یک مناظره ایرانی-عربی دربارۀ یمن

شبکه تلویزیونی بین المللی چین در مناظره ای با حضور جرمی تیلور، مشاور شورای پناهندگان دولت نروژ، سلمان انصاری، رئیس کمیته روابط عربستان و آمریکا، سما الحمدانی تحلیلگر اهل یمن و سید حسین موسویان، عضو تیم پیشین هسته‌ای و سفیر پیشین ایران در آلمان تحولات بندر الحدیده و یمن را مورد بررسی قرار داده است. متن ذیل خلاصه ای از این گپ و گفت است:

مجری: جنگ در بندرالحدیده وارد مرحله حساسی شده. اهمیت موضوع چیست؟

الحمدانی: 600 هزار نفر در الحدیده زندگی میکنند. از آنها خواسته شده که آنجا را تخلیه کنند اما امکانات تخلیه را ندارند. بدترین وضعیت انسانی را داریم چون اکثر کمک های انسانی از این بندر میاید. جنگ الحدیده می تواند دو ماه طول بکشد تا برنده یا بازنده معلوم شود اما نهایتا مردم بیچاره یمن بازنده هستند. مشکل این است که هیچیک از طرفهای درگیر دنبال راه حل سیاسی نیستند.

مجری: آقای موسویان! چه راه حل سیاسی برای این بحران وجود دارد؟

موسویان: قطعا حل بحران یمن ازمسیر نظامی ممکن نیست وتنها راه حل سیاسی دارد. راه حل سیاسی هم ممکن است اگر طرفهای درگیر جدی باشند. دلیل من هم مذاکرات اخیر چهارکشور اروپایی با ایران است که اروپاییها آن را مثبت ارزیابی کرده و علنا گفته اند که پیشرفت داشته و راه حل سیاسی را هم ممکن می بینند. من معتقدم که ایران جدی و آماده است، اروپا هم حسن نیت دارد اما ائتلاف نظامی به رهبری عربستان که با حمایت آمریکا شکل گرفته، علاقه و اراده ای برای راه حل سیاسی ندارند.

مجری: آقای انصاری! شما شنیدید که ایران آماده کمک به راه حل سیاسی است. آیا شما فکر میکنید عربستان آماده است؟

انصاری: اولا که مسایل خاورمیانه هیچ ربطی به ایران ندارد و ایران بخش از مشکل در خاورمیانه است و نه راه حل مشکلات. لذا ایران نباید در موضوع صلح یمن جایگاهی داشته باشد. ثانیا عربستان قطعنامه ۲۲۱۶ شورای امنیت سازمان ملل را اجراء کرد برای خروج حوثی ها. ائتلاف به رهبری عربستان تا کنون موفق شده ۸۰% خاک یمن را از اشغال حوثی ها آزاد کند. سازمان ملل برای صلح تلاش کرد اما حوثی ها همکاری نکردند. عربستان ۱۶ میلیارد دلار کمک انسانی در سه سال گذشته به یمن کرده است.

مجری: آقای موسویان پاسخ شما به مطالب انصاری چیست؟

موسویان: اولا: مطلبی که آقای سلمان انصاری گفتند درواقع موضع سعودیها است که میگویند ایران اساسا نباید درمنطقه باشد تا ما بتوانیم هر کاری دلمان میخواهد در منطقه انجام دهیم، به یمن حمله نظامی کنیم، به لیبی حمله نظامی کنیم، نخست وزیر قانونی لبنان را به گروگان بگیریم و بتوانیم هر دخالتی در سایر کشورها بکنیم و ایران هم نباید ممانعت کند.

ثانیا: امروز 23 میلیون نفر از مردم یمن بشدت نیازمند کمکهای انسانی هستند. براساس گزارش سازمان ملل، بزرگترین فاجعه انسانی در یمن رخ داده است. دلیل آنهم این است که ائتلاف به رهبری عربستان سه سال است که شبانه روز و بدون توقف مردم بیچاره یمن را بمباران کرده و میکند. فقط در یکسال گذشته 30000 غیرنظامی در یمن کشته شده اند.

