با مهم‌ترین عوامل ریزش مو آشنا شوید

ریزش شدید مو تاثیر عمیقی بر زندگی افراد می‌گذارد، چون نه‌تنها از لحاظ زیبایی نامطلوب است بلكه باعث می‌شود اعتماد به نفس فرد از بین برود.

البته این موضوع در همه افراد چنین تاثیری ندارد و هستند افرادی كه با این قضیه كنار می‌‌آیند و این مساله آنان را چندان دچار نگرانی و اضطراب نمی‌كند.

امروز متاسفانه شیوع ریزش مو بخصوص در خانم‌ها و دخترهای جوان رو به افزایش است و علت این مساله هنوز كاملا مشخص نیست.

شاید افزایش استرس‌های روحی، استرس‌های ناشی از زندگی در شهرهای بزرگ، اختلالات هورمونی، تغذیه نامناسب و رژیم‌های غلط غذایی و نیز مواردی مانند سندرم تخمدان (PCO) پلی‌كیستیك كه این روزها در بین خانم‌ها بسیار شایع شده است، در این مساله نقش مهمی داشته باشد.

بعضی‌ها معتقدند كه طاسی فقط مختص آقایان است و خانم‌ها موهایشان را از دست نمی‌دهند، اما حقیقت چیز دیگری است. میلیون‌ها زن در دنیا هستند كه از طاسی رنج می‌برند و هر ساله به تعداد این افراد اضافه می‌شود. آمارها نشان می‌‌دهد كه از هر 4 زن یك زن این نوع طاسی را تجربه می‌كند و این معضل می‌تواند آنها را از نظر روحی بسیار آشفته كند و اضطراب و كاهش اعتماد به نفس ناشی از آن روی كیفیت زندگی آنان تاثیر نامطلوب بگذارد.

موها چگونه رشد می‌كنند؟

برای این‌كه علت ریزش مو را بهتر بفهمیم باید اطلاع دقیقی از مراحل سیكل رشد مو داشته باشیم، چرا كه ممكن است شما در صورت نداشتن اطلاعات كافی ریزش طبیعی مو را یك ریزش غیرطبیعی قلمداد كنید و دچار اضطراب شده و همین استرس و اضطراب خود می‌تواند مقدمات ریزش مو را در شما ایجاد كند و بعكس ممكن است شما بتدریج دچار ریزش مو از نوع بیمار‌گونه آن شده باشید، ولی آن را طبیعی تصور كنید و به دنبال درمان آن نروید و زمانی متوجه قضیه شوید كه به این راحتی‌ها نتوان جبران كرد. پس بهتر است اطلاعات خود را درباره ساختمان و مراحل رشد مو بیشتر كنید.

موی انسان به طور طبیعی با یك روش دوره‌ای رشد می‌كند كه سیكل رشد مو نامیده می‌شود و شامل یك مرحله رشد و یك مرحله استراحت است. مرحله رشد یك فولیكول با فولیكول هم جوارش متفاوت بوده و به این حالت رشد موزائیكی گفته می‌شود. مراحل مختلف سیكل رشد مو شامل:

1 ـ‌ مرحله آناژن یا فاز فعال یا فاز رشد كه طول مدت آن 8 ـ‌2 سال است.
2 ـ مرحله كاتاژن یا فاز تحلیل رونده كه یك مرحله گذراست و طول مدت آن 4 ـ‌2 هفته است.
3 ـ مرحله تلوژن یا فاز استراحت كه طول مدت آن حدود 100 روز است.
البته طول مدت هر كدام از این فازها با توجه به سن، شرایط تغذیه، فاكتورهای هورمونی و عوامل فیزیولوژیك و پاتولوژیك بدن تغییر می‌كند. یك فولیكول مو در مرحله آناژن به بلندترین طول خود می‌رسد و مو در محكم‌ترین حالت ممكن قرار گیرد.

