کبد چرب و هر آنچه باید در مورد کبد چرب بدانید

کبد چرب یکی از رایج‌ترین بیماری‌هایی است که تاکنون شنیده اید. از هر ۴ نفر حداقل یک نفر به کبد چرب مبتلاست که شیوع آن از شیوع دو بیماری دیابت و آرتروز بیشتر است. بسیاری از مبتلایان به کبد چرب نمی‌دانند به این بیماری مبتلا هستند و یا حتی نمی‌دانند این بیماری چیست.

اکثر اوقات این بیماری خفیف است، اما می‌تواند به بیماری‌ها و مشکلات جدی تری منجر شود. به هرحال می‌توانید با تغییرات درست و هوشمندانه در سبک زندگی خود این بیماری را در کنترل خود در آورید.


کبد چرب چیست؟


زمانی که چربی زیادی در کبد تجمع پیدا می‌کند، بیماری کبد چرب بروز می‌کند. کبد چرب به دو نوع است:

- کبد چرب غیر الکلی nonalcoholic fatty liver disease یا NAFLD

- کبد چرب الکلی alcoholic fatty liver disease که استئاتو هپاتیت الکلی alcoholic steatohepatitis هم نامیده می‌شود

گاهی چربی اضافه می‌تواند باعث بروز تغییراتی شود که جلوی عملکرد کبد را می‌گیرند. از آنجایی که کبد سموم را از خون جدا می‌کند، اختلال در عملکرد کبد باعث بروز بیماری می‌شود.



کبد چرب غیر الکلی


نوع رایج بیماری کبد چرب غیر الکلی معمولا بی ضرر است، اما برخی افراد به نوع جدی‌تر و خطرناک‌تر آن به نام استئاتو هپاتیت غیر الکلی مبتلا می‌شوند. در این شرایط کبد ملتهب می‌شود و می‌تواند منجر به بروز سیروز شود (زخم‌هایی روی کبد که بهبود پیدا نمی‌کنند.). سیروز کبدی خطر بروز سرطان و بیماری قلبی را نیز افزایش می‌دهد. متخصصان تصور می‌کنند استئاتو هپاتیت غیر الکلی یکی از مهم‌ترین علل پیوند کبد است.



چه کسانی به کبد چرب غیر الکلی مبتلا می‌شوند؟


علت اینکه چرا برخی به کبد چرب غیر الکلی مبتلا می‌شوند، مشخص نیست، اما اگر چاق باشید یا اضافه وزن داشته باشید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهید بود. دیگر بیماری‌هایی که باعث بروز کبد چرب غیر الکلی می‌شوند، عبارتند از:

دیابت
کلسترول بالا
تری گلیسرید بالا
فشار خون بالا
هپاتیت C. سایر عفونت‌های کبدی
مصرف برخی داروها، از جمله دارو‌های استروئیدی یا دارو‌هایی که برای سرطان یا مشکلات قلبی مصرف می‌شوند، خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را افزایش می‌دهند. اکثر مبتلایان به کبد چرب غیر الکلی میان سال هستند. اما این بیماری ممکن است هر کسی را مبتلا سازد، حتی کودکان را.



کبد چرب الکلی


افرادی که نوشیدنی‌های الکلی زیادی مصرف می‌کنند، به این نوع کبد چرب مبتلا می‌شوند. افرادی که دارای اضافه وزن هستند و خانم‌ها بیش از دیگران در معرض ابتلا به کبد چرب الکلی هستند؛ بنابراین بیماری ممکن است با شما متولد شود. اگر به نوشیدن الکل ادامه دهید، ممکن است به هپاتیت الکلی، سیروز، نارسایی کبد و در موارد شدیدتر سرطان کبد دچار شوید.



نشانه‌های کبد چرب


اکثر مواقع کبد چرب هیچ نشانه‌ای ندارد. به همین دلیل است که بسیاری از مبتلایان به این بیماری آن را در خود تشخیص نمی‌دهند. اما برخی افراد ممکن است درد یا فشار در قسمت وسط یا سمت راست شکم خود احساس کنند یا خیلی احساس خستگی کنند. گاهی نیز کبد چرب و مشکلات مربوط به آن می‌توانند باعث کاهش اشتها و کاهش وزن شوند.



