رمزگشایی از بازی جدید آمریکا در سوریه

«میخائیل بوگدانف» معاون وزارت خارجه روسیه از توافق این کشور، آمریکا و اردن برای برگزاری نشستی در منطقه کاهش تنش واقع در جنوب سوریه، خبر داده است. وی در این خصوص تاکید کرده که مقامات سه کشور در شهر امان گرد هم خواهند آمد تا در خصوص وضعیت جنوب غرب سوریه با یکدیگر گفتگو کنند.

این در حالی است که مقامات اردن هم پیشتر از رایزنی با واشنگتن و مسکو برای بحث و تبادل‌نظر پیرامون تحولات جنوب سوریه خبر داده و گفته بودند ۳ طرف برای حفاظت از منطقه کاهش تنش مورد نظر توافق کرده‌اند. این‌ها درحالی است که آمریکا نیز تهدید کرده بود اگر دمشق به دنبال نقض آتش‌بس و انجام عملیات نظامی در جنوب‌غرب سوریه باشد، با پاسخ قاطع واشنگتن مواجه خواهد شد.

واقعیت این است که محور جنوبی سوریه از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار بوده و درست به همین دلیل است که ایالات متحده آمریکا تمام تلاش خود را روی بیرون راندن نیرو‌های مقاومت از این محور متمرکز سازد. یکی از مهمترین عوامل اهمیت این محور، هم مرز بودن آن با اراضی اشغالی و اردن است. آمریکایی‌ها به شدت از نزدیکی نیرو‌های مقاومت به اراضی اشغالی و به ویژه جولان اشغالی نگران هستند.

مهمترین استان‌های واقع در محور جنوبی سوریه استان‌های «سویداء»، «درعا» و «قنیطره» هستند که البته طبق توافقات قبلی مشمول مناطق کاهش تنش (آتش بس) نیز هستند. با این حال، ارتش سوریه و نیرو‌های مقاومت سوری تاکنون هیچ تضمینی به طرف‌های شرکت کننده در مذاکرات و رایزنی‌های سیاسی گوناگون مبنی بر عدم انجام عملیات‌های نظامی علیه تروریست‌ها در این مناطق، ارائه نکرده اند؛ لذا اگر امروز ارتش سوریه بر لزوم انجام عملیات‌های ضد تروریستی خود علیه تکفیری‌ها در محور جنوبی سوریه یعنی استان‌های درعا، قنیطره و سویداء تاکید می‌کند به این دلیل است که گروه‌های تروریستی مستقر در این محور همچون جبهه النصره مشمول توافق آتش بس نیستند ارتش سوریه طبق قانون این حق را دارد که در راستای تامین امنیت ملی خود مواضع تکفیری‌ها را در هر زمان و مکانی مورد هدف قرار دهد.

همانطور که گفته شد استان قنیطره یکی از مهمترین استان‌های واقع در جنوب سوریه است. این استان به دلیل نزدیکی به اراضی اشغالی، مورد توجه ویژه مقامات صهیونیست قرار دارد. مداخلات نظامی رژیم صهیونیستی در قنیطره در طول بحران سوریه و نجات دادن تروریست هایِ آسیب دیده در این استان ازجمله اقداماتی است که تل آویو در قنیطره صورت داده و می‌دهد.

این در حالی است که بخشی از تروریست‌های تکفیری مستقر در محور جنوبی سوریه و در مرز‌های با اردن، توسط مقامات این کشور مورد حمایت قرار می‌گیرند. گفته می‌شود که یک گروه تروریستی تحت عنوان «جبهه جنوبی» توسط اردن و از طریق اتاق عملیات «الموک» هدایت می‌شود. به همین دلیل است که مقامات اردنی اصرار دارند تا ارتش سوریه در عملیات خود علیه تکفیری‌ها در جبهه جنوبی با این کشور هماهنگ باشد.

در همین ارتباط، چندی پیش بود که مقامات اردنی پیامی را خطاب به دولت سوریه ارسال کرده بودند. منابع آگاه اعلام کردند که مقامات امان از دمشق خواسته اند تا در صورت ورود به عملیات ضد تروریستی در قنیطره و درعا، مراتب به اطلاع دولت اردن نیز رسانده شود تا میان دو طرف هماهنگی‌هایی در این زمینه انجام شود.

علاوه بر قنیطره، همانطور که پیشتر هم گفته شد، استان درعا نیز در محور جنوبی سوریه واقع شده است. در استان درعا افراد مسلح «جیش خالد بن ولید» مستقر هستند که با داعش بیعت کرده اند. این گروه کنترل چند روستا و شهرک را نزدیک جولان اشغالی و مرز با اردن در دست دارد و افراد مسلح این گروه توانسته اند به رغم حملات تروریست‌ها با حمایت اردن، به سیطره خود بر این مناطق ادامه دهند.