بعد از مدتی فولیكول وارد مرحله كاتاژن شده و در این مرحله موها شروع به ریزش می‌كنند و در انتهای موی ریخته شده یك برجستگی سفید رنگ نیز دیده می‌‌شود.
چنانچه روزانه به طور متوسط 50 تا 100 تار از موهایتان هنگام شستشو یا شانه كردن بریزد، اصلا جای نگرانی نیست، چرا كه این ریزش كاملا طبیعی است بعد از این مرحله موی شما وارد مرحله تلوژن یا استراحت می‌شود كه حدود 2 تا 4 ماه در این حالت به سر می‌برد.

با مهم‌ترین عوامل ریزش مو آشنا شوید

سیكل رشد مو در افراد مختلف متفاوت است در حالت طبیعی با ریزش یك مو، موی جدیدی جایگزین آن می‌شود،‌ اما مشكل زمانی شروع می‌شود كه موهای ریخته شده بیشتر و سریع‌تر از موهای رویش یافته جدید باشد، اینجاست كه زنگ خطر به صدا در می‌آید و به شما هشدار می‌دهد كه دچار ریزش مو شده‌اید. این ریزش مو می‌تواند موقت یا دائمی باشد كه بستگی به عامل ریزش مو دارد.

قطعا همه ما به دنبال جواب این سوال هستیم كه چه عواملی باعث ریزش مو می‌شود؟ البته شناختن این عوامل نه‌تنها به كنترل ریزش كمك می‌كند كه نوعی پیشگیری نیز محسوب می‌شود.

بلایی كه استرس بر سرمان می‌آورد

شاید شما نیز تجربه كرده باشید كه با یك استرس شدید مثل مرگ یكی از عزیزان‌تان، جدایی و… دچار ریزش مو یا ابرو شده‌اید.

استرس می‌تواند عامل مهمی برای ریزش مو محسوب شود. به طور طبیعی 10 ـ 5 درصد از موهای سر در مرحله استراحت به سر می‌برند و با یك استرس شدید درصد زیادی از موها در یك زمان وارد مرحله تلوژن (استراحت)‌ و رشدشان متوقف می‌شود و شما نتیجه این شوك را چند ماه بعد مشاهده خواهید كرد به طوری كه موهای در حال استراحت دچار ریزش می‌شوند و این ریزش می‌تواند به حدی شدید باشد كه باعث نگرانی شما شود.

چون شروع ریزش معمولا چند ماه بعد از آن اتفاق تكان‌دهنده به وجود می‌آید، شاید شما عامل ریزش را به آن نسبت ندهید اما باید بدانید كه این مساله یكی از احتمالات قوی برای ریزش مو است ولی نگران نباشید این شرایط موقتی است و طی چند ماه موهای جدید با سیكل طبیعی شروع به رشد می‌كنند.

در برخی اوقات بیماری‌هایی مثل تب شدید، عفونت، آنفلوآنزا یا خستگی شدید ناشی از كار زیاد، مصرف برخی از داروها یا عمل جراحی می‌تواند عامل ریزش مو باشد.

مثلا خیلی شایع است كه به دنبال زایمان، خانم‌ها دچار ریزش مو می‌شوند كه گاهی تا یك سال هم ادامه پیدا می‌كند یا با مصرف برخی داروها ازجمله پروپرانولول یا وارفارین (ضد انعقاد خون)‌ والپرواستاسدیم كه یك داروی ضدتشنج است و برای بیماران مبتلا به صرع تجویز می‌شود و نیز برخی از داروهای ضدافسردگی كه فرد احساس می‌كند دچار ریزش مو شده است.

شكایت شایع بسیاری از بیماران پس از عمل جراحی، ریزش مو است. مصرف داروهای بیهوشی عامل این ریزش است كه معمولا طی چند ماه برطرف خواهد شد.
یكی از علل نسبتا شایع ریزش مو بویژه در خانم‌ها، رژیم‌های غیرمعقول و كاهش وزن ناگهانی است.
با تغذیه نامناسب، بدن با كمبود ویتامین، پروتئین و آهن مواجه می‌شود و هر كدام از این كمبودها می‌تواند باعث ریزش مو شود، البته جای نگرانی نیست با رفع كمبودها و اصلاح رژیم غذایی ریزش مو متوقف می‌شود.

