علت نوسانات این روزهای نرخ ارز چیست؟
پارسینه: پرونده دلار در اردیبهشت ماه سال ۹۸، به رغم نوسانات شدید، در کانال ۱۴ هزار تومانی بسته شد.
ریزش یک هفتهای نرخ دلار، این شائبه را در میان فعالان، دست اندرکاران و افکار عمومی ایجاد کرده بود که اتفاقی در راه است از این رو ریزشها در بازار ارز و سپس بازار طلا و سکه، رکوردهای تازهای را از خود به جا گذاشت.
با این حال ورق در آخرین روز اردیبهشت ماه برگشت و قیمتها در این روز بار دیگر افزایشی محسوس را تجربه کرد. آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و تحلیلگر اقتصادی، در این خصوص به خبرنگار ما گفت: آنچه در بازار ارز رخ میدهد ناشی از مدیریت موثر در بازار نیست.
وی در توضیح دلایل ریزشها و افزایشها در این بازار گفت: من تصور میکنم ریشه این دست اتفاقات در تغییر رفتار بازارسازان رخ داده است.
بغزیان، در توضیح این مطلب ادامه داد: بازارسازان پنهان یا همان دلالانی که نقش افرینی بالایی در بازار دارند، به این نتیجه رسیده است که برای کسب سود لازم است دست به نوسان گیری بزنند یعنی در دورهای قیمت را بالا ببرند و در دوره دیگری قیمت را پایین بیاورند و اتفاقا اگر میزان عرضه بانک مرکزی نیز در این دورهها که نوسانگیران در بازار فعالیت میکنند، در خدمت این اهداف باشد، بیش از پیش قدرت نمایی میکنند.
راهکار خنثی سازی سیاستهای ارزی
این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: وقتی ریزشی در بازار رخ میدهد، طبیعی است تقاضا برای فروش افزایش یابد، اما از پس تکرار این ماجرا میبینیم که چنین اتفاقی رخ نمیدهد و کم کم افکار عمومی به این موضوع بی توجه میشوند. این مساله خود عمل مهمی است که حتی سیاست اجرایی برای کاهش قیمت ارز را بی اثر نماید.
وی ادامه داد: در این فضا سایر بازارهای ایران نیز تحت تاثیر این نوسان قرار میگیرند، اما این تاثیرپذیری تنها زیان مردم را در بر دارد به عنوان مثال وقتی قیمت ارز بالا میرود، قیمتها در سایر بازارها از مسکن گرفته تا برنج افزایش مییابد، اما وقتی قیمت ارز کاهش مییابد همه با استناد به اینکه این ریزشها موقتی است، از تاثیرپذیری سایر بازارها پیشگیری میکنند.
دو گام به پیش؛ یک گام به پس
اینها نشان میدهد رفتار بازارساز در ایران تغییر کرده و سیاست دو گام به پیش و یک گام به پس را در دستور کار قرار داده است. در این حالت بازارسازان یا همان دلالانی که باید پشت پرده فعالیتشان توسط نهادهای نظارتی شناسایی شود، دو گام به پیش میگذارند و دلار را از کانال ۱۳ هزار تومانی وارد کانال ۱۵ هزار تومان میکنند، بعد در حرکتی هماهنگ، با افزایش عرضه، قیمتها را دستخوش کاهش میکنند تا بار دیگر دلار در کانال ۱۳ هزار تومانی بایستد، اینجاست که وارد عمل شده و دلار را در کانال ۱۴ هزار تومان، یعنی یک کانال جلوتر از قبل و یک کانال عقبتر از ۱۵ هزار تومان قرار میدهند.
وی اضافه کرد: بیتردید بانک مرکزی به عنوان مدیر بازار ارزی باید به این موضوع توجه ویژه نشان دهد و سیاست خود را در مضیقه ارزی کنونی، بر پایه این رفتار تازه بازارسازان قرار دهد.
تاثیر بازار متشکل ارزی؟
وی با تاکید بر اینکه نوسانهای شدید، چه افزایشی و چه ریزشی نشان میدهد که بانک مرکزی به ردستی بازار را مدیریت نمیکند، ادامه داد: نباید بازار یله و رها باشد تا قیمتها بر هر عددی که خواستند بایستند؛ در این وضعیت بانک مرکزی نباید برنامه خود را تنها بر واکنش بگذارد، به این صورت که وقتی قیمت بالا رفت، عرضه و را افزایش دهد و وقتی قیمت پایین آمد عرضه را کاهش دهد، بلکه باید کنشگر این بازار، بانک مرکزی باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی ریزش قیمت ارز را ناشی از تصمیم دولت برای تشکیل بازار متشکل ارزی میدانستند، گفت: رفت وبرگشتها نشان داد ریشه این نوسانات به تغییر فتار ارزی بازارسازان متناسب با جنگ اقتصادی بر میگردد و اتفاقا ما نیز در این فضا باید متناسب با شرایط این جنگ، ابزارهای مدیریتی را به کار بگیریم.
