خانه فروغ الملک شیراز، موزه هنر مشکین فام

شیراز، شهر شعر، ادب و فرهنگ است. شهر سعدی و حافظ. در بهار گویی بهشتی است که از آسمان به زمین افتاده است. نفس که می‌کشی عطر بهار نارنج حال و هوایت را هر چه که باشد، عوض می‌کند، خوب می‌کند! شهر شیراز یکی از پر بازدید‌ترین شهر‌های کشور است. مکانی پر از جاذبه‌های گردشگری دیدنی که هر ساله میلیون‌ها ایرانی را برای بازدید به سمت خود می‌کشاند. علاوه بر جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، شیراز مردمانی خونگرم دارد که با روی گشاده و خندان از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند.


خانه فروغ الملک کجاست؟
یکی از دیدنی‌های این شهر، خانه فروغ المک قوامی است که به عنوان موزه هنر مشکین فام شهرت یافته است. خانه فروغ الملک شیراز کاربری مسکونی داشته است و همانند اکثر خانه‌های تاریخی دیگر، دارای چهار قسمت اصلی بیرونی، اندرونی، مطبخ خانه، حمام و اصطبل است. بنای بیرونی خانه فروغ الملک شیراز توسط راهرو‌هایی به حیاط عمارت متصل است. در قسمت جنوبی این بنا، یک سالن بزرگ برای پذیرایی از میهمانان در نظر گرفته شده است. در ضلع غربی، عمارت شاه نشین با پنجره‌های چوبی و قشنگش جای خوش کرده است. پنجره‌هایی که دارای تزئینات گره کاری هستند.


حیاط خانه فروغ الملک
این شاه نشین توسط حوضخانه‌ای به عمارت اندرونی متصل می‌شود. همانطور که از نامش پیداست، اینجا مکانیست که میهمانان جایی در آن نداشته اند. اندرونی برای استفاده اعضای خانواده ساخته شده است. عمارت اندرونی دارای یک سالن اصلی مانند پذیرایی و تعدادی اتاق در شرق و غرب آن است. اتاق آینه نیز در جنوب همین اندرونی قرار گرفته است. صاحب خانه فروغ الملک شیراز، فردی بوده به اسم قوام الدین که به فروغ الملک شهرت داشته است.


در دوره قاجاریه و در سال ۱۲۱۰ هجری قمری، قوام الدین در یک زمین در محله سنتی سنگ سیاه و در نزدیکی بقعه بیبی دختران، دست به احداث این بنا می‌زند. مساحت زمین این بنا ۱۰۲۰ متر مربع بوده است. در سال‌های دهه هشتاد شمسی، این بنا که به حال خود رها شده بود تقریبا به صورت یک مخروبه در آمده بود. خانه فروغ الملک شیراز توسط سازمان عمران و بهسازی شهری شیراز بازسازی و مرمت شد و در سال ۱۳۸۳ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به موزه مشکین فام شیراز تغییر کاربری داد. این بنا بین دهه‌های ۲۰ تا ۵۰ به عنوان دبستان فروغ الملک مورد استفاده آموزش و پرورش کشور قرار می‌گرفته است.


مصالح به کار رفته در بنا چوب، سنگ و آجر هستند که با ملات گچ، خاک و برخی نقاط کاهگل پوشیده شده اند. همانند دیگر خانه‌های تاریخی، تزئینات زیبایی در خانه فروغ الملک شیراز به کار رفته است. آجرکاری‌های زیبا، کاشی کاری‌های دلنشین، گچبری‌های هنرمندانه، حجاری‌ها و نقاشی‌های زیبایی که بر روی سقف برخی از اتاق‌ها کشیده شده است، زیبایی‌های این بنا را دو چندان کرده اند.

در کوچه پس کوچه‌های یکی از محله‌های سنتی و قدیمی شیراز، بنایی معروف وجود دارد که علاوه بر زیبایی‌های ذاتی اش، به موزه هنر مشکین فام هم تبدیل گشته است. در موزه هنر مشکین فام که شاید کمتر مسافری به دیدن آن برود، آثاری ارزشمند از هنرمندان استان فارس در رشته‌های مختلفی همچون هنر‌های تجسمی و هنر‌های سنتی نگه داری می‌شود. این موزه به عنوان اولین موزه تخصصی و خصوصی هنر‌های تجسمی در کشورمان ایران هم شناخته می‌شود.


در واقع آقای حسن مشکین فام بود که تاسیس این موزه را تقبل و خانه فروغ الملک شیراز را به این موزه تبدیل کرد. به همین دلیل است که نام آن را موزه هنر مشکین فام گذاشته اند. علاوه بر آثار هنری خود خانواده مشکین فام آثار هنرمندان معاصر دیگر این استان هم در این موزه در معرض نمایش قرار داده شده است. این موزه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است.


بخش آثار نقاشی خانه فروغ الملک شیراز
آثاری ارزشمند و نفیس از ۳۰ هنرمند استان فارس در این بخش در معرض نمایش قرار داده شده است.


بخش آثار حجاری و سنگ تراشی در خانه فروغ الملک شیراز
نقوش اسلیمی، نقش گل و بوته، نقش حیوان، آیاتی از قرآن مجید و… که بر روی سنگ‌هایی مختلف توسط استاد حبیب مشکین فام به زیبایی هرچه تمام حجاری شده اند، در این بخش قرار گرفته اند.


بخش آثار خطاطی و خوشنویسیدر خانه فروغ الملک شیراز
در این بخش هم آثار خوشنویسی خانواده مشکین فام و هم آثاری از برجسته‌ترین خطاطان استان فارس به نمایش گذاشته شده است.


کتابخانه خانه فروغ الملک شیراز
کتاب‌هایی بسیار نفیس به همراه صد‌ها بروشور، مجله، روزنامه‌های قدیمی، فیلم‌های قدیمی از رویداد‌های قدیمی شیراز در این بخش نگه داری می‌شود.


فروشگاه تولیدات هنری
در این قسمت از موزه تولیدات هنری هنرمندان به نام استان فارس برای فروش در معرض نمایش قرار گرفته است. آثاری از جمله تابلو‌های نقاشی، آلبوم‌های عکس، کتاب ها، بروشور‌ها و … که به قیمت نسبتا مناسبی برای علاقه‌مندان به هنر شیراز به فروش می‌رسند.


اتاق قدیمی
در این اتاق قدیمی، فضای قدیمی آن دوران برایتان تداعی می‌شود. مبل و صندلی‌های قدیمی، ظرف و ظروف قدیمی، گلدان ها، بخاری و دیگر لوازم قدیمی منزل خانواده مشکین فام برای نمایش در معرض دید شما قرار دارند.


شهر شیراز علاوه بر جاذبه‌های گردشگری معروف بسیاری که در دل خود جای داده است، جاذبه‌های بی نظیر و زیبای دیگری هم دارد که متاسفانه گردشگران کمتر از آن‌ها اطلاع دارند. خانه فروغ الملک شیراز یکی از این جاذبه هاست که مطمئنا از دیدن آن پشیمان نخواهید شد.


منبع: eligasht.co