افزایش ۳۹ درصدی مرگ‌های ناشی از فشار خون

دکتر رضا ملک‌زاده، نویسنده همکار در وسیع‌ترین و دقیق‌ترین مطالعه جهانی «بار بیماری فشار خون در ۱۹۵ کشور طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵»، فشار خون را مهمترین و شایعترین عامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی و بیماری‌های مزمن کلیوی دانست و آن را یک خطر رو به رشد برای سلامت کشور‌های در حال توسعه و کم درآمد توصیف کرد.

وی با استناد به نتایج مطالعه، از افزایش قابل ملاحظه این بیماری در برخی کشور‌ها و کاهش چشمگیر آن در کشور‌های پردرآمد و توسعه یافته جهان خبر داد.

فشار خون بالا، فشار خون مضاعفی است که بر رگ‌های خونی و اعضای مهمی مانند قلب، مغز و کلیه‌ها وارد می‌شود. درحالی که "گایدلاین" قدیمی جهانی، فشار خون بالا را "سیستولیک" معادل یا بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه یا فشار خون "دیاستولیک" معادل یا بالاتر از ۹۰ میلی متر جیوه می‌دانست، "گایدلاین" جدید جهانی، فشار خون افزایش یافته را "سیستولیک" بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلی متر جیوه و "دیاستولیک" زیر ۸۰ میلی متر جیوه اعلام کرده است. همچنین پرفشاری خون مرحله یک، "سیستولیک" ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلی متر جیوه یا "دیاستولیک" بین ۸۰ تا ۹۰ میلی متر جیوه است. در نهایت تعریف پرفشاری خون مرحله دو، شامل "سیستولیک" معادل یا بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه یا "دیاستولیک" معادل یا بالاتر از۹۰ میلی متر جیوه است.

افزایش شمار مبتلایان فشار خون به ۳.۵ میلیارد نفر بر اساس تعریف جدید فشار خون!

رییس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه تشریح نتایج بیماری فشار خون در جهان، شمار مبتلایان این بیماری را یک میلیارد و ۱۳۰ میلیون نفر بر اساس فشار خون سیستولیک معادل یا بالاتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه اعلام کرد و گفت: بر اساس راهنمای بالینی جدید، این مطالعه پیش بینی می‌کند تعداد مبتلایان فشار خون، از ۱.۸۷ میلیارد نفر در سال ۱۹۹۰ به ۳.۵ میلیارد نفر در سال ۲۰۱۵ افزایش یافته باشد. این رقم شاید بسیار زیاد به نظر برسد، اما گویای واقعیت‌هایی است که بزودی درباره فشار خون شاهد خواهیم بود.

ابتلای ۲۰ هزار از هر ۱۰۰ هزار نفر به فشار خون بالا

وی افزود: نرخ ابتلا به فشار خون در جهان طی سال‌های یاد شده، بر مبنای فشار خون سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه و بالاتر، از ۱۷ هزار در هر ۱۰۰ هزار نفر، به ۲۰ هزار در هر ۱۰۰ هزار نفر رسیده، اما همین نرخ بر مبنای فشار خون سیستولیک ۱۱۰- ۱۱۵ میلی متر جیوه و بالاتر، از ۷۳ هزار در هر ۱۰۰ هزار نفر به ۸۱ هزار در هر ۱۰۰ هزار نفر در ۲۰۱۵ افزایش یافته است.

مرگ سالانه ۱۰.۷ میلیون نفر در جهان بر اثر بیماری‌های ناشی از فشار خون

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه به شمار مرگ‌های سالانه ناشی از فشار بالا اشاره کرد و افزود: شمار مرگ‌ها از ۷.۲ میلیون نفر در سال ۱۹۹۰، به ۱۰.۷ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ رسیده و به عبارتی، مرگ‌های ناشی از فشار خون در جهان طی ۲۵ سال یاد شده، بیش از ۴۸ درصد افزایش داشته است.

پیش بینی ۱۴۵ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر بر اثر فشار خون

به گفته وی، اما، بر اساس پیش بینی مطالعه، مرگ و میر سالانه ناشی از فشار خون از ۱۳۵ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۱۹۹۰ به ۱۴۵ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر در ۲۰۱۵ رسیده است و این ارقام، در فشار خون سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه و بالاتر، کمتر است.

رشد جمعیت و پیری جمعیت یکی از عوامل مهم افزایش شمار مرگ‌ها

دکتر ملک زاده گفت: بر اساس نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از بیماری‌های مرتبط با فشار خون، تعداد مرگ‌ها از ۲۲۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر به ۱۷۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر کاهش یافته که نشان می‌دهد رشد جمعیت و پیری جمعیت عامل افزایش مرگ‌های مشاهده شده بر اثر فشار خون در ارقام قبلی بوده و اگر مقیاس، نرخ استاندارد شده سنی باشد، میزان مرگ و میر‌های ناشی از این بیماری کاهش داشته است.

