تمرین خودروسازان در دوران تحریم برای استقلال در تولید

به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، قرارداد‌های خودرویی به اجرا رسیده بود و خودرو‌های به روز و مدرن اروپایی به تازگی در خیابان‌ها جولان می‌دادند، دلمان خوش بود که با ورود خودرو‌های جدید به اصطلاح «پسابرجامی» دیگر عرصه برای برخی از محصولات چینی با کیفیت پایین تنگ می‌شود و با تغییر ذائقه مردم آن‌ها هم ناچار هستند تا رسته خودرو‌های باکیفیت خود را به ایرانی‌ها بفروشند.

پس از انعقاد قرارداد تاریخی برجام، سرمایه گذاران اروپایی بازار ایران را برای ورود سرمایه هایشان به بازار چندصد میلیونی ایران و منطقه ارزیابی کرده و آماده ورود به این بازار بکر شدند.

طبق آمار منتشر شده در پایان سال گذشته در فضای ایجاد شده پسابرجام ۹.۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی به ثبت شورای عالی جذب سرمایه گذاری خارجی رسید و حدود ۴۰ درصد آن در نقاط مختلف کشور سرمایه گذاری شده است.

از جمله مهم‌ترین قرارداد بین المللی که در صنعت خودرو کشور به امضا رسید، ایجاد شرکت جوینت ونچر ایران خودرو و پژو بود. برمبنای این قرارداد، شرکت مشترک «ایکاپ» تاسیس شد و دو طرف با سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون یورویی اقدام به تاسیس و راه اندازی خط و تولید محصول مشترک کردند.

شرکت پژو با تجهیز خطوط تولید نسبت به انتقال دانش و فن آوری تولید اقدام کرد و طبق قرارداد ملزم به افزایش عمق ساخت داخل محصولات مشترک شد.

سرانجام نخستین محصول که پژو ۲۰۰۸ بود در اردیبهشت سال ۹۶ با حضور رئیس جمهوری به بهره برداری رسید و عنوان «نخستین خودروی پسابرجامی» را از آن خود کرد.

صادرات ۳۰ درصدی نیز بند دیگر این قرارداد بود که از ابتدای تولید، بررسی‌های بازار و همولوگیشن محصول در بازار هدف پژو درحال انجام بود.

همچنین ایران خودرو که همواره نقش خود را به عنوان صنعتگر اول کشور به خوبی انجام داده، با انعقاد قرارداد بین المللی ده جانبه با شرکت‌های معتبر اروپایی و برخی نهاد‌های داخلی طراحی پلتفرم اختصاصی برای اختصاص سهم اصلی تولید به آن را در دستور کار قرار داد.

توسعه برند ملی در سبد محصولات، از جمله راهبرد‌های اصلی ایران خودرو در سال‌های اخیر بوده که کنسرسیوم ده جانبه ابزار و رویکرد برای دستیابی به این راهبرد بوده است.
طبق این قرارداد کلیه مراحل زنجیره تولید خودرو از طراحی پلتفرم و قوای محرکه گرفته تا استایل خودرو با مالکیت معنوی ایران خودرو به انجام می‌رسید.

هم اکنون خودرو‌هایی جدیدی که در مجموعه ایران خودرو به تولید می‌رسد از جمله محصولات جدید دناپلاس، ۲۰۶ و ۲۰۷ هاچ بک و صندوقدار به صورت کامل با توان مهندسان و کارشناسان داخلی تولید می‌شود.

اما رئیس دولت آمریکا با خروج از برجام و ایجاد شرایط بحرانی برای اقتصاد جهان، جامعه بین الملل را نیز شگفت زده کرد. تصمیمات خلق الساعه‌ای که از آن رونمایی می‌شود و دولتمردان سایر کشور‌ها را به واکنش و موضع گیری وا می‌دارد.

خروج آمریکا از برجام و لغو یک جانبه قرارداد بین المللی، دوران جدیدی برای اقتصاد ایران رقم زد. کشور‌های اروپایی علی رغم تلاش برای حفظ منافع دو طرف در برجام، بنابر پیش بینی اقتصاددانان و کارشناسان ناگزیر از همراهی با آمریکا هستند.

