ماجرای توقف هواپیماهای ایرانی در ترکیه

رضا جعفر‌زاده، رئیس روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری در توضیح خودداری شرکت ترک از سوخت‌رسانی به پروازهای ایرانی گفت: شرکت سوخت‌رسان پترول اوفیسی که یک شرکت ترک است پیش‌تر در ایمیلی به شرکت‌های هواپیمایی ایرانی بدون اشاره به موضوع تحریم‌ها اعلام کرده که سوخت‌رسانی به پروازهای آنها را از اول نوامبر(پنجشنبه هفته گذشته) قطع می‌کند.

جعفرزاده تأکید کرد که بین سازمان هواپیمایی کشوری ایران و ترکیه قرارداد تأمین سوخت و تعهدهای دوجانبه امضا شده و امکان عدول از این قراردادها وجود ندارد. او افزود: با توجه به روابط ایران و ترکیه و موافقتنامه هوایی امضا شده بین دو کشور پروازها متوقف نخواهد شد و موضوع تأمین سوخت هواپیماها در دست پیگیری است. طبق موافقتنامه امضا شده بین دو سازمان هواپیمایی کشوری ایران و ترکیه، هفته‌ای 100 پرواز برنامه‌ای برای هر طرف در نظر گرفته شده که همچنان در حال انجام است و طرفین موظف هستند خدمات مورد نیاز پروازها از جمله سوخت هواپیماها را تأمین کنند.

در ترکیه 3 شرکت سوخت‌رسانی به هواپیماها فعال هستند که شرکت پترول اوفیسی طرف قرارداد با شرکت‌های ایرانی است. آن‌طور که جعفرزاده اظهار کرد اعلام ممنوعیت سوخت‌رسانی از طرف ترکیه اعلامی رسمی نبوده و فقط ایمیلی از طرف شرکت سوخت رسان به ایرلاین‌های ایرانی ارسال شده است. به گفته او این مشکل فقط روز جمعه رخ داده و روز گذشته شرکت‌ها برای سوخت‌گیری در ترکیه مشکلی نداشتند و روال عادی پروازها ادامه داشت.

پیش از این رسانه‌های خارجی گزارش داده بودند ممانعت شرکت ترکیه‌ای از سوخت‌رسانی، ‌به بهانه‌ تحریم‌های امریکا علیه ایران است و این شرکت‌ برای از سرگیری سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایرانی، در انتظار معافیت است؛ در حالی که وزیر خارجه امریکا اعلام کرده که ترکیه یکی از هشت کشوری است که از بازگشت تحریم‌های ایران معافیت دارند. روز گذشته همچنین تحلیل دیگری در رسانه‌ها در خصوص علت ممانعت شرکت ترک از سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایرانی ارائه شد. بر اساس این تحلیل با آغاز به کار رسمی فرودگاه جدید شهر استانبول ترکیه، اغلب شرکت‌ها در حال تدارک برای انتقال به این فرودگاه بزرگ و جدید ظرف ۳ ماه آینده و تخلیه فرودگاه آتاتورک هستند. شرکت سوخت‌رسان‌ ترکیه‌ای نیز یکی از همین شرکت‌ها است که با اعلام لزوم تسویه حساب شرکت‌های هواپیمایی، خود را برای این جابه‌جایی آماده می‌کند، این شرکت از ارائه خدمات و سوخت‌دهی به یک شرکت هواپیمایی ایرانی که بدهی بالایی به این مجموعه دارد و پیشتر نیز هشدارهایی در این زمینه دریافت کرده بود‌، امتناع کرده است و ظاهراً این مورد ارتباطی به موضوع تحریم ایران ندارد.

ممانعت از سوخت‌رسانی غیرقانونی است

در همین رابطه، مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز اعلام کرد که شرکت فعال در سوخت‌رسانی به هواپیماها در ترکیه در اقدامی خلاف اصول همکاری‌های مشترک، سوخت‌رسانی به هواپیماهای ایران را متوقف کرد. در شرایطی که به‌طور میانگین هفته‌ای ۲۰۰ پرواز میان ایران و ترکیه از سوی ایرلاین‌های دو کشور انجام می‌شود، این مسأله خلاف همکاری‌های مشترک و حسن نیت موجود میان دو کشور بوده است. سالانه حدود ۲.۵ میلیون مسافر میان ایران و ترکیه تردد می‌کنند، این حجم از پرواز مشترک برای فرودگاه‌های ترکیه و اقتصاد این کشور امکانات و امتیازهای قابل توجهی ایجاد کرده است و قطعاً هر گونه اقدامی که این همکاری مشترک را با ابهام روبه‌رو کند، می‌تواند شرایط را برای همکاری‌های آینده دشوار کند.

سامانی با اشاره به مستثنی شدن ترکیه از تحریم‌های نفتی امریکا علیه ایران گفت: این اتفاق نشان می‌دهد که ترک‌ها دلیلی برای به وجود آوردن مشکل برای هواپیماهای ما ندارند. دولت ترکیه نیز چند روز قبل رسماً اعلام کرد که به تحریم‌های جدید امریکا علیه ایران عمل نخواهد کرد از این‌رو تصور ما این است که باید این شرکت ترک اقدام خلاف قاعده خود را متوقف کند. به‌گفته وی، هر چند شرکت‌های ایرانی تلاش کردند در طول روزهای گذشته به سختی این اقدام ترک‌ها را مدیریت کنند، اما قطعاً در طولانی‌مدت امکان تداوم این حجم پرواز مشترک بدون سوخت‌گیری در فرودگاه‌های ترکیه ممکن نخواهد بود. ایرلاین‌های ایرانی موضوع را به هواپیمایی کشوری منتقل کردند و این پیام از طریق هواپیمایی کشوری به هواپیمایی کشوری ترکیه منتقل شده است.