بر اساس آنچه که رسانه‌های سوری اعلام کرده اند، این تنها گروه تروریستی «جبهه النصره» و یا «هیئه تحریر الشام» نیست که در محور جنوبی حضور دارد، بلکه گروه‌های تروریستی دیگری نیز در این محور حضور دارند که هدف ارتش سوریه پاکسازی مناطق از تمامی این گروههاست و نه فقط جبهه النصره. طبق آخرین اخبار و گزارش ها، علاوه بر جبهه النصره، گروه‌های «ارتش آزاد» و «احرار الشام» نیز در محور جنوبی به ویژه در درعا و قنیطره حضور دارند.

افزون بر تمامی آنچه که گفته شد، ایالات متحده آمریکا نیز حساب ویژه‌ای را روی محور جنوبی سوریه باز کرده است. در همین ارتباط، فرماندهان نظامی سوریه معتقدند: «آمریکا و همپیمانانش بر روی منطقه جنوب سوریه به عنوان هدفی حساب باز کرده اند که از طریق آن بتوانند دستکم روند موازنه‌های نظامی میدانی را تغییر دهند»؛ لذا ارتش سوریه تجهیزات نظامی زیادی به حومه شمالی و شمال شرقی درعا ارسال کرده و برخی از محله‌های شهر درعا را تحت تدابیر شدید امنیتی قرار داده است. نیرو‌های مقاومت همچنین تجهیزات نظامی به شهرک‌هایی در قنیطره ارسال کرده تا برای درگیری‌های احتمالی آماده باشند. در طرف مقابل، اطلاعات و گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد که هزاران تروریست تا بن دندان مسلح در جنوب سوریه تجهیز شده و آماده آغاز عملیات نظامی علیه ارتش سوریه هستند.

در همین ارتباط، «رای الیوم» گزارش داد که سرویس‌های جاسوسی اسرائیل، آمریکا و عربستان مقدمات این عملیات را فراهم کرده اند و پر واضح است که این سرویس‌ها حمایت نظامی، تسلیحاتی و لجستیکی را از تروریست‌ها به عمل خواهند آورد تا شاید به زعم خود بتوانند ورق را در سوریه به سود خود برگردانند، معادلات نظامی را تغییر دهند و فشار را از روی تروریست‌های محاصره شده در غوطه بردارند.

از سوی دیگر، اکنون که بحران سوریه درحال ورود به هشتمین سال خود است و آمریکایی‌ها با تمامی توطئه‌هایی که ترتیب دادند به نتیجه مورد دلخواهشان در سوریه دست نیافتند، مسیر جدیدی را انتخاب کردند تا شاید از طریق آن بتوانند به حداقل اهدافشان در سوریه دست پیدا کنند. سناریوی جدیدی که آمریکایی‌ها برای ضربه زدن به دولت دمشق مد نظر قرار داده اند، سناریوی ایجاد «خودمختاری برای تروریستها» در محور جنوبی سوریه است.

پر واضح است که اصلی و اساسی‌ترین هدف ایالات متحده آمریکا از این سناریوی جدید فراهم کردن زمینه‌های تجزیه خاک سوریه است؛ هدفی که واشنگتن هیچگاه حاضر نشد و حاضر هم نخواهد شد که از آن دست بکشد. واقعیت این است که آمریکایی‌ها برای تحقق این هدف روی سه استان جنوبی و مهم سوریه حساب ویژه‌ای باز کرده اند. استان‌های «درعا»، «قنیطره» و «سویداء» در جنوب سوریه سه استانی هستند که در طرح جدید آمریکا جایگاه ویژه‌ای دارند.

آخرین اخبار و گزارش‌ها حاکی از آن است که آمریکایی‌ها ارتشی متشکل از تروریست‌های جبهه النصره و ارتش آزاد را برای یورش به مواضع ارتش سوریه در استان‌های سه گانه فوق الذکر آماده کرده اند تا بدین سان، کنترل کامل هر سه استان جنوبی مهم سوریه به دست تروریست‌های تحت الحمایه واشنگتن درآید.

البته آمریکایی‌ها برای آغاز این جنگ بزرگ در جنوب سوریه چاره‌ای جز متهم ساختن دمشق به نقض آتش بس در مناطق کاهش تنش ندارند. بنابراین، به نظر می‌رسد که پس از اتهام استفاده دمشق از تسلیحات شیمیایی در شهر دوما واقع در غوطه شرقی، باید طی روز‌ها و هفته‌های آینده هم منتظر اتهام جدیدی از سوی واشنگتن به دمشق تحت عنوان نقض آتش بس در مناطق کاهش تنش در جنوب سوریه باشیم.

بنابراین، براساس آنچه که گفته شد اصرار ارتش سوریه برای آغاز عملیات ضد تروریستی در محور جنوبی در مرز‌های مشترک با اردن و اراضی اشغالی و بلندی‌های جولان از یک سوی به اهمیت جغرافیایی استراتژیک این محور باز می‌گردد و از سوی دیگر به سلسله اقدامات و تحرکات خصمانه آمریکایی‌ها در این محور مربوط می‌شود.