آنتی بیوتیک خشک و‌تر را با هم می‌سوزاند

حدود یک قرن از کشف آنتی بیوتیک برای درمان بیماری‌های عفونی می‌گذرد و کشف آن نوید بخش کنترل و درمان بسیاری از بیماری‌ها بود، اما با افزایش روزافزون مصرف خودسرانه آن به تهدید بزرگی برای سلامت افراد جامعه مبدل شده است.
مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها در فصول خاصی همچون پاییز و زمستان برای درمان بیماری‌های ساده از جمله سرماخوردگی بیشتر از دیگر مواقع است به طوری که حتی تجویز این نوع دارو‌ها در مراجعه افراد به مراکز درمانی و مطب‌ها از پزشکان درخواست می‌شود.

بالا بودن سرانه مصرف آنتی بیوتیک‌ها در ایران بر اساس اعلام وزارت بهداشت به آن اندازه است که میزان مصرف این دارو‌ها ۱۶ برابر استاندارد جهانی است.

** اثرات مثبت و منفی

متخصصان بیماری‌های عفونی آنتی بیوتیک‌ها را براساس نوع و شیوه مصرف با خاصیت مثبت و منفی عنوان می‌کنند به طوریکه آنتی بیوتیک‌ها از طریق مقابله با عوامل بیماریزا باعث ادامه زندگی می‌شوند٬، اما بعضی باکتری‌ها آنقدر قوی می‌شوند که می‌توانند مقابل این دارو‌ها مقاومت کنند و در نتیجه دارو‌ها بخوبی عمل نکنند که این حالت را در اصطلاح پزشکی به عنوان مقاومت آنتی بیوتیکی عنوان می‌کنند.
در این صورت انواع قوی‌تر باکتری‌ها کشته یا متوقف نمی‌شوند٬ بلکه باقی می‌مانند٬ رشد وگسترش می‌یابند و در این حالت دیگر باکتری‌ها سخت‌تر کشته یا متوقف می‌شوند.
مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از مهمترین معضلات بهداشتی جامعه امروز است. این مساله بطور آشکار باعث خطر برای افرادی می‌شود که عفونت ساده‌ای داشته و در صورت درمان تحت نظارت پزشک می‌توانستند به خوبی بهبود یابند٬، اما با مصرف نابجای آنتی بیوتیک در دفعات قبل باعث بی تاثیر شدن این دارو‌ها شده اند.

یک متخصص بیماری‌های عفونی مازندران به خبرنگار ایرنا گفت: درمان‌های خودسرانه که در جامعه نیز به وفور دیده می‌شود نتیجه معکوس داشته و باعث مقاوم شدن میکروب‌ها در بدن و نیز تضعیف ایمنی فرد می‌شود.
دکتر محمد حسین آری طبرستانی افزود: دیدگاه غالب و رایج مردم جامعه در خصوص درمان این نوع بیماری‌ها به سمت خوردن کپسول آنتی بیوتیک و یا تزریق پنی سیلین است، دیدگاهی که برای درمان این بیماری‌ها اثربخش نیست.

وی ادامه داد: در حالیکه بیماری‌های عفونی فصول سرد سال همچون آنفلوآنزا و سرما خوردگی را می‌توان با راه‌های درمانی طبیعی همچون استراحت و آشامیدن مایعات بویژه مایعات گرم برطرف کرد، مساله‌ای که کمتر مردم به آن توجه می‌کنند.
به گفته این متخصص بیماری‌های عفونی مردم عادت کرده اند در مواجه با هر نوع آبریزش بینی، گلو درد و یا کوفتگی بدن به سمت استفاده از پنی سیلین و یا آنتی بیوتیک‌ها بروند که این مساله از نظر پزشکی مورد تایید نیست و حتی در برخی مواقع مضر به سلامت فرد نیز می‌باشد.
وی در تشریح اثرات نامطلوب استفاده از این دارو‌ها در افراد گفت: در بدن افراد انواع مختلف میکروب‌های خوب و بد وجود دارد که تعادل نسبت این میکروب‌ها در بدن باعث حفظ سلامتی و در پاره‌ای از موارد حتی باعث فایده هم برای بدن است.
دکتر طبرستانی افزود: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها باعث می‌شود تا ۲ عارضه بد به بدن تحمیل شود اول میکروب‌های مفید از بین می‌رود و دوم باعث از بین رفتن تعادل میکروبی بدن شده و همچنین باعث انتخاب میکروب‌های مقاوم به درمان در بدن شده و در نهایت یک بیماری معمولی تبدیل به عفونت خطیر می‌شود.