در این میان صنعت خودروسازی که پیشانی سایر صنایع به حساب می‌آید، در صدر فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارد چه آن که در دوره گذشته تحریم‌ها نیز کانون توجه محدودیت‌های بین الملل قرار داشت. خودروسازی صنعتی استراتژیک به شمار می‌رود و با توجه به میزان تاثیرگذاری در شاخص‌های کلان اقتصاد کشور نمی‌توان آن را نادیده انگاشت.

خودروسازی کشور دارای توان و ظرفیت بالفعل تولید دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال است و روزانه بیش از ده میلیلون قطعه و ۶ هزار دستگاه خودرو در کشور تولید می‌شود.

این صنعت برخوردار از زنجیره ارزش با بیش از یک هزار و ۲۰۰ قطعه ساز و ایجاد ضریب بالای ساخت داخل بالا برای خودرو‌های پرتیراژ است. ارزش افزوده صنعت حدود ۲۲ درصد و ارزش تولید صنعت خودرو از GDP در سال گذشته درحدود ۳ درصد بوده است. طبق سند چشم انداز ۱۴۰۴ این سهم باید به ۴ درصد افزایش یابد.

از خودروسازی به عنوان اشتغالزاترین صنعت کشور یاد می‌شود، در حال حاضر نیز تولید بسیاری از صنایع پایین دستی در گروه ادامه تولید و رونق خودروسازی کشور است.

تحریم خودروسازی و جلوگیری از اجرای قرارداد با شرکای خارجی و یا تامین برخی از قطعات و مواد اولیه که امکان تهیه و یا تولید اقتصادی در کشور را ندارد عواقب سوء اجتماعی و اقتصادی در کشور به بار خواهد آورد.
به اعتقاد کارشناسان، کاهش تیراژ تولید قطعه سازان، تامین خودروسازان را با چالش مواجه می‌کند و این خود در کنار تهدید اشتغال قطعه سازان، در کاهش بهره وری تولید در خودروسازان نیز موثر خواهد بود.

قطعه سازان به تازگی از تجربه تحریم در سال‌های ۹۱ عبور کرده و در شرایط با ثباتی قرار گرفته بودند. بسیاری از کارگران خطوط قطعه سازی به دلیل کاهش ظرفیت تولید در سال‌های گذشته، بیکار شده و تعداد شاغلین به میزان حداقل کاهش یافته بود. اما با تغییر راهبرد‌ها و رویکرد‌های خودروسازان و افزایش تیراژ تولید بسیاری از قطعه سازان فعالیت خود را از سرگرفته و کارگران به خط تولید بازگشته بودند.

آنچه از دید اقتصاددانان محرز است، اعمال تحریم‌ها سبب افزایش هزینه‌های مالی تولید خودروسازان و محدود شدن روابط بین الملل آنان خواهد شد.

هرچند به گفته کارشناسان، با توجه به تجربه تحریم در سال‌های گذشته، خودروسازان آمادگی بهتری برای عبور از شرایط بحرانی جدید را خواهد داشت و یقینا تحریم‌های جدید اثرات به مراتب کم تری نسبت به دور قبلی در صنعت خودرو خواهد گذاشت.

در سال‌های گذشته علاوه بر افزایش کیفیت تولید قطعه سازان، میزان وابستگی آن‌ها به منابع خارجی به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته و بخش اصلی تامین خودروسازان با توان و منابع داخلی تامین می‌شود.

درحال حاضر نیز خودروسازان درحال آماده شدن برای پرش از بحران تحریم‌های جدید و تولید با کیفیت بدون اتکا به کشور‌های خارجی هستند، حضور کارشناسان و مهندسان خودروسازی در خطوط تولید قطعه سازان به ویژه در بخش تولید قطعات قوای محرکه و نظارت برای جلوگیری از افت کیفی قطعات در دوران تحریم از جمله این اقدامات است که به منظور تداوم روند فعلی تولید درحال انجام است.