ایسکمیک قلبی و سکته‌ها، دارای بیشترین سهم از مرگ‌های ناشی از فشار خون

معاون تحقیقات وزیر بهداشت، بیشترین مرگ ناشی از بیماری‌های مرتبط با فشار خون بالا در ۲۰۱۵ را مربوط به ایسکمیک قلبی، سکته‌های قلبی و مغزی، سایر بیماری‌های قلبی عروقی و بیماری‌های مزمن کلیوی دانست.

۲۱۲ میلیون سال عمر از دست رفته ناشی از بیماری فشار خون بالا

دکتر ملک زاده تصریح کرد: از یافته نگران کننده این مطالعه جهانی، سال‌های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی‌های ناشی از فشار خون است که طبق پیش‌بینی مطالعه و بر اساس فشار خون سیستولیک ۱۱۰ - ۱۱۵ میلی متر جیوه، میزان سال‌های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی ناشی از فشار خون که در ۱۹۹۰، ۱۴۸ میلیون سال بوده، با رشد ۴۳ درصدی، به ۲۱۲ میلیون سال در ۲۰۱۵ رسیده است.

بار بیماری فشار خون برای گروه‌های سنی

به گفته معاون تحقیقات وزیر بهداشت، بار بیماری فشار خون با افزایش سن بیشتر می‌شود؛ به طوری که ۶۶ درصد بار این بیماری در بین گروه‌های سنی بین ۲۵ - ۸۰ سال و بالاتر مورد مطالعه، مربوط به سنین بالای ۶۰ سال است. بیش از ۵۰ میلیون سال از دست رفته عمر نیز مربوط به گروه‌های سنی زیر ۵۵ سال است که این رقم نشان می‌دهد فشار خون یک تهدید برای افراد زیر این سنین شده است.

بار بیماری فشار خون برای مردان، بیش از زنان

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: شمار مرگ و میر استاندارد شده سنی زنان بر اثر فشارخون، ۱۴۵ به ازای هر ۱۰۰ هزار و در مردان ۱۹۷ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.

وی افزود: در تمام گروه‌های سنی بار بیماری فشار خون طی ۲۵ سال مورد مطالعه، در مردان بیش از زنان است. ۱۲۵ میلیون سال عمر از دست رفته مربوط به مردان و ۸۶ میلیون سال عمر از دست رفته مربوط به زنان است. تنها در گروه سنی ۸۰ سال به بالا، به دلیل زندگی طولانی‌تر ناشی از امید به زندگی بالاتر، بار این بیماری در زنان بیشتر می‌شود.

اختصاص ۳۰ درصد سال‌های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون به ایسکمیک قلبی و سکته‌های قلبی و مغزی! / سهم قابل توجه بیماری‌های مزمن کلیوی

رییس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: ۳۰ درصد سال‌های از دست رفته عمر بر اثر ناتوانی ناشی از فشار خون بالا و بیماری‌های مرتبط با آن، مربوط به بیماری ایسکمیک قلبی و سکته‌های قلبی و مغزی بوده است. همچنین سایر بیماری‌های قلبی عروقی و بویژه بیماری‌های مزمن کلیوی بار قابل توجهی را در سال‌های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون به خود اختصاص داده‌اند.

وی هشدار داد که ۳۰ درصد بار بیماری‌های قلبی در میان افراد ۲۵ تا ۲۹ سال نیز مربوط به کسانی است که دارای فشار خون بالا بوده‌اند.

۶۰ درصد بار بیماری فشار خون بر دوش ۱۰ کشور جهان

معاون تحقیقات وزیر بهداشت در ادامه با بیان این که بیشترین بار بیماری فشار خون (۶۰ درصد) در ۱۰ کشور جهان بوده است گفت: دو کشور بر اساس نرخ جمعیت بالاتر در جهان، بیشترین بار این بیماری را متحمل شده‌اند که شامل چین با دو میلیون و ۳۳۴ هزار مرگ و ۴۵.۱ میلیون سال از دست رفته عمر و هند با یک میلیون و ۶۳۸ هزار مرگ و ۳۸.۷ میلیون سال از دست رفته عمر بر اثر نانوانی ناشی از فشار خون بالا بودند. روسیه، اندونزی و ایالات متحده نیز در بین کشور‌هایی هستند که این مطالعه، برای آنها، بار بالای فشار خون را در کنار چند کشور نام برده پیش بینی کرده است.

موفق‌ترین منطقه جهان در کنترل فشار خون بالا

دکتر ملک زاده سپس به میزان کاهش یا افزایش بار بیماری فشار خون در مناطق مختلف جهان اشاره کرد و افزود: اروپای غربی (به عنوان موفق‌ترین منطقه)، اروپای مرکزی، آسیا پاسفیک و آمریکای شمالی همگی دارای کاهش رشد مناسبی در تعداد مرگ‌ها و سال‌های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون شده‌اند و این درحالیست که منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، جنوب و شرق آسیا، آمریکای مرکزی و کشور‌های صحرای آفریقا دارای افزایش قابل توجه (بین ۶۰ - بیش از ۱۰۰ درصد) در بار بیماری فشار خون هستند.