وی ادامه داد: در علم پزشکی مصرف آنتی بیوتیک‌ها و پنی سیلین تنها در گلودرد‌های عفونی که زمینه آن‌ها باکتریال است تجویز می‌شود تا از این طریق جلوی روند پیشرونده و مخرب آن گرفته شود.
عفونت باکتریالی گلو به عفونتی گفته می‌شود که علاوه بر ایجاد نقاط عفونی در حلق با بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن همراه است و در این موارد آنتی بیوتیک با تجویز پزشک می‌بایست مصرف شود و این نوع عفونت در صورت عدم درمان باعث بروز بیماری‌هایی نظیر روماتیسم قلبی و مفصلی شود.
وی به مردم توصیه کرد که همواره به توصیه‌های پزشکان اعتماد بکنند و برای درمان بیماری‌های عفونی به سمت مصرف دارو‌هایی نروند که بعد‌ها گرفتار اثرات آن شوند.

** کاهش دارو در نسخه پزشکان
مدیر دارو و غذا دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به اینکه مصرف دارو‌ها از جمله آنتی بیوتیک‌ها در استان بالا بود، گفت: اجرای طرح‌هایی همچون پزشک خانواده و تحول سلامت باعث شده تا اقدامات خوبی برای کنترل این رویه صورت بگیرد.
دکتر محمدرضا شیران افزود: با اجرای این طرح و نظام تشویق و تنبیه‌ای که برای پزشکان تعبیه شده است دیگر درخواست و اصرار بیماران برای تجویز دارو تاثیری ندارد.
وی ادامه داد: به طوریکه پزشک می‌داند که اگر تجویز بی مورد دارو داشته باشد از طریق سیستم باید جوابگو باشد و یا اینکه برخورد صورت می‌گیرد.
به گفته مدیر داروی دانشگاه علوم پزشکی مازندران این طرح‌ها باعث شده تا در بررسی نسخه پزشکان، میزان تجویز دارو‌ها کم شده است.
وی گفت: دانشگاه علوم پزشکی مازندران به آمار تجویز دارو‌ها در نسخه پزشکان اکتفا نکرده است و با توجه به احتمال سو استفاده و خرید دارو بدون نسخه، طرح ارزیابی وضعیت مصرف دارو را در استان کلید زده است.
دکتر شیران ادامه داد: در طرح سنجش وضعیت مصرف دارو، میزان مصرف دارو قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت در حال ارزیابی است و اطلاعات مربوط به آن پایان امسال جمع بندی می‌شود.

وی گفت: در این ارزیابی میزان ورودی دارو به مازندران مشخص می‌شود و میزان دارو‌هایی که از داروخانه‌ها خریداری می‌شود نیز تعیین می‌شود.
مدیر دارو مازندران افزود: با این کار مشخص می‌شود چه میزان دارو بدون نسخه خریداری و مصرف شد.
طرح تحول نظام سلامت از اردیبهشت سال ۱۳۹۳ برای حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و ارتقای کیفیت خدمات در کشور و مازندران اجرا شد.
مدیر درمان تامین اجتماعی مازندران نیز اجرای طرح پزشک خانواده را زمینه ساز کنترل بی رویه و غیر ضرور آنتی بیوتیک‌ها در استان عنوان کرد و گفت: تا پیش از اجرای طرح ۵۱ و ۱۸ صدم نسخ پزشکان خانواده پایگاه‌ها حداقل یک قلم آنتی بیوتیک در آن‌ها نوشته شد که این رقم بعد از اجرای طرح به ۴۱ و ۲۱ صدم درصد کاهش یافته است.
محمد خورشیدی افزود: همچنین تا قبل از اجرای طرح پزشک خانواده در ۲۴ و ۱۸ صدم درصد نسخه پزشکان خانواده پایگاه‌های مازندران داروی آنتی بیوتیک (کورتیکواستروئید) نوشته می‌شد که پس از اجرای طرح به ۱۵ و ۱۲ صدم کاهش یافته است.

منبع: سلامت نیوز