ضربه مهلک سقوط اتیوپی به اعتبار بوئینگ / دو سقوط با یک شباهت

اما العربیه نوشت: بر اساس تازه‌ترین گزارش‌های شرکت هواپیماسازی بوئینگ، تاکنون ۳۵۰ فروند از این نوع هواپیما به شرکت‌های هواپیمایی مختلف فروخته شده است. هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس که در اتیوپی سقوط کرد بسیار نو بود و یکی از پنج فروند هواپیما از این دست بود که در ماه نوامبر گذشته در اختیار شرکت هواپیمایی اتیوپی قرار گرفته بود. از سال ۲۰۱۷ تا کنون هیئت مدیره بوئینگ ۸-۷۳۷ سری مکس خبر از ۲۳ مشکل در این هواپیما داده است.

در حالی که بررسی هر دو سانحه در جریان است، تیم‌های بررسی سانحه اندونزیایی و آمریکایی متوجه شدند که ممکن است شیرجه ناگهانی دماغه به دلیل ایراد نرم‌افزار ارتقایافته بویینگ باشد. تغییرات نرم‌افزاری به گونه‌ای بود که هنگام واماندگی خودکار، وارد عمل شود و از آن جلوگیری کند، حال آنکه کافی است داده‌های ارتفاع و زاویه حمله‌ای که به کامپیوتر هواپیما می‌رسد، خطا داشته باشد تا هواپیما به طور خطرناکی ارتفاعش را کاهش دهد. در هر دو سانحه، هواپیما به طور نوسانی کاهش و افزایش ارتفاع داشته است؛

بنابراین این طور به نظر می‌رسد که احتمالا سیستم مذکور، هواپیما را در وضعیت واماندگی تشخیص داده و درصدد پایین آوردن نوک دماغه هواپیما بوده است، در مقابل خلبانان سعی داشته‌اند با بالا بردن دماغه هواپیما آن را به وضعیت عادی دربیاورند، در حالی که سیستم به طور خودکار تصمیم آن‌ها را نادیده گرفته و این روند منجر به سانحه شده است. در مورد سانحه اتیوپی شواهد کمی در دسترس است و نمی‌توان گفت که قطعا دلیل این سانحه هم همین بوده است. آنچه تاکنون به دست آمده معلوم نمی‌کند که آیا خلبانان اشتباهی انجام داده‌اند یا مشکل از سیستمی بوده که هیچ ارتباطی به آن‌ها ندارد. طبق گفته‌های جمعی از خلبانان، تغییرات سیستم کنترل پرواز، برای آن‌ها توضیح داده نشده بود.

رابرت استنجل که متخصص سیستم کنترل پرواز و پروفسور علوم مهندسی دانشگاه پرینستون است، این طور می‌گوید: «واضح نیست که علت سانحه هواپیمای اتیوپی عیب سیستم کنترل بوده یا اینکه خلبانان در تلاش بوده‌اند هواپیما را به طور دستی کنترل کنند و در این میان چیز دیگری آن‌ها را در وضعیت اضطراری قرار داده است». وی با تذکر اینکه نمی‌توان بدون اطلاعات بیشتر نتیجه‌ای گرفت، این طور ادامه می‌دهد: «شباهت‌های زیادی که بین دو سانحه وجود دارد، فعلا کمکی نمی‌کند و صرفا جامعه هوانوردی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد».

شش سال پیش نیز بویینگ با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کرد. در آن زمان هواپیمای ۷۸۷ دچار مشکل باتری بود و به همین دلیل زمین‌گیر شد. اسکات همیلتون که مشاور صنعت هوانوردی است، این‌طور می‌گوید: «در آن زمان، تنها ۵۰ فروند ۷۸۷ پرواز می‌کرد، در حالی که هم‌اکنون بیش از ۳۰۰ فروند ۷۳۷ پرواز می‌کنند و این کار را مشکل می‌کند».چین که حدود یک سوم از بازار این هواپیما را در دست دارد، طی دستوری، هر ۹۶ فروند ۷۳۷ مکس را زمین‌گیر کرده است.

هر چند از سال ۲۰۱۶ و پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، سهام این شرکت در بازار بورس رشد چشمگیر سه برابری داشت، اما سوانح اخیر و بررسی نمودار‌های بازار سهام نشان از کاهش بی‌سابقه ارزش سهام این شرکت دارد.پس از چین، اتیوپی و اندونزی نخستین کشور‌هایی بودند که پرواز این هواپیما را ممنوع اعلام کرده و ناوگان خود را زمین‌گیر کردند. این اقدام به سرعت در اتحادیه اروپا، فیجی، مالزی، عمان، استرالیا، کانادا، برزیل، امارات متحده عربی، بریتانیا و چندین کشور دیگر نیز دنبال شد و نهایتا در آمریکا نیز پرواز این هواپیما ممنوع اعلام شد.

نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از کشور‌هایی که این هواپیما را در ناوگان خود ندارند نیز، پرواز بویینگ ۷۳۷ سری مکس بر فراز آسمان خود را ممنوع اعلام کرده‌اند.اکنون ایران نیز به جمع این کشور‌ها پیوسته و پرواز بویینگ ۷۳۷ سری مکس را بر فراز آسمان خود ممنوع اعلام کرده است.