«برهم صالح» رئیس جمهور جدید عراق کیست؟

برهم احمد صالح سیاستمدار کُرد عراقی متولد سال ۱۹۶۰ در شهر سلیمانیه است، دو بار از سوی رژیم بعثی سابق به اتهام وابستگی به جنبش رهایی بخش کردی دستگیر شد و ۴۳ روز در بازداشتگاه‌های امنیتی صدامی در معرض شکنجه قرار داشت.

برهم صالح در کارنامه خود عنوان نخست وزیر سابق منطقه کردستان عراق را به خود اختصاص داده است، وی از ژانویه ۲۰۰۱ تا اواسط سال ۲۰۰۴ نخست وزیر دولت منطقه کردستان عراق را برعهده گرفت و پس از سقوط رژیم بعثی صدام، مسئولیت‌های متعددی در دولت فدرال عراق در بغداد از جمله معاون نخست وزیر در دولت ایاد علاوی در سال ۲۰۰۴، معاون نخست وزیری در دولت نخست نوری المالکی طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹، وزیر برنامه ریزی در دولت ابراهیم الجعفری در سال ۲۰۰۵ داشته است. برهم صالح پیش از سال ۲۰۰۳ (سرنگونی صدام) ریاست دولتی محلی در استان سلیمانیه در شرق منطقه کردستان عراق را برعهده داشت.

گفته می‌شود برهم صالح با آداب و رسوم عراقی‌ها در مناطق مختلف به سبب آنکه پدرش عهده دار مسئولیت قضاوت در بسیاری از استان‌های عراق از جمله در مرکز و جنوب بوده است، به خوبی آشناست.

برهم صالح هم مانند بسیاری از رهبران کرد‌ها در زمان رژیم دیکتاتوری صدام مجبور شد از ترس اقدامات سرکوبگرانه رژیم وی با ترک سلیمانیه به کوه‌ها و در ادامه اروپا پناه برد، آنجا به تحصیل پرداخت و دکترای خود را در رشته آمار و کامپیوتر از دانشگاه لندن در سال ۱۹۸۳ اخذ کرد و در طول مدت حضورش در اروپا یک فعال غیرنظامی و سیاسی صرف بود به طوری که مدیریت برنامه‌ها و طرح‌های اتحادیه میهنی به عنوان یکی از احزاب اصلی کرد‌ها را برعهده داشت.

وی در سال ۱۹۷۶ به صورت سری به اتحادیه میهنی کردستان پیوست و پس از آن عضو تشکل‌های اروپایی و مسئول دفتر روابط خارجی اتحادیه میهنی در لندن پایتخت انگلیس شد، آنگاه در اولین کنفرانس حزب در سال ۱۹۹۲ به عنوان یکی از اعضای رهبری حزب انتخاب شد به طوری که ماموریت اداره دفتر اتحادیه میهنی کردستان در آمریکا به وی واگذار شد، وی اولین نماینده دولت منطقه کردستان عراق در آمریکا شد.

صالح از سیاستمداران قلمداد می‌شود که شیوه تفاهم و گفتگو را برای حل مشکلات به کار می‌گیرد که این ویژگی در تفاهم بر سر حل معضلات و مشکلاتی که وی چه با طرف‌های رقیب حزب اتحادیه میهنی یا با دولت فدرال عراق در بغداد برعهده گرفت، متمایز است.

ویژگی مثبت دیگر برهم صالح تسلط وی به زبان‌های عربی و انگلیسی در کنار زبان مادری اش یعنی کُردی است، وی ارتباطات گسترده‌ای در سطح بین المللی و عراقی دارد، وی همچنین فعالیت‌های متعددی در محافل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهانی داشته است.

مواضع و دیدگاه‌های برهم صالح درباره مسائل مهم عراق

برهم صالح یکی از مطرح‌ترین نامزد‌های تصدی ریاست جمهوری عراق اخیرا در گفت‌وگویی با شبکه ماهواره‌ای در منطقه کردستان عراق گفته است: حق تعیین سرنوشت مردم کردستان یک حق مشروع است و آنچه نیرو‌های پیشمرگه کردی انجام داده اند، وظیفه‌ای بر دوش آن‌ها و برای حمایت از مردم آن مناطق در برابر گروه داعش بوده است.

وی افزود: من یقین دارم که رهبران سیاسی کُرد شرایط واقعی را به دقت پیگیری می‌کنند و هیچ گاه حق تعیین سرنوشت ملت کردستان را انکار نکرده اند، ما تمام تلاش‌های خود را در حال حاضر و رایزنی با طرف‌های ذیربط چه در صحنه بین المللی یا منطقه‌ای و عراق برای دفع خطراتی که ما با آن روبرو هستیم، با حکمت و دوراندیشی به کار گرفته ایم

برهم صالح افزود: کرد‌ها بخشی از حوادث و بحران‌هایی که عراق اخیرا با آن روبرو شده، نبوده اند، حوادث اخیر فرصت بسیار خوبی برای کرد‌ها فراهم کرد و در عین حال خطرات بزرگی نیز به وجود آورد، اما فرصت خوب این بود که کرد‌ها از اداره حکومتی موفقیت آمیز و اقلیم باثبات و امن بهره‌مند هستند و اینکه بخش‌های دیگر در مرکز و جنوب عراق از آن برخوردار نیستند، تاسف بار است.