بهترین و بدترین کشور‌های جهان در فشار خون بالا

وی با استناد به دیگر نتایج مطالعه جهانی بار بیماری فشار خون در ۱۹۵ کشور، بالاترین نرخ مرگ و میر استاندارد شده سنی ناشی از بیماری‌های مرتبط با فشار خون را در افغانستان با ۶۳۷ مرگ و عراق با ۴۱ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرد و پایین‌ترین نرخ را مربوط به فرانسه با ۶۲ مرگ و کانادا با ۶۴ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر دانست.

موفق‌ترین کشور در کنترل بار بیماری فشار خون

وی انگلستان را موفق‌ترین کشور در کنترل بار بیماری فشار خون با کاهش ۵۰ درصدی مرگ‌ها و ۵۵ درصدی سال‌های از دست رفته عمر معرفی کرد و گفت: کشور‌های پردرآمد توسعه یافته‌ای همچون فرانسه، کانادا، آلمان، ایتالیا نیز جزو کشور‌های بسیار موفق در این زمینه بوده‌اند.

استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، کشور آمریکا را نیز در شمار کشور‌های موفق در کنترل بار بیماری فشار خون برشمرد و افزود: میزان کاهش مرگ بر اثر فشار خون در آمریکا ۸ درصد و سال‌های از دست رفته عمر ۱۱ درصد بوده است.

بار بیماری فشار خون برای خاورمیانه: رشد ۷۰ درصدی مرگ‌ها

رییس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، همچنین تعداد مرگ‌های ناشی از فشار خون در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در سال ۱۹۹۰، ۳۸۱ هزار مورد اعلام کرد که با بیش از ۷۰ درصد رشد در سال ۲۰۱۵ به ۶۵۰ هزار مورد رسیده است. همچنین تعداد سال‌های از دست رفته عمر ناشی از این بیماری در منطقه، بیش از ۱۵ میلیون سال برآورد شده که نسبت به ۱۹۹۰، با ۹ میلیون سال از دست رفته، ۶۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

بار بیماری فشار خون در ایران: افزایش ۳۹ درصدی مرگ‌ها

معاون تحقیقات وزیر بهداشت گفت: در سال ۱۹۹۰، ۳۱ هزار مرگ بر اثر فشار خون سیستولیک معادل ۱۴۰ میلی متر جیوه و بالاتر در ایران رخ داده که در سال ۲۰۱۵، این رقم با ۳۹ درصد افزایش، به ۴۴ هزار مرگ رسیده است. همچنین تعداد سال‌های از دست رفته عمر ناشی از این بیماری، طی سال ۱۹۹۰، از ۶۹۹ هزار سال با حدود ۳۲ درصد افزایش به ۹۲۶ هزار سال در ۲۰۱۵ رسیده و این ارقام با محاسبه فشار خون معادل ۱۱۰ - ۱۱۵ میلی متر جیوه و بالاتر، بسیار بیشتر است.

وضعیت ترکیه بسیار بهتر از ایران در بار بیماری فشار خون

نویسنده همکار در مطالعه مهم جهانی بار بیماری فشار خون، با مقایسه وضعیت ایران و ترکیه افزود: وضعیت ترکیه، بر خلاف ایران که با رشد بالایی در تعداد مرگ و سال‌های از دست رفته عمر ناشی از فشار خون مواجه بوده، بسیار بهتر از ایران است. به طوری که این کشور، شاهد کاهش ۳ درصدی مرگ و ۹ درصدی سال‌های از دست رفته عمر بر اثر فشار خون بالا در سال ۲۰۱۵ بوده است.

به گزارش روابط عمومی معاونت تحقیقات وزارت بهداشت، دکتر ملک‌زاده در پایان تاکید کرد: نگاهی به وضعیت کشور‌های مختلف جهان در بار بیماری فشار خون، بخوبی نشان می‌دهد که کشور‌های توسعه یافته با درک خطر رو به رشد فشار خون به عنوان عامل بروز بسیاری از بیماری‌های پرهزینه مانند بیماری‌های قلبی عروقی و سکته‌های قلبی و مغزی و در نهایت، مرگ‌های زودرس، توانسته‌اند آن را طبق الگوی مناسبی هم در زمینه پیشگیری و هم در زمینه درمان این بیماری تاثیرگذار تحت کنترل درآورند. این درحالیست که بار بیماری فشار خون در کشور‌های توسعه نیافته و کم درآمد، روز به روز سنگین‌تر و تعداد مرگ‌ها و سال‌های از دست رفته عمر ناشی از ناتوانی‌ها بیشتر می‌شود.