با این حال ورق در آخرین روز اردیبهشت ماه برگشت و قیمتها در این روز بار دیگر افزایشی محسوس را تجربه کرد. آلبرت بغزیان، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و تحلیلگر اقتصادی، در این خصوص به خبرنگار ما گفت: آنچه در بازار ارز رخ میدهد ناشی از مدیریت موثر در بازار نیست.
وی در توضیح دلایل ریزشها و افزایشها در این بازار گفت: من تصور میکنم ریشه این دست اتفاقات در تغییر رفتار بازارسازان رخ داده است.
بغزیان، در توضیح این مطلب ادامه داد: بازارسازان پنهان یا همان دلالانی که نقش افرینی بالایی در بازار دارند، به این نتیجه رسیده است که برای کسب سود لازم است دست به نوسان گیری بزنند یعنی در دورهای قیمت را بالا ببرند و در دوره دیگری قیمت را پایین بیاورند و اتفاقا اگر میزان عرضه بانک مرکزی نیز در این دورهها که نوسانگیران در بازار فعالیت میکنند، در خدمت این اهداف باشد، بیش از پیش قدرت نمایی میکنند.
راهکار خنثی سازی سیاستهای ارزی
این تحلیلگر اقتصادی اضافه کرد: وقتی ریزشی در بازار رخ میدهد، طبیعی است تقاضا برای فروش افزایش یابد، اما از پس تکرار این ماجرا میبینیم که چنین اتفاقی رخ نمیدهد و کم کم افکار عمومی به این موضوع بی توجه میشوند. این مساله خود عمل مهمی است که حتی سیاست اجرایی برای کاهش قیمت ارز را بی اثر نماید.
وی ادامه داد: در این فضا سایر بازارهای ایران نیز تحت تاثیر این نوسان قرار میگیرند، اما این تاثیرپذیری تنها زیان مردم را در بر دارد به عنوان مثال وقتی قیمت ارز بالا میرود، قیمتها در سایر بازارها از مسکن گرفته تا برنج افزایش مییابد، اما وقتی قیمت ارز کاهش مییابد همه با استناد به اینکه این ریزشها موقتی است، از تاثیرپذیری سایر بازارها پیشگیری میکنند.
دو گام به پیش؛ یک گام به پس
اینها نشان میدهد رفتار بازارساز در ایران تغییر کرده و سیاست دو گام به پیش و یک گام به پس را در دستور کار قرار داده است. در این حالت بازارسازان یا همان دلالانی که باید پشت پرده فعالیتشان توسط نهادهای نظارتی شناسایی شود، دو گام به پیش میگذارند و دلار را از کانال ۱۳ هزار تومانی وارد کانال ۱۵ هزار تومان میکنند، بعد در حرکتی هماهنگ، با افزایش عرضه، قیمتها را دستخوش کاهش میکنند تا بار دیگر دلار در کانال ۱۳ هزار تومانی بایستد، اینجاست که وارد عمل شده و دلار را در کانال ۱۴ هزار تومان، یعنی یک کانال جلوتر از قبل و یک کانال عقبتر از ۱۵ هزار تومان قرار میدهند.
وی اضافه کرد: بیتردید بانک مرکزی به عنوان مدیر بازار ارزی باید به این موضوع توجه ویژه نشان دهد و سیاست خود را در مضیقه ارزی کنونی، بر پایه این رفتار تازه بازارسازان قرار دهد.
تاثیر بازار متشکل ارزی؟
وی با تاکید بر اینکه نوسانهای شدید، چه افزایشی و چه ریزشی نشان میدهد که بانک مرکزی به ردستی بازار را مدیریت نمیکند، ادامه داد: نباید بازار یله و رها باشد تا قیمتها بر هر عددی که خواستند بایستند؛ در این وضعیت بانک مرکزی نباید برنامه خود را تنها بر واکنش بگذارد، به این صورت که وقتی قیمت بالا رفت، عرضه و را افزایش دهد و وقتی قیمت پایین آمد عرضه را کاهش دهد، بلکه باید کنشگر این بازار، بانک مرکزی باشد.
وی با اشاره به اینکه برخی ریزش قیمت ارز را ناشی از تصمیم دولت برای تشکیل بازار متشکل ارزی میدانستند، گفت: رفت وبرگشتها نشان داد ریشه این نوسانات به تغییر فتار ارزی بازارسازان متناسب با جنگ اقتصادی بر میگردد و اتفاقا ما نیز در این فضا باید متناسب با شرایط این جنگ، ابزارهای مدیریتی را به کار بگیریم.
منبع:
باشگاه خبرنگاران
ارسال نظر