ما امیدوار بودیم که ثبات و امنیتی که در اقلیم کردستان وجود دارد، در مناطق دیگر عراق هم برقرار بود، ما امروز مرز‌هایی به طول هزار کیلومتر با گروه افراطی عقب مانده‌ای به نام داعش داریم و نباید گمان کنیم که این آتش از ما دور است، بلکه در آستانه خانه‌های ما قرار دارد و اگر آن را مهار نکنیم و محتاط و هوشیار نباشیم، خطر بزرگی برای اقلیم کردستان ایجاد خواهد کرد.

برهم صالح اظهار داشت: کرد‌ها از رنج و مشکلاتی که ملت عراق با آن روبر هستند، بسیار تاسف می‌خورند، کرد‌ها همواره بخشی از راه حل مشکلات و بحران‌ها خواهند بود و همانند گذشته یاری رسان و کمک کننده دیگر طیف‌ها خواهند بود.

موضع برهم صالح در قبال شیعیان و تمجید از مرجعیت عالی دینی عراق

رئیس جمهور منتخب عراق اظهار داشت کرد‌ها روابط تاریخی و ائتلاف‌هایی با شیعیان و حتی اهل سنت دارند، ما روابط تاریخی با مرجعیت نجف داریم و نباید فراموش کنیم که این ائتلاف‌ها عامل سرنگونی رژیم سابق و برچیدن رژیم صدام بود.

به گفته وی، کرد‌ها در مقابل شرایط و بحران‌های امنیتی و اقتصادی امروز عراق دست بسته نیستند و تمام کمک‌های لازم را به ۵۰۰ هزار آواره که از مناطق موصل، فلوجه و مناطق دیگر به اقلیم کردستان به سبب شرایط به وجود آمده پناه آورده اند، ارائه کرده اند.

وی از اقدامات نیرو‌های پیشمرگه در مناطق خورماتو، الحمدانیه و مناطق همجوار گروه داعش و مقابله با این گروه‌ها حمایت کرد و آن را در راستای حمایت از شهروندان شبک (طایفه‌ای از کرد‌ها که اغلب شیعه هستند)، ترکمان‌ها و مسیحیان دانست.

وی در خصوص حضور نیرو‌های پیشمرگه در مناطقی همچون کرکوک اظهار داشت نیرو‌های پیشمرگه برای پر کردن خلاء امنیتی که پس از عقب نشینی نیرو‌های عراقی از آن مناطق به وجود آمد، در این مناطق حضور یافته اند.

برهم صالح اظهار داشت من به مسئولان عراقی اعلام می‌کنم که به دقت به این مساله نگاه کنند که اگر نیرو‌های پیشمرگه در این مناطق حضور نمی‌یافتند، فاجعه و رنج‌ها بیشتر از حال حاضر بود، این وظیفه نیرو‌های پیشمرگه بود و بغداد باید با نیرو‌های پیشمرگه برای حمایت از آن مناطق در برابر داعش و افراد مسلح همکاری کند و به آن‌ها و دشمنان اجازه سیطره بر این مناطق را ندهد.

وی در بخشی دیگر از اظهارات خود به اختلافات و تناقض در مواضع و دیدگاه‌های گروه‌های سیاسی منطقه کردستان در خصوص حوادث اخیر عراق اذعان کرد و در عین حال گفت: گروه‌های سیاسی اصلی در اقلیم کردستان متحد بوده و درباره مسائل اصلی با وجود برخی دیدگاه‌های متضاد، موضع یکپارچه‌ای دارند، مرحله‌ای که اقلیم کردستان در آن به سر می‌برد، مرحله حساسی است.

جمهور منتخب عراق درباره مشکلات مربوط به نفت میان دولت مرکزی عراق و منطقه کردستان گفت: سیاست نفتی اقلیم برای اقلیم کردستان و عراق مهم است و امیدوارم که دولت برای تامین حقوق و راه‌های زندگی شهروندان منطقه کردستان گام بردارد و مشکلات هم به زودی حل و فصل شود

موضع جالب برهم صالح درباره داعش

وی در خصوص داعش و سیاستمداران اهل سنت موضع جالبی اتخاذ کرده و می‌گوید شکستی که سیاستمداران اهل سنت متحمل شدند، منجر به بروز گروه تروریستی مانند داعش در مناطقشان شده است و به نفع میانه رو‌های اهل سنت است تا در مقابل این گروه‌ها ایستادگی و با آن‌ها مقابله کنند.

برهم صالح افزود مردم مناطق سنی نشین باید برای حمایت از مناطق خود با یکدیگر همکاری کنند.

منافع مشترک کردها، شیعیان و اهل سنت از نگاه برهم صالح

این رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق می‌گوید، شیعیان، کرد‌ها و اهل سنت باید وجود منافع مشترک خود در مقابل با تروریسم را درک کنند.

وی در خصوص تقسیم پست‌های کلیدی و اعطای ریاست جمهوری عراق به کرد‌ها هم گفته است اکثر طرف‌های سیاسی درباره مساله تقسیم مناصب کلیدی و اعطای ریاست جمهوری به کرد‌ها اتفاق نظر دارند.