بیمه بیکاری چه کسانی قطع می‌شود؟

منابع بیمه‌بیکاری مطابق ماده ۵ قانون بیمه‌بیکاری از محل ۳ درصدی تامین می‌شود که کارفرما می‌پردازد. کارفرمایان مکلفند در طول اشتغال کارگران ۳ درصد از حق بیمه سهم خود (از بابت دریافت مقرری بیکاری) را به حساب سازمان پرداخت کرده تا در مواقع ضروری و در صورت بیکاری کارگران به آن‌ها به عنوان بیمه بیکاری پرداخت شود.

حقوق بیمه بیکاری که به فرد بیکار شده پرداخت می‌شود از ۳ درصد پرداختی کارفرما و ۳ درصد دولت است که به تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود. البته که سال هاست این رقم پرداخت نشده است. در حال حاضر این رقم حدود ۲۳ هزارمیلیارد تومان است.

اما به زعم دریافت کنندگان مقرری بیمه بیکاری، پرداخت حقوق بیمه بیکاری پس از دو بار مراجعه بازرسان بیمه بیکاری در منزل و عدم حضور در خانه مقرری بیکاری قطع می‌شود. مدت استفاده از مقرری بیمه بیکاری ۶ ماه و حداکثر ۵۰ ماه (بسته به سابقه بیمه پردازی و وضعیت تاهل) است که میزان آن نباید از ۸۰ درصد متوسط دستمزد زمان اشتغال بیشتر باشد. همین موضوع باعث گلایه تعداد زیادی از افرادی است که بیمه استفاه می‌کنند. آن‌ها می‌گویند اگر بازرس دو بار به منزل مراجعه کند و ما در منزل نباشیم. بیمه بیکاری ما قطع می‌شود.

مقرری بیمه بیکاری افرادی که با خودرو‌های شخصی مسافرکشی می‌کنند، قطع نمی‌شود

محمد بایندریان، رئیس گروه بیمه بیکاری و تعهدات کوتاه مدت امور فنی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی درباره گلایه‌های مقرری‌بگیران بیمه بیکاری نسبت به قطع مقرری‌هایشان پس از انجام دو بار بازرسی میدانی، گفت: سازمان تامین اجتماعی با استناد به ماده ۱۷ آیین‌نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری ملزم است که اشتغال مجدد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری را بررسی کند.

وی افزود: سازمان تامین اجتماعی این کار را از طریق دفترچه‌های ثبتی اتحادیه‌ها و اصناف انجام می‌دهد تا دقیقا بفهمد که آیا فرد بیمه شده جواز کسب‌و کار دارد. ما این اطلاعات را می‌گیریم و همپوشانی می‌دهیم تا اگر تناقضی با آنچه که بیمه‌شده اعلام کرده؛ وجود داشته باشد، مقرری وی را قطع کنیم. بخشی دیگر از بررسی‌های ما از طریق بازرسی از کارگاه‌ها صورت می‌پذیرد؛ چراکه از لیست بیمه‌ای که کارفرمایان به سازمان تامین اجتماعی ارائه می‌کنند، می‌توان این موضوع را بررسی کرد.

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی با بیان اینکه بازرسی از محل سکونت بیمه‌شده هم یکی دیگر از این روش‌هاست، گفت: بازرسان تامین اجتماعی همچنین از محل سکونت افراد بازرسی‌های خود را انجام می‌دهند. بازرسان حق ندارند که پس از یک بار مراجعه و عدم حضور فرد در خانه بلافاصله مقرری‌بیکاری وی را قطع کنند.

وی افزود: بازرسان معمولا این کار راپس از دو تا سه بار مراجعه حضوری انجام می‌دهند. البته از همسایگان هم تحقیق می‌کنند. ولی تا زمانی که مستندی نداشته باشند که ثابت کند فرد مشغول به کار نیست تنها می‌توانند مقرری وی را به صورت موقت قطع کنند.

مقرری بیمه بیکاری دائمی قطع نمی‌شود

وی افزود: در هر صورت اگر اشتغال مقرری‌بگیر احراز نشود نمی‌توان به صورت دائمی مقرری وی را قطع کرد. حتی اگر فرض بگیریم که سازمان تأمین‌اجتماعی استدلال بیمه‌شده را در خصوص عدم اشتغال مجددش نپذیرد، وی می‌تواند به اداره کار مراجعه کند تا در نهایت بازرسی مشترک میان اداره کار و تامین اجتماعی صورت پذیرد. اگر بازرسی مشترک تایید کند که فرد شاغل نیست باید مقرری وی را مجدداً برقرار کند.

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی گفت: بازرسان تأمین اجتماعی حق دارند که از محل بازرسی کنند. قانون می‌گوید فرد اگر شاغل باشد، باید ظرف ۱۵ روز آن را اعلام کند. خیلی‌ها این موضوع را اعلام نمی‌کنند. بازرسی از آن جهت اهمیت دارد که همسایه‌ها از وضعیت اشتغال گزارش می‌دهند.

بایندریان در پاسخ به اینکه مقرری بیمه بیکاری چه کسانی قطع می‌شود گفت:ما تنها مقرری بیکاری افرادی که روی خودرو‌های مسافربری‌شهری یا در آژانس‌ها و.. کار می‌کنند را قطع می‌کنیم. یعنی همان کسانی که روی سوخت یارانه دولتی می‌گیرند. رانندگان تاکسی همچنین از بخشودگی ۵۰ درصدی حق بیمه استفاده می‌کنند لذا ناچاریم که مقرری آن‌ها را قطع کنیم.

رئیس گروه بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی در مورد میزان مقرری بیمه‌بیکاری گفت: قانون بیمه بیکاری تاکید کرده است که مقرری بیمه بیکاری ۵۵ درصد متوسط دستمزد روزانهِ ۹۰ روز پیش از بیکاری است؛ مشروط به اینکه از حداقل دستمزد کم‌تر نباشد. برای افراد متاهل یا متکفل حداکثر تا ۴ نفر به ازای هر نفر ۱۰ درصدِ حداقل دستمزد هم اضافه می‌شود. به هر حال قانون‌گذار می‌گوید که مقرری‌بیکاری نباید از ۸۰ درصد متوسط مزد و حقوق بیشتر باشد. در نهایت مقرری بیکاری بین ۵۵ تا ۸۰ درصد حداقل دستمزد است و به هر صورت نباید از حداقل دستمزد کمتر باشد.