بهترین رژیم غذایی كه پزشكان توصیه می‌كنند رژیم غذایی سرشار از میوه‌جات و سبزیجات تازه است. از مصرف متعادل كربوهیدرات، پروتئین و چربی‌ها هرگز غافل نشوید. همچنین باید بدانید كه مصرف برخی ویتامین‌ها مثل ویتامین‌های گروه B و روی برای پیشگیری از ریزش مو بسیار كمك‌كننده است، به همین دلیل به شما توصیه می‌كنیم كه از سبوس برنج به دلیل برخورداری از ویتامین‌های گروه B حتما استفاده كنید.

عدم تعادل هورمون‌ها نقش مهمی در ریزش مو دارد. به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید می‌شود كه این موارد می‌تواند شامل دیابت كنترل نشده، بیماری تیروئید، كلیه، كبد و سندرم تخمدان پلی‌كیستیك باشد. آنچه در این شرایط اهمیت دارد، درمان كامل بیماری است، زیرا تا زمانی كه شما از كنار بیماری بی‌توجه بگذرید و اقدام به درمان نكنید، ریزش موی شما ادامه خواهد داشت، بنابر این یافتن علت اصلی ریزش مو اولین و مهم‌ترین گام در درمان آن است.

شایع‌ترین علل ریزش مو

شایع‌ترین علل ریزش مو بخصوص در آقایان ریزش موی هورمونی ـ ارثی یا آندروژنتیك است كه اغلب آقایان با درجاتی مختلف دچار این نوع ریزش مو هستند.
همان طور كه از نام آن پیداست، 2 فاكتور مهم هورمون آندروژن و ژنتیك نقش اصلی را در این ریزش ایفا می‌كنند.

البته این نوع ریزش مو در خانم‌ها مشاهده می‌شود ولی معمولا باعث نازك شدن و ریزش مو به صورت منتشر در سر می‌شود ولی در آقایان وضع به گونه‌ای دیگر است، یعنی بعد از بلوغ و به دنبال افزایش سطح هورمون‌های آندروژنی، موها نازك شده و ریزش آنها در ناحیه خط رویش مو در قسمت شقیقه‌ها آغاز می‌شود و سپس فرق سر كم‌پشت‌تر و در موارد پیشرفته نیز كل موهای سر جز كناره‌ها و پشت سر می‌ریزد.
هورمون تستسترون در مردان در زمان بلوغ باعث رشد مو در بدن و صورت آنها می‌شود ولی همین هورمون در سلول‌های خاصی از بدن به هورمون‌ قوی‌تر دی‌هیدروتستسترون تبدیل می‌شود كه این كار توسط آنزیم 5 ـ آلفاردوكتاز صورت می‌گیرد و ریزش مو از آنجا آغاز می‌شود كه این هورمون باعث ضعیف شدن فولیكول مو شده و بتدریج موها نازك‌تر شده و نهایتا دیگر از آن فولیكول مویی رشد نمی‌كند.

این هورمون مخرب بر تمام فولیكول‌های موی سر تاثیر ندارد بلكه تنها بر فولیكول‌های حساس موی سر اثر می‌گذارد.
كوتاه كردن سیكل رشد آنها باعث می‌شود موی ضخیم در فولیكول‌های حساس موی سر به مویی كركی و نازك تبدیل شود و همین باعث می‌شود یك فولیكول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استراحت شده و رشد بیشتر آن متوقف شود و اینجاست كه موهای نازك و به‌اصطلاح كركی، مشاهده می‌شود و طاسی نیز نتیجه نهایی این تهاجم است.

معمولا موهای كناره و پشت سر نسبت به این هورمون مقاوم هستند و نمی‌ریزند و به همین دلیل است كه از این موها برای انجام كاشت مو استفاده می‌شود. این موها را وقتی به قسمت جلوی سر پیوند می‌زنند، دیگر نمی‌ریزند.

در مردان و زنانی كه ریزش موهای آنان به دلیل این عامل ارثی هورمونی است مصرف برخی هورمون‌ها مثل هورمون‌هایی كه در بدنسازی استفاده می‌شود مانند تستسترون و ناندرولون می‌تواند ریزش موی آندروژنتیك را در آنها تشدید و تسریع كند پس چنین اشخاصی هرگز نباید از این هورمون‌ها استفاده كنند.

