به اندازه‌ی کافی نظافت کرده اید یا خیر.
۳- بار‌ها و بار‌ها قفل بودن در را چک می‌کنید
این حالت یکی از شناخته شده‌ترین نشانه‌های وسواس‌های ناشی از این اختلال است، مثل چک کردن مکرر بسته بودن پنجره ها، خاموش بودن گاز و وصل نبودن دو شاخه‌ی وسایل برقی، تا مطمئن شوید مقصر وقوع دزدی، آتش سوزی یا هر اتفاق بد مشابه دیگری نخواهید بود. این رفتار احتمالا ریشه در ترس از صدمه زدن به دیگران به دلیل کم توجهی دارد. برای مثال، تصور کنید در حین رانندگی با چیزی برخورد می‌کنید و با خود فکر می‌کنید شاید با کسی تصادف کرده اید. فردی که دچار اختلال وسواس فکری عملی است قبل از ادامه دادن مسیرش ۱۰ یا ۱۵ بار چک می‌کند تا مطمئن شود با کسی تصادف نکرده است.
۴- کمال گرا هستید
اینکه استاندارد‌های بالایی برای خودمان داشته باشیم و یا مایل باشیم کار‌ها را به شیوه‌ی مشخصی انجام دهیم ایرادی ندارد، چون بعضی افراد تنها کمی دقیق‌تر از بقیه‌ی مردم هستند. با این حال، کمال گرایی از نوع اختلال وسواس فکری عملی، تبدیل به نمونه‌ی اغراق شده‌ی این خصوصیت می‌شود. برای مثال، پرسشنامه‌ای را پر می‌کنید، اما از جمله بندی‌ها و کلماتی که استفاده کرده اید راضی نیستید. آن را خط می‌زنید و دوباره می‌نویسید. اما باز هم ناراضی هستید. پس دوباره و چندباره این کار را تکرار می‌کنید، ولی کماکان احساس رضایت نمی‌کنید. در حقیقت تا زمانی که نتیجه‌ی کار با استانداردهایتان مطابقت پیدا نکند، نمی‌توانید دست از تکرار آن بکشید.
۵- نیازمند تأیید مکرر دیگران هستید
داشتن وسواس برای پرسیدن مداوم نظر دیگران ریشه در نداشتن اعتماد به خود و ترس از مرتکب شدن اشتباهی دارد که عواقب وحشتناکی داشته باشد. این نشانه فراتر از یک نظرخواهی ساده از یک دوست یا زمانی است که از همکار خود می‌خواهید نگاهی به گزارش کارتان بیندازد. در این حالت پیش از آنکه قدم بعدی تان را بردارید، به طور مداوم به دنبال بازخورد دیگران هستید، سوال یکسانی را تکرار می‌کنید و به دنبال تأیید مکرر دیگران هستید که آیا چیزی درست انجام شده یا خیر.
۶- افکار خشن و ناخواسته‌ای به ذهن تان خطور می‌کند
و تصور می‌کنید این افکار معنی خاصی دارند. این همان نکته‌ای که به تشخیص افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی از دیگران کمک می‌کند. تصور کنید در حال رانندگی هستید که متوجه ماشینی می‌شوید که از رو به رو می‌آید و این فکر از ذهن تان می‌گذرد که به ماشین رو به رویی بزنید. اغلب مردم ممکن است با خود بگویند: «عجب فکر مسخره ای!» و به مسیر خود ادامه دهند. اما در مورد کسی که مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی است، همان فکر گذرا سرآغاز نگرانی‌های زیادی خواهد بود و مثلا با خود می‌گوید: «چرا این فکر را کردم؟ یعنی مشکلی دارم؟ من میل به خودکشی دارم؟ می‌توانم خودم را کنترل کنم؟» در آن لحظه و چندین روز نگران این مسأله خواهید بود. به علاوه، ممکن است این افکار ناخواسته در مورد مسائل جنسی یا حتی موضوعات مذهبی باشد و باعث به وجود آمدن وسواس‌های مختلفی شود، مثل تکرار یک دعا دقیقا به شکلی خاص برای از بین بردن افکار کفرآمیز، دوری از موقعیت‌هایی که باعث به وجود آمدن این افکار می‌شوند و نیاز به تأیید مکرر دیگران.
۷- هر کاری را به شکل مجموعه‌ای چهارتایی انجام می‌دهید
قبل از سوار شدن به ماشین تان چهار بار در آن را باز و بسته می‌کنید، قبل از خواب فرم بالش تان را با چهار بار ضربه زدن تنظیم می‌کنید یا حتما باید چهار عدد از یک جنس را در سوپر مارکت خریداری کنید. البته این عدد می‌تواند هر چیز دیگری باشد، اما به همین ترتیب انجام می‌شود و کارهایتان را بر اساس همان عدد انجام می‌دهید که برایتان حکم «درست» انجام شدن کار‌ها را دارد. عمل نکردن به این الگو احساس بدی به شما می‌دهد یا تصور می‌کنید در اینصورت اتفاق بدی خواهد افتاد. بعضی از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی تصور می‌کنند که باید همه چیز را بشمارند (مثل تعداد قدم‌هایی که بر می‌دارند یا تعداد کاشی‌های زمین) بدون آنکه به بی اهمیت بودن این کار فکر کنند.
۸- مواد غذایی داخل کابینت‌های آشپزخانه چیدمان دقیقی دارند
مواد غذایی داخل کابینت‌ها را بر اساس رنگ یا نوع آن‌ها می‌چینید و همگی در یک جهت قرار دارند. اگرچه این حالت کمتر از دیگر نشانه‌های اختلال وسواس فکری عملی شایع است، اما در اثر نیاز به نظم یا تقارن به وجود می‌آید. احتمالا تمرکز خود را صرف شیوه‌ی آویزان کردن لباس‌ها در کمد، متقارن کردن بند کفش‌ها و مرتب کردن وسایل میز کار قبل از ترک میز برای خوردن ناهار یا رفتن به یک جلسه می‌کنید. اگر همه چیز کاملا درست نباشد، عصبی می‌شوید و ذهن تان را مشغول می‌کند.
ارسال نظر