ثالثا: عفو بین الملل جمعبندی خود را رسما اعلام کرد که ائتلاف نظامی سعودی-اماراتی در سه سال گذشته عمدا مراکز غیر نظامی مثل مدرسه ها، بیمارستانها و تاسیسات جاده ای و حمل ونقلی را بمباران کرده تا بحران ایجاد کند. این گزارش رسمی عفو بین الملل است که ائتلاف نظامی به رهبری عربستان با هدف ایجاد بحران انسانی، عمدا مراکز غیرنظامی دریمن را بمباران کرده ومیکند.

مجری: گزارش سازمان ملل میگوید که بلوکه شدن بندر الحدیده میتواند ۱۰ میلیون نفر را گرفتار قحطی کند. نظر شما چیست؟

تیلور: ما جدا با یک بحران انسانی مواجه هستیم. شهروندان گرفتار جنگ هستند و به خاطر محاصره، دسترسی به نیازهای انسانی ندارند. بندر الحدیده شرایط را بدتر خواهد کرد چون محاصره تنگ تر و دسترسی به کمکهای انسانی سخت ترخواهد شد.

مجری: گزارش‌های معتبر میگوید که اماراتی‌ها زندانیها را شکنجه میکنند اما پنتاگون میگوید شواهدی وجود ندارد.

الحمدانی: نقض حقوق بشر و شکنجه زندانیان توسط نیروهای مورد حمایت اماراتی و سعودی اتفاق افتاده است. بخش عمده یمن از دست حوثی ها آزاد شده منتهی این بدان معنی نیست که بخشهای آزاد شده در وضع خوبی هستند. شکنجه ها در همین مناطق رخ داده است. نکته دوم اینکه مبلغ زیادی پول برای کمک های انسانی روانه یمن شده اما بدست مردم نرسیده و معلوم نیست که کجا رفته. عربستان و امارات سرمایه گذاری سنگینی درراه اندازی جنگ یمن کرده اند و میخواهند بهر قیمتی این جنگ را ببرند. نماینده سازمان ملل باید جنگ در الحدیده را متوقف کند.

مجری:اقای انصاری! شکنجه زندانیان را چطور ارزیابی میکنید؟

انصاری: این گزارشها را شبکه الجزیره منتشر کرده که وابسته به رژیم قطر است و معتبر نیست. امارات کار بزرگی در کمک به آزادی یمن از دست اشغالگران کرده است. فقط چند روز پیش امارات و عربستان ۳/۱ میلیارد دلار برای کمکهای انسانی به یمن دادند.

مجری: اقای سفیر! گزارشهایی هم داریم که حوثی ها از بچه ها به عنوان سرباز در جنگ استفاده میکنند. یونیسف گفته که ۲۱۰۰ کودک مورد استفاده قرار گرفته اند. آیا شما چیزی میدانید؟

موسویان: من اطلاع ندارم، اما نقض حقوق بشر و استفاده از کودکان در جنگ توسط هریک از طرفین که باشد قاطعانه محکوم است و همه باید برای جلوگیری از هر اقدام ضد حقوق بشری اعم از شکنجه یا بهره برداری از کودکان همکاری کنند. اما اگر ادعای اقای سلمان انصاری درست است که ۸۰% یمن از دست حوثی ها آزاد شده ، ۱۶ میلیارد دلار کمک انسانی داده شده و اوضاع انسانی در ۸۰% خاک یمن بهبود یافته، پس چرا سازمان ملل میگوید که شاهد بزرگترین فاجعه انسانی در یمن هستیم، ۲۳ میلیون نفر یعنی ۷۵% مردم یمن به کمک های انسانی نیاز فوری دارند، حدود ۱۰ میلیون نفر در آستانه قحطی و گرسنگی مطلق هستند؟ گزارش های سازمان ملل سند روشنی است که عربستان دروغ میگوید.

