خروج نیروهای آمریکایی از سوریه

روزنامه آرمان : روزنامه آرمان در سرمقاله خود به قلم می نویسد: بار دیگر دونالد ترامپ با اعلام توئیتری خود مبنی بر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه جهان را غافلگیر کرد. برخی از اعلام این تصمیم خوشحال شده، استقبال کردند، برخی دیگر ناراحت و عصبانی شدند و آن را خیانت به کردها یا خیانت به اهداف ملی آمریکا نامیدند. کردهای ی.پ.گ سوریه نیز این تصمیم را سپردن کردها به دست ارتش ترکیه و کشتار آنها دانستند. واکنش‌ها در داخل آمریکا شدید و این تصمیم را راهگشایی به تروریسم داعش معرفی نمودند.

نمایندگان مجلس و سنا در صدد تصویب قطعنامه‌ای برآمده اند که دونالد ترامپ را وادار به عقب نشینی از تصمیم خود مبنی بر خروج از سوریه بنمایند. این اقدام دونالد ترامپ با واکنش تند همپیمانان آمریکا هم مواجه شد زیرا آنها احساس کردند زیر پایشان خالی شده است و اصولا چرا از اول به درخواست آمریکا به سوریه آمده اند؟ فرانسه ابتدا اعلام کرد این تصمیم حساب نشده دونالد ترامپ همپیمانان اروپایی را وادار می‌سازد خود به امنیت ملی‌شان بیندیشند. و سپس اعلام نمود فرانسه رهبری نیروهای ائتلاف ضدداعش در سوریه را به عهده می‌گیرد. تحلیل‌های گوناگونی را برای علت و چرایی چنین تصمیمی می‌توان ارائه کرد. برخی معتقدند کدام یک از تصمیمات دونالد ترامپ دارای پیشینه عقل و منطق بوده که این یکی باشد؟ برخی دیگر می‌گویند دونالد ترامپ مشاهده کرد قافیه را باخته، لذا صحنه را به روسیه واگذار کرد.

بعضی استدلال می‌کنند که بعد از فروکش کردن جنگ داخلی در سوریه و برگشتن اوضاع به حالت عادی، دیگر نیازی به تقابل ائتلاف آمریکا، فرانسه، بریتانیا، عربستان در برابر ائتلاف روسیه، ایران، سوریه، ترکیه و حزب‌ا... لبنان نیست. دونالد ترامپ از اول اعتقاد داشت بر مبنای نگاه تجاری، هرکس در خاورمیانه برای اهدافش می‌جنگد، خودش هم باید هزینه‌های آن را بپردازد. اکنون ترامپ دلیل خروجش را همین ذکر کرد که از این به بعد داعش مسأله روسیه، ایران، ترکیه و سوریه بوده و خودشان هم باید برای این مسأله راهی پیدا کنند و هزینه آن را بپردازند. بعضی این تصمیم را نتیجه واگذاری امتیاز از سوی ترامپ به پوتین می‌دانند. بعضی دیگر این را نتیجه توافق و امتیازدهی ترامپ به اردوغان می‌دانند. زیرا اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه روی قضیه مرحوم خاشقچی خیلی زیاد موی دماغ آمریکا و عربستان شده بود و ترامپ با دادن امتیاز فروش ضدموشک‌های پاتریوت به قیمت سه و نیم میلیارد دلار به اردوغان و ترک نیروهای آمریکایی از صحنه سوریه، او را راضی کرده که مزاحم همکاری آمریکا و عربستان نشود.

به عبارت دیگر ترامپ راه را باز نمود تا در دخالت نظامی ترکیه در شمال شرقی سوریه، اولا تقابلی بین نیروهای آمریکایی و ترک پیش نیاید زیرا آمریکا عمدتا در منطقه کردی سوریه حضور داشت. ثانیا، کردها گزینه درگیری و جنگ طلبی را کنار بگذارند. ثالثا، کردها جذب حکومت مرکزی سوریه شده و وادار شوند در چارچوب سوریه واحد زندگی کنند. اگر این گزینه واقعی ترامپ باشد، در کنار صدها کار غیرمنطقی که دونالد ترامپ انجام داده، این یکی می‌تواند از جنگ و برادرکشی، مردم سوریه را نجات دهد و اوضاع سوریه زودتر به سامان برسد، در غیر اینصورت منطقه شاهد دور جدیدی از درگیری بین ترکیه و کردها در صحنه سوریه خواهد بود که معلوم نیست کِی به پایان برسد.

اما چرا وزیر دفاع آمریکا بالاخره تن به استعفا داد؟ جیمز ماتیس آخرین نفر در کابینه دونالد ترامپ به شمار می‌رود که نقش ترمزکننده افراطی کاری‌های رئیس‌جمهور را به عهده داشت و بیش ازهمه همکارانش تحمل کرد و دوام آورد. افکار او و رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق ایالات متحده آمریکا در یک راستا قرار داشت و هر دو اعتقاد به ادامه همکاری با متحدین اروپایی و تعهد به توافقات بین‌المللی آمریکا از جمله برجام داشتند. جیمز ماتیس سال گذشته نیز از دستور رئیس‌جمهور مبنی بر حمله نظامی به سوریه به منظور ساقط کردن بشار اسد سرپیچی نمود و به همکارانش در وزارت دفاع آمریکا گفت این دستور را نشنیده بگیرید. جیمز ماتیس این بار هم مخالف خروج بی‌موقع نیروهای آمریکایی از سوریه بود و همانند اروپایی‌ها اعتقاد داشت این اقدام باعث تقویت تروریسم داعش می‌شود.

شاید جیمز ماتیس متوجه آثار دیگری از این تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا قرار گرفته که نمی‌خواسته با دونالد ترامپ همراهی نماید. اما خروج جیمز ماتیس از هیات دولت آمریکا و آنهم پُست بسیار مهم وزات دفاع، می‌تواند آثار ناگواری بر کل حوادث جهان و از همه مهم‌تر بر ایران داشته باشد. دونالد ترامپ فردی با تصمیمات لحظه‌ای است و اگر جانشین ماتیس هم قاعدتا تندروی دیگری نظیر مایک پمپئو و جان بولتون باشد، جهان به مراتب شرایط سخت‌تری خواهد داشت.