قرص آسپیرین را بیشتر بشناسیم

به بسیاری از بیماران بعد از سکته مغزی یا قلبی سفارش می‌شود روزانه از قرص آسپرین استفاده کنند در حالی که بعضی دیگربدون هیچ مشکلی خودسرانه این دارو را مصرف می‌کنند به خیال این که بی‌ضرر است و می‌تواند جلوی سکته آن‌ها را بگیرد. حدود ۴ هزار سال قبل سومریان پوست درخت بید را ساییده و برای تسکین درد می‌خوردند؛ یعنی ترکیبی مشابه آسپرین امروزی. استیل سالیسیلیک اسید (آسپرین) یک ترکیب معطر است که از زمان بقراط پدر علم پزشکی به عنوان داروی ضد درد به کار می‌رفت و از چوب و برگ درخت بید برای تسکین درد بیماران و کاهش تب استفاده می‌شد تا این که در سال ۱۸۹۹ یک شیمیدان آلمانی به نام هافمن محصول جدید دارویی ضددرد شیمیایی یا همان آسپرین را ساخت و به نام خود به ثبت رساند. گفته می‌شود سالانه ۱۰۰ میلیون قرص آسپرین تولید می‌شود. در ادامه به خواص و موارد منع مصرف آن اشاره می‌کنیم:

از آن جا که این دارو از درخت بید با نام علمی Salix alba منشأ گرفته است، به اختصار A.S.A نامیده می‌شود.

اولین مصرف کننده آسپرین!

پدر‌هافمن که از درد آرتروز به ستوه آمده بود، نخستین فردی بود که داروی آسپرین مصرف کرد ودر مدت زمان کوتاهی پس از خوردن آن درد او به شدت کاهش یافت.

عملکرد آسپرین

آنزیم COX-۲ پروتئینی است که توسط سلول‌های بدن ساخته می‌شود و کارش این است که پروستاگلاندین‌ها (واسطه‌های شیمیایی با تاثیرات متفاوت) را دگرگون می‌کند. آسپرین به COX-۲ می‌چسبد و اجازه انجام فعالیت به آن را نمی‌دهد. (شبیه قفل دوچرخه)

آسپرین در معده، روده باریک و غدد بدن هضم می‌شود. سپس به جریان خون و بعد به تمام بدن می‌رود. با این که آسپرین در هر جایی از بدن وجود دارد، اما تنها در جا‌هایی که پروستاگلاندین‌ها تولید شده است، یعنی همان نواحی آسیب دیده، عمل می‌کند.

آسپرین پودری!

داروی آسپرین درابتدا به صورت پودر فروخته می‌شد. نخستین قرص آسپرین در سال ۱۹۱۵ میلادی تهیه شد. اگر چه فایده مصرف آسپرین بعدازسکته مغزی یا حمله قلبی مورد تایید بسیاری از پزشکان است، اما مصرف آسپرین برای افراد سالم بالای ۷۰ سال فایده‌ای ندارد و خطر خون ریزی داخلی را افزایش می‌دهد.

خواص آسپرین

آسپرین خون را رقیق و خطر حمله مجدد قلبی و سکته مغزی را کم می‌کند، اما مصرف آن موارد خون ریزی معده را افزایش می‌دهد. مصرف بیش از ۸۰ تا ۱۰۰ گرم آن نیز برای بیماران دچار حمله قلبی، فشار خون و چربی خون بالا هم توصیه نمی‌شود.

افراد سالم از مصرف آسپرین خودداری کنند

متخصصان انگلیسی دریافتند افراد سالم به دلیل خطر خون ریزی، باید از مصرف روزانه آسپرین خودداری کنند، زیرا علاوه بر عوارض قطع ناگهانی آسپرین، مصرف آن می‌تواند خطر خون ریزی را بیش از ۴۰ درصد افزایش دهد.

سکته و مصرف آسپرین

افراد به طور معمول دچار دو نوع سکته می‌شوند:سکته ایسکمیک که ناشی ازلخته‌ای است که رگ تغذیه کننده مغز را مسدود می‌کند و سکته خون ریزی یا هموراژیک که توسط یک رگ خونی نشتی ایجاد و وارد مغز می‌شود. آسپرین از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند و هم اکنون برای کاهش خطرات دراز مدت در بیمارانی که سکته مغزی ایسکمیک کرده‌اند، استفاده می‌شود و بهترین زمان مصرف آن شب‌هاست. اما دادن آسپرین به بیمارانی که سکته مغزی هموراژیک دارند، خطرناک است، چون می‌تواند خون ریزی و آسیب‌های بیشتری را ایجاد کند.

بعضی از موارد منع مصرف

آسپرین را در مواردی هم نباید مصرف کرد، برای مثال افرادی که مبتلا به بیماری هموفیلی هستند، نباید این دارو را مصرف کنند، همچنین مبتلایان به بیماری‌های تنفسی و کلیوی، کودکان مبتلا به آنفلوآنزا، آبله مرغان، فاویسم، هموفیلی و بیماران مبتلا به آسم، پولیپ بینی، کهیر مزمن و افرادی که خون ریزی گوارشی، خون ریزی لثه، مدفوع خونی و خس خس سینه دارند یا خون در ادرار آن‌ها مشاهده می‌شود.

نکته

حداقل یک هفته قبل از هرگونه عمل جراحی، مصرف آسپرین باید قطع شود. با این که فواید زیادی برای مصرف آسپرین حتی به عنوان پیشگیری از سرطان‌های متنوع روده، پستان، پروستات و.. برشمرده‌اند، اما به نظر نمی‌رسد مصرف آن برای همه افراد در هر سنی مناسب باشد.

مصارف غیردارویی آسپرین!

برای از بین بردن لکه عرق از روی لباس‌های سفید، دو عدد قرص آسپرین را در آب حل و قسمت لکه دار را برای ۲ تا ۳ ساعت در آن خیس کنید. برای برگرداندن مو‌ها به رنگ سابق ۶ تا ۸ عدد آسپرین را در یک لیوان آب ولرم حل کنید و به مو‌ها بمالید و پس از ۱۵ دقیقه بشویید. با این کار اثر کلر بر تغییر رنگ مو‌ها از بین می‌رود. برای از بین بردن آکنه و لکه‌های آن، یک عدد آسپرین را له کنید و با کمی آب به صورت خود بمالید و سپس با آب ولرم و صابون شست‌و‌شو دهید. برای رفع شوره سر، دو عدد آسپرین آسیاب شده را به مقدار معمولی شامپویی که هربار مصرف می‌کنید، اضافه کنید و به مدت ۲ دقیقه روی مو‌ها بگذارید. بعد آن را با آب بشویید و دوباره با شامپو مو‌های خود را شست و شو دهید. التهاب ایجاد شده از گزیدگی پشه یا زنبور را با مالیدن ماده تهیه شده از آسپرین آسیاب شده و آب کنترل کنید. البته اگر به نیش زنبور حساسیت دارید و با تنگی نفس، معده درد و حالت تهوع مواجه شدید، بهتر است سریع به پزشک مراجعه کنید.

آسپرین را حتماً با یک لیوان آب مصرف کنید.

آسپرین را با دارو‌های مسکن دیگر مثل ایبوپروفن، کتوپروفن یا ناپروکسن استفاده نکنید.

هرگز بدون مشورت پزشک مصرف روزانه آسپرین را شروع یا قطع نکنید.

منبع: روزنامه خراسان