دانشگاه تهران مصرف سیگار را ممنوع کرد

اردیبهشت ۹۶، بوعلی سینای همدان اولین دانشگاهی بود که طرح «دانشگاه عاری از دخانیات» را شروع کرد. بعدازاین، دانشگاه‌های دیگری نیز به این طرح پیوستند و از آن به‌عنوان راهکاری برای مبارزه با دخانیات نام بردند. به‌تازگی دانشگاه تهران نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نهاد‌های آموزشی کشور، مهرماه را برای تاریخ اجرای این طرح اعلام کرده است.

** درک غلط از مسائل صنفی
دانشگاه‌ها و دانشجویان در ماه‌های گذشته پیگیر پرونده‌های مرتبط با دانشجویان زندانی و احکام سنگین صادرشده برای آن‌ها هستند. این مسئله به‌قدری جدی شده است که معاون فرهنگی وزارت علوم به نمایندگی از وزیر، در تجمع‌های دانشجویی شرکت کرده است و قول مساعد برای پیگیری می‌دهد. جمعی از اساتید و اعضای هیات علمی نیز برای پیگیری این موضوع در نامه‌ای که خطاب به رئیس‌جمهور نگاشته‌اند خواستار توقف پرونده این دانشجویان شدند.

حال با این اوصاف و درحالی‌که وضعیت دانشگاه متأثر از بازداشت دانشجویان است، طرح چنین موضوعاتی بیش از آنکه راهگشا باشد، سبب بروز مشکلاتی در دانشگاه خواهد بود. فعالان دانشجویی در روز‌های اخیر با هر گرایشی به دنبال حل مسائل صنفی هستند و احتمالاً این تلقی در بین دانشجویان به‌وجود می‌آید که هدف از بیان این طرح در چنین موقعیتی انحراف اذهان از مسائل اصلی دانشگاه است.

** آئین‌نامه دانشگاه ابهام دارد
دانشگاه تاکنون آئین‌نامه این طرح را منتشر نکرده و جزئیات اجرایی برای دانشجویان و رسانه‌ها مبهم مانده، اما بخشی از جزئیات این آئین‌نامه در روز‌های گذشته توسط برخی رسانه‌ها و دانشجویان نقل شده است. از جمله بخش‌هایی که برخی دانشجویان به آن اشاره دارند، ممنوعیت فروش دخانیات در دانشگاه و محیط اطراف آن است. این که دانشگاه برای خرید و فروش در محیط داخلی خود محدودیت وضع کند قابل پذیرش است، اما ایجاد محدودیت برای اطراف دانشگاه، قابل پذیرش است؟

از طرفی بیان این مسئله که برخی به‌عنوان نماینده دانشجویی اجازه تذکر دادن به فردی که در حال سیگار کشیدن است را داشته باشند، باعث بروز اختلاف بین دانشجویان می‌شود و حتی امکان درگیری بین آنان را زیاد می‌کند. این مسئله سبب خواهد شد عده‌ای در دانشگاه خود را محق بدانند که در کار دانشجویان دخالت کنند. طبعا تذکر‌های دوستانه و رفاقتی می‌تواند در این زمینه موثرتر باشد؛ به ویژه که در احکام دینی امر به نیکی و نهی از بدی نیز احتمال تاثیر شرط وجوب شمرده شده است. ا.

دانشگاه اگر بخواهد این طرح را ادامه دهد و ممنوعیت‌های وضع شده را پیگیری کند، مجبور است در همه فضا‌ها نیرو‌هایی را به عنوان ناظر قرار دهد و با فعالیت این نیرو‌ها بین دانشجویان نارضایتی ایجاد می‌شود. افزایش نیرو‌های حراستی در محیط‌های دانشگاهی می‌تواند پیامد دیگری هم داشته باشد و آن دخالت در همه امور دانشجویان است.

معاون فرهنگی دانشگاه در مصاحبه خود برخورد انضباطی را نقد می‌کند، اما آن را نفی نمی‌کند. در این شرایط باید منتظر تشکیل پرونده‌های انضباطی متعددی در کمیته‌های انضباطی دانشگاه باشیم. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا نمی‌توان راهکاری منطقی برای کاهش میزان مصرف دخانیات در دانشگاه در نظر گرفت؟ و نکته مهم این است که برخورد‌های مداوم با دانشجویان و درگیر کردن آن‌ها در کمیته‌های انضباطی، ارزش و اعتبار نهاد‌های مجری قانون را کاهش می‌دهد.

** این طرح موجب بدبینی به دانشگاه می‌شود
محمد رهبری، دبیر تشکیلات سابق انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در گفتگو با ایرناپلاس با مطرح کردن مخالفت خود در جلسات تصمیم‌گیری «طرح دانشگاه عاری از دخانیات» گفت: در این جلسات افراد مختلفی شامل مسئولان دانشگاه، دانشجویان (نماینده تشکل‌ها، انجمن‌ها، نشریات و شورای صنفی) و برخی استادان با تخصص مرتبط شرکت می‌کردند و در همان جلسات مطرح شد که این طرح برای دانشگاه خوب نیست و سوءتفاهم بین دانشجویان ایجاد می‌کند، زیرا از یک سو سبب بدبینی به دانشگاه می‌شود و از سوی دیگر هزینه‌زا خواهد بود.

او ادامه داد: همان موقع هم به نظر نمی‌رسید که ماجرا خیلی جدی باشد، چون نماینده‌های دانشجویی با آن مخالفت کردند، زیرا معتقد بودند نباید طرح دانشگاه عاری از دخانیات اجرا شود. این طرح می‌تواند به نارضایتی دانشجویان دامن بزند و در نهایت منجر به اتفاقات ناگواری در دانشگاه بشود.

