راه‌هایی برای داشتن خوابی آسوده

رامین نیافر، در اتباط با موضوع بی‌خوابی اظهارداشت: این مشکل از رایج‌ترین شکایت‌های مشاهده شده در پزشکی است و برآورد شده که حدود یک سوم افراد دارای نشانه‌های بی‌خوابی حاد و نزدیک به 10 درصد نیز دچار بی‌خوابی مزمن هستند با توجه به نقش حیاتی خواب در تنظیم فرآیندهای بدن، قابل پیش‌بینی است که اختلال در خوابیدن باعث بروز عوارض مربوطه در زندگی فرد شود.

وی افزود: بی‌خوابی ممکن است مربوط به شروع خواب یا تداوم آن بوده باشد و منجر به نارضایتی از خواب انجام گرفته می‌شو دو عوارض بسیاری همچون خواب‌آلودگی روزانه، کاهش تمرکز و بروز مشکلات تحصیلی و حوادث شغلی، مشکلات روانی، بیماری‌های قلبی ـ عروقی، گوارشی و پوستی ممکن است پدیدار شوند.

این فلوشیپ طب خواب ادامه داد: شکایت‌های مربوط به بی‌خوابی در تمام سنین وجود دارند. مثلاً در اوایل کودکی ممکن است والدین از اینکه فرزندشان قبل از خواب بهانه‌تراشی می‌کند شکایت کنند. در دوره نوجوانی و با شروع فرآیند بلوغ، بی‌خوابی شایع‌تر می‌شود در سنین بزرگسالی انجام کارهای شیفتی و به هم خوردن نظم شبانه‌روزی در ایجاد یا تشدید بیخوابی اثر می‌گذارد. سنین سالمندی هم با افزایش بی‌خوابی و شکایت‌های مربوط به ان همراه است.

این متخصص روانپزشکی بیان داشت: بی‌خوابی در خانم‌ها شایع‌تر است که علت آن را مربوط به تأثیر هورمون‌های زنانه ایجادکننده در دوره‌های خاصی دانسته‌اند.

نیافر گفت:گاهی اوقات بی‌خوابی همراه با یک مشکل روانی نظیر اضطراب و یا افسردگی است و مصرف برخی مواد و داروها نیز موجب بیخوابی می‌شود. همچنین گاهی هم بیماری‌های مختلف طبی در بروز بیخوابی نقش دارند نظیر مشکلات دستگاه ادراری، زخم‌معده و دوازدهه، کمردرد،‌ن ارسایی قلبی و به دنبال عمل‌های جراحی نیز ممکن است فرد به طور موقت دچار بی‌خوابی شود.

وی خاطرنشان کرد: چنانچه بیماری با شکایت بی‌خوابی مراجعه کند لازم است که شرح حال کاملی از وی گرفته و به طور دقیق معاینه جسمی و روانپزشکی انجام شود. گاهی عادت‌های خاصی در بروز یا تداوم بی‌خوابی اثر می‌گذارند که باید مورد توجه قرار گیرند. در گام بعدی ممکن است با تشخیص پزشک، تست‌های آزمایشگاهی درخواست شوند و از بیمار خواسته شود که پرسشنامه‌هایی مرتبط با بی‌خوابی را پر کند.

این فلوشیپ طب خواب دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: روش‌های متنوعی برای درمان بی‌خوابی معرفی شده‌اند بهتر است که علاوه بر درمان به آموزش بیمار نیز توجه کافی شود مثلاً همراه با تجویز داروی بی‌خوابی، هشدارهای لازم نیز راجع به مصرف خودسرانه دارو داده شود تا از خطر ایجاد وابستگی جلوگیری به عمل آید.

نیافر یادآور شد: درمان‌های شناختی ـ رفتاری از جمله اثربخش‌ترین درمان‌های بی‌خوابی است و در طی دوره درمان، درمانگر سعی می‌کند تا بی‌خوابی مزمن را با استفاده از تکنیک‌هایی چون بازسازی شناختی، درمان کنترل محرک، محدودیت خواب، آموزش آرمیدگی و آموزش بهداشت خواب درمان کند.

وی در مورد برخی از نکات بهداشتی مربوط به خواب گفت:افراد گرفتار بی‌خوابی تنها زمانی که خواب آلوده‌اند به رختخواب بروند. هر روز در زمان مشخصی از خواب بیدار شوند از چرت زدن روزانه بپرهیزند. از مصرف چای و قهوه و غذاهای سنگین یا محرک قبل از خواب دوری کنند.

این فلوشیپ طب خواب دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: برای افراد گرفتار بی‌خوابی محیط اتاق خواب باید ساکت و تاریک باشد ودر رختخواب از تماشای تلویزیون، مطالعه کتاب و کار کردن با تلفن همراه خودداری کنند.