مجری: خانم الحمدانی نظر شما چیست؟

الحمدانی: این بحثی که امروز درمورد دیدگاه های عربستان و ایران در این مناظره شاهد هستیم، واقعیت صحنه یمن است که مردم یمن گرفتار آن هستند. جنگ عربستان علیه یمن پای نیروهای خارجی به یمن را بازکرده است و حرف مردم یمن این است که ما کمک انسانی نمیخواهیم ما را رها کنید تا خودمان کشورمان را بسازیم. حوثی ها هم از کودکان در جنگ استفاده کرده اند اما طرف مقابل هم از کودکان در جنگ استفاده کرده و هردو طرف این بازی کثیف را انجام میدهند.

مجری: تیلور! آیا جامعه جهانی واقعا متوجه عمق بحران انسانی در یمن هست؟

تیلور: خیر! ما در شرایط یک فاجعه دردناک انسانی هستیم که توسط بشر آفریده شده و نه به خاطر یک حادثه طبیعی. پیشرفته ترین سلاحهای نظامی علیه فقیرترین مردم به کارگرفته شده است. ما در حال کمک به 8 میلیون یمنی در آستانه قحطی هستیم که حتی دسترسی به آب ندارند و 23 میلیون یمنی دیگرهم واقعا به کمک انسانی دارند. باید جنگ متوقف شده و با راه حل سیاسی به بحران خاتمه داد.

مجری: آقای انصاری! چه راه حل سیاسی از نظر عربستان وجود دارد تا جنگ را متوقف کند؟

انصاری: ائتلاف برای صلح تلاش کرده اند. نماینده سابق سازمان ملل در بحران یمن تایید کرد که نشست کویت برای صلح، عربستان حمایت کرد اما حوثی ها مانع شدند. لذا باید در جنگ زمینی موفق شویم تا بحران خاتمه یابد.

مجری: اقای سفیر! پاسخ شما چیست؟

موسویان: برای حل بحران یمن سه اقدام لازم است:

اولین و فوری ترین اقدام این است حملات نظامی ائتلاف عربستان متوقف و به استراتژی جنگ نظامی برای حل بحران یمن خاتمه داد.

دومین اقدام ضروری و فوری، ایجاد آتش بس است.

سوم هم همکاری قدرتهای منطقه ای و بین المللی برای یافتن یک راه حل سیاسی برمبنای انتخابات آزاد تحت نظارت سازمان ملل و مشارکت همه گروههای اصلی در اداره کشور. واقعیت این است که سعودیها و اماراتی ها حکومت دست نشانده در یمن و سایر کشورهای منطقه مثل قطر و لبنان میخواهند. این سیاست جواب نمیدهد. ما باید شرایط را یرای انتخابات آزاد در یمن با نظارت سازمان ملل فراهم کنیم تا خود مردم یمن درمورد آینده حکومت و قانون اساسی کشورشان تصمیم بگیرند.

مجری: آمریکا تامین کننده اصلی سلاح برای عربستان و امارات در جنگ یمن است. لذا آمریکا باید بتواند نقش تعیین کننده ای برای حل بحران داشته باشد.

الحمدانی: بله اما متاسفانه آمریکا هیچ کاری نمی کند. اوباما بندر الحدیده را خط قرمز اعلام کرده بود و لذا ائتلاف سعودی حق حمله نظامی به آن را نداشت. اما آقای ترامپ به ائتلاف عربستان چراغ سبز حمله به بندر الحدیده را داد. اظهاراتی از کنگره آمریکا درمخالفت با این سیاست شنیده شده و امیدوارم که مانع شوند. برد هریک از دوطرف یک هزینه دارد و آنهم جان مردم یمنی است. بنابراین باید برای راه حل سیاسی تلاش کرد. حتی اگر حوثی ها جنگ را ببازند، بحران حل نمی شود. چون خطر تجزیه وجود دارد و حداقل ۱۰-۱۵ سال هم طول میکشد تا خرابهای فعلی درست شود.