توافقات احتمالی اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر

به گزارش پارسینه، حجت الاسلام حسن روحانی روز یکشنبه پیش از عزیمت به آکتائو قزاقستان در جمع خبرنگاران افزود: این سفر به دعوت رسمی نور سلطان نظربایف رییس جمهوری قزاقستان برای شرکت در اجلاس سران کشور‌های ساحلی دریای خزر انجام می‌شود.

وی ادامه داد: بعد از فروپاشی شوروی سابق، نخستین اجلاس کشور‌های ساحلی دریای خزر در تهران تشکیل شد که در آن اجلاس، مسأله محیط زیست مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.

روحانی ادامه داد: در آن اجلاس یک اعلامیه سیاسی ۲۵ ماده‌ای هم منتشر شد و بعد از آن در کشور‌های مختلف جلسات دیگری هم تشکیل و درمورد ابعاد مختلف دریای خزر بحث و بررسی شد.

وی اجلاس قزاقستان را یکی از اجلاس‌های بسیار مهم درباره خزر دانست و خاطرنشان کرد: دلیل آن اصول مادری است که در رابطه با رژیم حقوقی دریای خزر بحث و بررسی می‌شود و در این کنوانسیون نکات بسیار مهمی وجود دارد.

رییس جمهوری ادامه داد: در این کنوانسیون تصریح شده که همه مسایل حقوقی دریای خزر تنها با اتفاق نظر پنج کشور عملی و اجرایی بوده که این نکته بسیار مهم و اساسی است و کاملاً رژیم حقوقی این دریا را از کنوانسیون دریا‌ها جدا می‌کند.

روحانی اظهارداشت: همچنین این کنوانسیون رفت و آمد کشتی‌های نظامی خارجی را در این دریا کاملاً ممنوع می‌کند و این اهمیت بسیاری از لحاظ امنیت ملی کشور‌های حاشیه خزر دارد.

وی افزود: در این کنوانسیون روشن می‌شود که خطوط مبدأ برای رژیم حقوقی با اتفاق نظر پنج کشور بعداً تعیین شود؛ البته درمورد خطوط مبدأ نکاتی در این کنوانسیون آمده و مخصوصاً در یک بند قید شده است که شرایط ساحل بعضی از کشور‌ها به گونه‌ای است که نیازمند مقرراتی ویژه است و این به ساحل دریای خزر اشاره می‌کند که این ماده برای ما بسیار اهمیت دارد، اما در عین حال خط مبدأ هنوز در این کنوانسیون روشن نیست و در موافقت نامه‌های بعدی باید روشن شود.

رییس جمهوری تاکید کرد: حدود بستر و زیر بستر هم در این موافقت نامه روشن نیست و تعیین آن به آینده واگذار می‌شود و این یکی از مسایلی بوده که حدود ۲۲ سال است راجع به دریای خزر بین این پنج کشور مذاکره می‌شود.

روحانی تصریح کرد: برخی مسایل حل و فصل شده و برخی از مسایل باقی مانده است و این دو مسأله یکی خطوط مبدأ و دیگری حدود بستر و زیربستر همچنان برای موافقتنامه‌های بعدی باقی می‌ماند.

وی با بیان این که در این کنوانسیون دریای سرزمینی مشخص می‌شود، گفت: مناطق انحصاری ماهیگیری و رفت و آمد کشتی‌ها مشخص می‌شود و در مجموع کنوانسیون با اهمیتی است که یک قدم ما را پیش می‌برد، گر چه هنوز مسایل بسیار مهمی برای آینده باقی می‌ماند.

رییس دولت دوازدهم اظهار داشت: علاوه بر این سند مهم و مادر، چندین سند دیگر هم در این سفر امضاء می‌شود که مربوط به تجارت و اقتصاد، حمل و نقل و مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان‌یافته، همکاری‌های نهاد‌های مرزبانی بین کشور‌های ساحلی است.

روحانی خاطرنشان کرد: کشور‌های ساحلی دریای خزر ظرفیت‌ها و فرصت‌های بسیار خوبی مخصوصاً از لحاظ اقتصادی، حمل و نقل، حمل و نقل کالا و مسافر و مسأله گردشگری دارند که در ضمن مباحثی که در این جلسات مطرح می‌شود و این ظرفیت‌ها نیز مورد بحث قرار می‌گیرد.

وی با یادآوری این که دریای خزر، دارای نفت و گاز است که می‌تواند به عنوان پیشران توسعه باشد، ادامه داد: همکاری‌های بین کشور‌ها در زمینه استخراج، بهره‌برداری از نفت و همچنین سوآپ نفتی و گازی از جمله مواردی است که همواره بین ما و کشور‌های ساحلی دیگر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و در این اجلاس هم این مباحث ادامه می‌یابد.

رییس جمهوری مسأله ترانزیت را یکی از مسایل بسیار مهم برای دریای خزر، کشور‌های ساحلی و منطقه عنوان کرد و افزود: شرق خزر، یعنی ترکمنستان و قزاقستان به ایران و از آن طریق به آب‌های جنوب و خلیج فارس و دریای عمان متصل شده است؛ برای اتصال غرب دریای خزر هم قدم‌های اولیه برداشته شده و پروژه آستارا - آستارا اجرا شده است و ما به فکر اجرای خط آهن رشت به آستارا هستیم که با همکاری دو کشور ایران و آذربایجان این کار انجام می‌گیرد.

روحانی اظهارداشت: ایران و بسیاری از کشور‌های آسیایی از این دو کریدور بزرگ در شرق و غرب دریای خزر و از طریق این راه مهم ترانزیتی به آسیای میانه، قفقاز، روسیه و به اروپا متصل می‌شوند و مسأله ترانزیت برای ما بسیار حائز اهمیت است.

وی همچنین گفت: در این سفر همچنین در راستای توسعه روابط دوجانبه با کشور‌های شرکت کننده در این اجلاس گفتگو می‌کنیم.