تشخیص کبد چرب



از آنجایی که کبد چرب هیچ نشانه‌ای ندارد، پزشک‌ها ممکن است در تشخیص این بیماری دچار مشکل شوند. آزمایش‌های معمولی نمی‌توانند به تشخیص این بیماری کمک کنند.

برخی آزمایشات خاص که بر روی خون انجام می‌شوند، می‌توانند عملکرد کبد را بسنجند. پزشک ممکن است از شما بخواهد سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید تا کبد را دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهد. گاهی ممکن است نیاز به بیوپسی یا نمونه برداری داشته باشید. در نمونه برداری پزشک با استفاده از سوطن بخش کوچکی از کبد را جدا می‌کند تا آن را مورد بررسی قرار دهد.



درمان کبد چرب


گرچه دارویی برای کبد چرب وجود ندارد، اما با این حال می‌توانید کار‌های زیادی برای بهبود و کنترل بیماری انجام دهید. یکی از مهم‌ترین کار‌هایی که می‌توانید انجام دهید تغییر شرایطی است که منجر به بروز این بیماری شده است.



درمان کبد چرب با کاهش وزن


چاقی مهم‌ترین علت بروز کبد چرب غیر الکلی است؛ بنابراین اگر دچار اضافه وزن هستید، با پزشک خود در مورد برنامه‌ای برای کاهش وزن مشورت کنید؛ برنامه بر اساس برنامه غذایی سالم و فعالیت جسمی بیشتر خواهد بود. کاهش وزن نیز باید حساب شده انجام شود. کاهش سریع وزن باعث بدتر شدن بیماری کبد چرب می‌شود. کاهش تنها ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن موثر خواهد بود.



درمان کبد چرب با ورزش

حتی اگر ورزش کردن کافی برای کمک به کاهش وزن برایتان سخت است، فعالیت بدنی متوسط - پیاده روی سریع به مدت ۱۵۰ دقیقه در هفته - مزیت‌های زیادی برای کبد خواهد داشت.



درمان کبد چرب با اجتناب از مصرف الکل

اگر به بیماری کبد چرب الکلی مبتلا هستید، مهم‌ترین کاری که در این راستا می‌توانید انجام دهید، اجتناب از نوشیدن الکل است. اجتناب از مصرف الکل ممکن است کار راحتی نباشد، اما مزیت‌های زیادی برای سلامت شما دارد، به ویژه اگر زودتر اقدام به ترک الکل کنید؛ به این ترتیب می‌توانید آسیب را به طور کامل برطرف کنید.



درمان کبد چرب با درمان بیماری‌های مرتبط


درمان شرایط و بیماری‌های مرتبط، مانند دیابت و کلسترول بالا، به بهبود شرایط کمک می‌کنند. در مورد قطع مصرف دارو‌هایی که منجر به بروز کبد چرب می‌شوند، با پزشک مشورت کنید. به طور منظم به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تغییرات مورد نیاز برای درمان را به مرور زمان برایتان مشخص کند.



با کبد خود مهربان باشید


ممکن است به واکسن هپاتیت A، هپاتیت B، آنفولانزا و پنوموکوک pneumococcal نیاز داشته باشید تا از کبد خود محافظت کنید. به علاوه قبل از شروع مصرف هر گونه داروی جدید، ویتامین یا مکمل با پزشک مشورت کنید. حتی دارو‌های بدون نسخه هم ممکن است به کبد شما آسیب بزنند.



پیشگیری از کبد چرب

همان عادت‌های سالمی که به درمان کبد چرب کمک می‌کنند، می‌توانند برای پیشگیری از کبد چرب نیز موثر باشند. ورزش منظم، انتخاب یک رژیم غذایی سالم، مصرف میوه‌ها و سبزی‌های فراوان و غلات سبوس دار به حفظ سلامت کبد کمک می‌کنند. مصرف الکل خود را کم کنید، برای کنترل سلامت عمومی بدن خود به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و دارو‌های تجویز شده را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید.

منبع: سیمرغ