چگونه برخی کودکان ناگهانی مؤدب میشوند؟
پارسینه: بعضی از خانوادهها گاهی آنقدر به مودب بودن بچههای خود حساس میشوند که به وادی افراط و تفریط کشیده میشوند و نمیدانند که فرزند آنها در چه شرایط سنی قرار دارد و چه اقتضائاتی دارد؟ شاید بچه ۸ ساله هنوز آداب مراسم ختم را نداند و…، اما به مرور زمان و با شیوههای تربیتی و رفتار شماست که باید درک کند، چه رفتاری مناسب کجاست. این ادب مقدمه عاقل بودن بچهها و تقوا پیدا کردن آنها در دوران بعد از کودکی است. مودب بودن از همین فهم رعایت قانون شروع میشود.
چرا کودکم فحش میدهد؟
یکی از علتها فحاشی در کودکان که محیط اطراف کودک، از پدر و مادر و خانواده گرفته تا اقوام و دوستان و تلویزیون و مهدکودک و… آنطور که باید برای تربیت کودک مناسب نیست و روی رفتار کلامی او اثر میگذارد. علت دیگر فحاشی کودکان میتواند این باشد که آنها نمیتوانند خشم خود را کنترل کنند و فحش دادن در حقیقت، یک نوع ابراز خشم و پرخاشگری کلامی برای آنهاست، مانند مواردی که کودکان در حالت خشم کتک کاری میکنند یا چیزی را پرتاب میکنند و کارهایی از این دست. در واقع این حالت برخوردی ناشی از ناتوانی در کنترل خشم در کودک است.
الگویی به نام پدر و مادر
هرچند الگوی اصلی رفتار کودک، پدر و مادر هستند، اما این روزها بسیاری از برنامههای کودک، به جهت اینکه مختص دوره سنی خاصی تهیه نمیشوند و طیف گستردهای از کودکان یکی دو ساله تا نوجوانان این برنامهها را میبینند، ادبیات نامناسبی را به بچهها منتقل میکنند. بازیهای رایانهای و کارتونها هم گهگاه کلمات نامناسبی را به بچهها آموزش میدهند. از سوی دیگر کودک شما ممکن است در مهدکودک یا حتی در جمعهای فامیلی از دخترخاله و پسر دایی اش کلمات نامناسب را بیاموزد. دیدن فیلمها و سریالهای بزرگترها که مختص سنین کودکی نیست هم، قطعا باعث بدآموزیها و انتقال ادبیات نامناسبی به بچهها میشود.
فحاشی کودک برای نخستین بار
یکی از مهمترین جنبههای نیازهای روانی کودک، نیاز به جلب توجه اطرافیان و به خصوص پدر و مادر است. این نیاز به جلب توجه در مواردی مانند به دنیا آمدن فرزندی دیگر، اختلافات خانوادگی و… بیشتر هم میشود. پس دقت کنید که اگر کودک متوجه شود که از طریق فحاشی نمیتواند توجه شما را جلب کند. سعی کنید در مراحل ابتدایی، فحاشی فرزندتان را نادیده بگیرید، اما اگر راهکار بی توجهی جواب نداد و در دفعات بعدی هم شاهد تکرار کلمه ناسزا از سوی فرزندتان بودید، چارهای ندارید جز اینکه خیلی جدی با فرزندتان صحبت کنید.
اگر فحاشی در جمع بود
اگر بی توجهی و تذکر به کودک جواب نداد و به هر صورت در جمعی خانوادگی یا دوستانه، کودک از کلمه نامناسبی استفاده کرد، پیش از هر چیز سعی کنید کنترل خود را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که همه کسانی که در آن مهمانی هستند هم به هر حال به گونهای با چنین مسئلهای مواجه شده یا خواهند شد. دستپاچه نشوید و به هیچ وجه سعی نکنید موضوع را لاپوشانی کرده یا عوض کنید. لبخند بزنید و پیش از اینکه دیگران چیزی بگویند بگویید: «امان از بچههای این دوره و زمانه، از هر جایی یک چیزی یاد میگیرند و بدون اینکه بفهمند استفاده میکنند». پس از این مرحله دقت کنید که به هیچ وجه در حضور جمع با کودکتان تندی نکرده و او را تحقیر نکنید.
وقتی کودک به فحاشی ادامه میدهد
ممکن است شما همه توصیههای ما تا اینجا را هم به کار ببندید، اما باز هم کودک شما به فحاشی ادامه دهد. در این صورت باید از راهکارهای تشویقی و تنبیهی مناسب برای اصلاح رفتار نامناسب او استفاده کنید. با کودک صحبت کنید و به او بگویید که درصورت فحاشی و استفاده از کلمات نامناسب، او را تنبیه میکنید.
این تنبیه باید با توجه به سن کودک و میزان اصرار او بر رفتار نامناسبش تعیین شود. میتوانید پس از هر بار فحاشی از او بخواهید دقایقی به اتاقش برود و در آنجا تنها بماند تا مثلا زمان ۵ یا ۱۰ دقیقهای سپری شود. یا میتوانید درصورتی که به رفتارش ادامه داد برای او محدودیتهایی درنظر بگیرید؛ مثلا از دیدن برنامه مورد علاقه اش محرومش کنید یا برنامه تفریح و پارکی را که داشته لغو کنید.
قلقکهای مؤدبانه
میتوانید علاوه بر روشهایی که گفته شد، احترام لفظی و عملی به بچهها از شیوههای دیگری هم استفاده کنید:
* با روش نقاشی کردن شروع کنید و بعد از اینکه فرزندتان نقاشی کشید یا هر نوع اثر هنری را خلق کرد به او بگویید که دوست دارد شما آن نقاشی را کجا بگذارید؟ چطور از آن مراقبت کنید؟ و… مهم است که به حاصل تلاش او احترام بگذارید و به خودش هم یاد دهید که مراقب زحمات خودش باشد.
* در مورد بهترین و بدترین کارهای اعضای بدن که میتواند انجام بدهد، از او سؤال کنید.
* با هم چند قانون ساده برای آنکه رابطه تان خوب بماند تنظیم کنید و در اتاقی نصب کنید تا اگر کسی خلاف آن عمل کرد معلوم شود و تذکر بگیرد.
* در اوقات فراغت تان مهمانی بگیرید یا مهمانی بروید، به خانه سالمندان سربزنید و… تا بچهها ادب عملی شما را یاد بگیرند.
* یکی از دلایل رفتار هر روزه خودتان مثل نماز، سلام کردن به دیگران و… را رعایت ادب بدانید و دلیل این کار را برای او توضیح بدهید.
منبع: ایران ناز
ارسال نظر