بعضی‌ها معتقدند طاسی فقط مختص آقایان است و خانم‌ها موهایشان را از دست نمی‌دهند، اما در حقیقت میلیون‌ها زن در دنیا هستند كه از طاسی رنج می‌برند و هر ساله به تعداد این افراد اضافه می‌شود

یكی از باورهای اشتباه در بین مردم این است كه تصور می‌كنند چربی زیاده از حد كف سر موجب ریزش موی آنها می‌شود در حالی كه چنین چیزی واقعیت ندارد بلكه عاملی كه موجب ریزش موی آنها شده است، باعث تحریك غدد چربی پوست سرشان شده و به همین دلیل است كه بیشتر افرادی كه ریزش موی آندروژنتیك دارند از پوست و موی چربی نیز برخوردار هستند.
از دیگر پارامترهایی كه به عنوان عامل ریزش مو می‌توان در اینجا به آن اشاره كرد، سن است. بخصوص در خانم‌ها، همزمان با شروع یائسگی این مشكل را در بسیاری از آنها می‌توان دید. كه به یكباره دچار كاهش تراكم موهایشان می‌شوند.

این مشكل 2 دلیل دارد؛ یكی ریزش وابسته به سن و دوم وابسته به تغییرات هورمونی.
هورمون استروژن كه حافظ مو در برابر ریزش موی آندروژنتیك است در این زمان كاهش چشمگیری پیدا می‌كند و در نتیجه فرد دچار ریزش قابل توجهی از موهای سر می‌شود شاید شما هم شنیده باشید كه برخی از خانم‌ها ادعا می‌كنند كه روسری و مقنعه یا چادر موجب می‌شود كه موهایشان سریع چرب شود و بخصوص در فصل گرما تعریق زیاد و چرب شدن سریع موهایشان زیر چنین پوششی باعث ریزش مویشان می‌شود ولی چنین ادعایی هرگز جنبه علمی ندارد.

چنانچه فرد از هر نظر سالم باشد و همچنین مشكل ژنتیكی نداشته باشد، هرگز به خاطر استفاده از روسری یا مقنعه دچار ریزش مو نمی‌شود.

سوالی كه ممكن است برای شما هم پیش آمده باشد و حتما سوال بسیاری ازخانم‌هاست این است كه آیا استفاده از رنگ مو باعث ریزش مو می‌شود؟
طبق تحقیقات، رنگ مو اثر چندانی در ریزش مو ندارد، گرچه نمی‌توان از تاثیر منفی كه بر ساقه مو می‌گذارد چشم‌پوشی كرد، زیرا رنگ مو اغلب موها را كدر و شكننده می‌كند جالب است بدانید برخی خانم‌ها حتی ادعا می‌كنند رنگ كردن موها موجب بهبود ریزش موهایشان می‌شود.

وقتی مو سكه‌ای می‌ریزد

نوع دیگری از ریزش مو كه شیوع نسبتا زیادی هم دارد، ریزش موی سكه‌ای است. به این معنا كه ناحیه محدودی از سر مثلا به اندازه یك سكه یا بزرگ‌تر دچار ریزش كامل موها می‌شود.

از مشخصه چنین ریزشی این است كه هیچ التهاب و پوسته ریزی در آن ناحیه وجود ندارد. این نوع ریزش مو، هم در خانم‌ها و هم در آقایان دیده می‌شود، البته در مردان حتی ممكن است در ناحیه ریش نیز رخ دهد.
این نوع ریزش مو در حقیقت بر اثر حمله سیستم ایمنی به فولیكول‌های مو به وجود می‌آید كه خوشبختانه چنین ریزشی اغلب موقتی است .

جالب است بدانید موهای سفید از حمله سیستم ایمنی در امان هستند. اگر شما نیز چنین مشكلی داشته‌اید حتما دیده‌اید كه بعد از درمان، هنگام رشد مجدد ابتدا موها سفید هستند و بتدریج به رنگ قبلی خود برمی‌گردند.

منبع: ایران ناز