بیمه‌های عمر از پس تعهداتشان برمی‌آیند؟

آشنایی اولیه ما با بیمه‌های عمر بیشتر در فیلم‌های هالیوودی بوده است؛ آنجایی که مثلا فردی برای بهره‌بردن از بیمه عمر مادربزرگ خود سعی می‌کند تا او را به طریقی زودتر راهی دیار باقی کند. این در حالی است که سابقه بیمه‌ عمر در ایران به دوران قبل از انقلاب و سال‌ ۱۳۱۴ برمی‌گردد. اولین بیمه نامه‌ عمر با مبلغ ۶۰۰ لیر برای یک تاجر تبریزی به نام جبار صالح نیا صادر شد. با این حال و با این سابقه طولانی بیمه‌های عمر در ایران اما به نظر می‌رسد این نوع از بیمه‌ها چندان مورد توجه نبوده‌اند. بیمه‌های عمر علاوه بر اینکه می‌توانند به فرد بابت ریسک‌های احتمالی در طول دوران زندگی امنیت دهند همچنین تضمین می‌کنند تا در زمان فوت شخص از کسانی که او تعیین کرده است حمایت کنند.

بیمه‌های عمر نوعی سرمایه‌گذاری هستند

بیمه‌های عمر یا بیمه‌های زندگی نوعی بیمه‌های سرمایه‌گذاری مالی هم هستند؛ به این معنا که بیمه‌گزاران با مبالغ پرداختی خود به بیمه‌ها در طول زمان می‌توانند از مزایایی چند برابر بیشتر از آورده خود هم بهره‌مند شوند. علت هم این است که شرکت‌های بیمه‌ای همانند بانک‌ها با سرمایه‌های دریافتی به سرمایه‌گذاری‌های مختلف می‌پردازند و از آن محل توان ایفای تعهداتشان را کسب می‌کنند.

سیامک ملک‌مطیعی، کارشناس صنعت بیمه، با بیان اینکه شرکت‌های بیمه بعد از بانک‌ها بنگاه‌های اقتصادی بسیار قوی هستند، گفت: بیمه‌ها در جذب و زایش نقدینگی قدرت زیادی دارند. قانون‌گذار نیز این اطمینان را برای بیمه‌گزاران ایجاد کرده که اگر هر کدام از شرکت‌های بیمه به هر طریق ممکن قادر به ایفای تعهداتشان نباشند، بیمه مرکزی از حقوق آنها صیانت می‌کند. طبق قوانین، بیمه‌نامه‌هایی که صادر می‌شود، اگر شرکت بیمه بنا به هر دلیلی وجود نداشته باشد، بیمه مرکزی در زمان تسویه هر یک از شرکت‌های بیمه کلیه دارایی‌ها و اموال آن بیمه را در ابتدا توسط مدیر تسویه‌ای که از طرف بیمه مرکزی تعیین می‌شود فروخته و سرمایه بیمه‌نامه‌هایی را که مردم از آن شرکت‌ خریداری کرده‌اند تضمین می‌کند.

او با بیان اینکه حتی اتفاقات سیاسی هم نمی‌توانند بر تعهدات بیمه‌های عمر تاثیرگذار باشد، اظهار کرد: در رژیم گذشته شرکت‌هایی در زمینه بیمه‌های عمر فعالیت می‌کردند که بعضا حتی منابع غیر ایرانی داشتند و با پیروزی انقلاب، تعهدات آن شرکت‌ها به بیمه‌گزاران توسط شرکت بیمه مرکزی با ادغام آنها در یکدیگر تضمین شد؛ به طوری که با ایجاد بیمه‌ای جدید، تعهدات پیشین نیز به شرکتهای جدید منتقل شد و تعهدات بیمه‌ها به مشتریانشان پایمال نشد.

آیا نقد کمتر به نسیه بیشتر ارجحیت دارد؟

با این همه در جامعه ایرانی که در طول سالیان دراز تلاطمات و ناایمنی‌های اجتماعی و روانی مختلفی را تجربه کرده است نقد کمتر به نسیه بیشتر ارجحیت دارد. از این بابت به نظر می‌رسد اعتماد کردن به تعهدات آتی و بلندمدت بیمه‌ها کمی برای ایرانی‌ها کمی سخت باشد. هر چند که در سال‌های اخیر این نوع از بیمه‌ها از رشد قابل توجهی برخوردار بوده‌اند؛ به طوری که مطابق با آخرین آمارهای مقدماتی بیمه مرکزی برای سال ۱۳۹۶، سه میلیون و ۲۰۰ هزار فقره بیمه عمر صادر شده که معادل ریالی آن حدود ۴۸ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان است. همچنین میزان خسارت پرداختی بیمه‌ها بابت بیمه‌های عمر خود (اعم از فوت و یا زندگی) حدود ۶۴۸ هزار فقره معادل ۱۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است.

علاوه بر این سهم بیمه‌های عمر از کل پرتفوی حق بیمه حدود ۱۴.۴ درصد از کل تعهدات بیمه‌های کشور مربوط به بیمه‌های عمر بوده است که رشد این نوع از بیمه‌ها در همین سال حدود ۱۳.۵ درصد و در سال ۱۳۹۵ هم حدود ۳۸ درصد برآورد شده است؛ امری که نشان‌دهنده رشد شتابان این نوع از بیمه‌ها است.

بیمه‌هایی که خود بیمه هستند

به گزارش ایسنا، آن چیزی که علاوه بر سازوکارهای قانونی بیمه مرکزی، باعث می‌شود تا بیمه‌گزار بتواند از تعهدات شرکت‌های بیمه‌ای مطمئن باشد، این است که بیمه‌ها علاوه بر نظارت‌های بیمه مرکزی از پوشش اتکایی هم برخوردار هستند؛ به این معنی که بیمه‌ها در صورت ناتوانی در بازپرداخت تعهداتشان، خودشان هم تحت پوشش بیمه‌های دیگری (داخلی و خارجی) قرار می‌گیرند. از این جهت بیمه‌ها مانند یک شبکه به هم متصل حمایتی عمل می‌کنند که در صورت وارد آمدن شوک‌های مالی به آنها آن فشار تقسیم می‌شود.

گفتنی است پرتفوی در واقع نوعی سبد سهام است که از ترکیبی از دارایی‌ها و تعهدات بیمه‌ها تشکیل می‌شود. هدف از تشکیل سبد سهام در بیمه‌ها، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌مرغ‌ها خواهد شد.