این فعال دانشجویی در پاسخ به سوالی در رابطه با اولویت مسائل دانشجویان گفت: اولویت دانشگاه و دانشجویان پایان برخورد‌های امنیتی (دخالت در فعالیت دانشجویی، احضارها، بازداشت‌ها و غیره) است. مسئولان فرهنگی دانشگاه باید به تسهیل فعالیت دانشجویان توجه کنند. مسئله دیگری که خیلی جدی شده، کمک به رفع فضای مرده در دانشگاه است. مسئولان دانشگاه باید به فکر برنامه‌ریزی برای حفظ سرمایه‌های دانشگاه باشند. نارضایتی از وضع موجود منجر می‌شود برخی دانشجویان و نخبگان حتی بعد از دوره لیسانس به فکر مهاجرت باشند و این به آسیب تبدیل شده است.

** اولویت دانشجویان نیست
امین رمضانی دبیر اسبق شورای صنفی دانشجویان دانشگاه تهران در گفتگو با ایرناپلاس پیرامون طرح دانشگاه عاری از دخانیات گفت: دانشگاه چنین طرح‌هایی را فقط در تابستان مطرح می‌کند. سال گذشته در تابستان معاون فرهنگی از قانون جدید پوشش صحبت می‌کرد، اما اجرایی نشد. به نظر این مسائل در دانشگاه تهران فقط در همین فصل مطرح و با آغاز ترم فراموش می‌شود.

این فعال دانشجویی وضعیت صنفی دانشجویان را مورد اشاره قرار داد و گفت: اولویت اصلی دانشجویان وضعیت دانشجویان بازداشت‌شده است. در وضعیتی که دانشجوی دانشگاه تهران در بازداشت است، معاون دانشگاه باید پاسخگو باشد و بگوید در این مورد چه‌کاری انجام داده است. از سوی دیگر حتماً مباحث مربوط به‌سلامت دانشجویان اهمیت دارد، اما این‌که موضوع اولویت‌دار فراموش می‌شود، حیرت‌آور است.

** معاون دانشجویی دانشگاه تهران: با برنامه‌های فرهنگی و تشویقی طرح را اجرایی می‌کنیم
حسن به‌نژاد، معاون دانشجویی دانشگاه تهران در گفتگو با ایسنا ضمن اعلام جزئیات طرح «دانشگاه عاری از دخانیات» و اجرایی شدن آن در تمام فضا‌های دانشگاه تهران گفت: اجرای «طرح دانشگاه عاری از دخانیات»، شامل همه اعضای هیات علمی، دانشجویان و کارمندان در دانشگاه تهران خواهد بود و در مرحله اول تلاش خواهیم کرد با برنامه‌های فرهنگی و تشویقی و با کمک خود دانشجویان این طرح را اجرایی کنیم. کسانی که آن را رعایت نکنند نیز از طرف خود دانشجویان تذکر خواهند گرفت.

** معاون فرهنگی دانشگاه تهران: افراد داوطلبانه اقدام به ترک سیگار کنند
مجید سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار حوزه دانشگاه ایرنا، ضمن بیان این نکته که برای عدم استعمال دخانیات نمی‌توان از اقدامات انضباطی بهره برد، گفت: سیاست‌گذاری در این زمینه باید به‌گونه‌ای باشد که افراد داوطلبانه اقدام به ترک سیگار کنند و بر‌همین‌اساس، فعالیت‌های فرهنگی از ابتدای مهرماه در دانشگاه تهران افزایش خواهد یافت.

او در ادامه با بیان این‌که برنامه‌ریزی برای این طرح با حضور نمایندگان دانشجویان انجام‌شده و بدون مشارکت آن‌ها سرانجام نخواهد داشت، افزود: ازلحاظ قانونی سیگار کشیدن در برخی فضا‌ها مانند محیط‌های مسقف ممنوع است و تقریباً نیز این امر رعایت می‌شود و در حال حاضر نیز قوانینی داریم که ناظر بر بخشی از فضا‌های عمومی دانشگاه است. معتقدم برخورد انضباطی در کوتاه‌مدت شاید تأثیرگذار باشد، اما به‌طور حتم این امر در درازمدت موفق نخواهد بود. کما این‌که این تجربه را در مسائل دیگری همچون حجاب و نحوه پوشش و ... داشته‌ایم.

** اولویت‌های دانشگاه چیست؟
به گواه بسیاری، دانشگاه پس از روی کار آمدن دولت روحانی روز‌های بهتری را سپری کرده است، اما محدودیت‌ها همچنان پابرجاست و برخی از نهاد‌های خارج از دانشگاه با اعمال فشار، نظر خود را اعمال می‌کنند. با مشاهده فضای دانشگاه به نظر می‌رسد اکنون مهم‌ترین خواسته دانشگاهیان حفظ استقلال دانشگاه در برابر نهاد‌های بیرونی و رسیدگی به وضعیت دانشجویان است.

** راهکار منطقی کاهش مصرف دخانیات
آمار‌هایی که از میزان مصرف دخانیات در دانشگاه‌ها وجود دارد نگران‌کننده است و مسئولان مطابق وظیفه‌ای که برعهده دارند، باید راهکار‌هایی را برای بهبود وضعیت سلامت دانشجویان در نظر بگیرند و رویکرد‌های فرهنگی و آگاهی‌بخشی در درازمدت اثرگذارتر خواهد بود. همچنین گفتگو با دانشجویان و مشارکت حقیقی دانشجویان در این طرح‌ها برای جلوگیری از سیگار، راهکار موثری خواهد بود.