استخراج بیت‌کوین در ایران، معضل تازه وزارت نیرو

در حالی که وزیر نیرو ماینینگ یا به عبارت دیگر استخراج ارز دیجیتال یا معروف‌ترینشان بیت کوین را نوعی قاچاق سوخت اعلام کرده و از تصمیم وزارتخانه تحت تصدی‌اش برای اعلام تعرفه ویژه این کار خبر داده است، برخی معتقدند استخراج ارز دیجیتال بحران اصلی صعت برق نیست و اتفاقا صنعت برق ایران بحران‌هایی بسیار جدی را بر دوش می‌کشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد یارانه متعلق به برق، استخراج ارز دیجیتال را به اقدامی سودآور تبدیل کرده است، این نکته را نه فقط مقامات وزارت نیرو که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز تایید می‌کند. حالا محمد جواد آذری جهرمی تاکید کرده است: استخراج رمز ارز نیازمند تجهیزات و برق است. برق ایران برای کسانی که به دنبال استخراج رمز ارز هستند بسیار جذاب است. این در شرایطی است که برای تولید برق باید حجم زیادی از آب پشت سد‌ها که حق مردم و کشاورزان است، مصرف کنیم.

تدوین مقررات در حوزه ماینینگ در دستور کار دولت است

آذری جهرمی اظهار کرد: اگر عده‌ای بخواهند از این برق بدون ضابطه استفاده کنند و با نرخ مصرف خانگی استخراج رمز ارز کنند و پول کلانی را هم به جیب بزنند مطلوب نیست، اما این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت که بخش زیادی از شبکه برق کشور و منابع تولیدی ما در ساعات غیر پیک آزاد است و استخراج رمز ارز به نوعی صادرات ارز به صورت مجازی محسوب می‌شود یعنی اینکه بدون سرمایه‌گذاری و راه اندازی شبکه کلان انتقال برق، می‌توان با استفاده از استخراج رمز ارز این برق را به صورت مجازی صادر کرد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه این موضوع نیازمند سیاستگذاری و تدوین مقررات است، گفت: تدوین مقررات در دولت در حال انجام است و قرار است که مکان‌هایی را در کشور در نزدیکی نیروگاه‌ها برای این کار در نظر بگیریم.

مصرف برق هر بیت کوین برابر مصرف ۲۴ سال یک خانه

در دیگر سوی حائری، معاون وزیر نیرو در امور برق افزایش صرف برق را ناش از استخراج ارز‌های دیجیتال می‌داند و دامنه انتقاد به این موضوع بیش از پیش گسترده شده است، در غیاب یک ابزار مهم یعنی"قانون". برآورد‌ها نشان می‌دهد تولید هر بیت‌کوین معادل مصرف سالانه ۲۴ خانه در تهران برق مصرف می‌کند یا معادل مصرف برق یک خانه در تهران به مدت ۲۴ سال است. یارانه هر کیلووات برق ۵ هزار ریال است یعنی تولید یک واحد بیت‌کوین حدود ۳۵۰ میلیون ریال با یارانه دولتی هزینه می‌برد یا حدود ۲۷۰۰ دلار. حا آیا استخراج بیت کوین بحران کنونی صنعت برق در ایران است؟

هم در مزارع بیت کوین استخراج می‌کنند هم در مساجد

حمیدرضا صالحی، از فعالان حوزه تولید برق، با رد نقش ماینینگ و بیت کوین در بحران تولید برق در کشور گفت: ماینینگ سهم بالایی در مصرف این نوع از انرژی در کشور ندارد و برای توضیح مشکلات فعلی در این بخش باید به معضلات اقتصاد انرژی بپردازیم.

او با استفاده از عباراتی متفاوت ادامه داد: «با این وضعیت تولید برق شانس آوردیم که در رکود صنعتی قرار داریم وگرنه اکنون کشور درگیر خاموشی‌های گسترده بود.»

وی گفت: البته ماینینگ در مصرف برق تاثیر داشته، ولی سهم آن کمتر از پنج درصد بوده که در شرایط رکود صنعتی تا حدودی کاهش مصرف از این محل را تامین کرده است. البته در مورد ماینینگ و بیت‌کوین مساله اصلی سواستفاده آن‌ها است، چرا که بسیاری با مصرف برق بخش کشاورزی، صنعت و حتی مساجد با استفاده از برق ارزان دست به این کار زدند که البته باید جلوی سو استفاده را گرفت.

عضو کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی، با تایید خبر تعیین تعرفه برای عملیات ماینینگ تاکید کرد: همان طور که تاکید کردم باید جلوی سو استفاده را گرفت، ولی در این بخش هم تا حدودی مساله حل خواهد شد. مانند ماجرای ارز، در این بخش هم ابتدا قیمت گذاری می‌شود و سپس با بخش نامه فضا برای برخی افراد کنار گذاشته می‌شود.

برق ماینینگ باید بدون یارانه باشد

دبیر سابق سندیکای برق تاکید کرد: با این همه انتظار می‌رود تعرفه برق در این بخش به اندازه تولید برق بدون یارانه باشد. در حال حاضر هر کیلووات برق در سطح جهانی ۶ تا هفت سنت قیمت دارد.

این فعال حوزه تولید برق، ضمن اشاره به مشکلات کنونی اقتصاد کشور گفت: حالا باید بررسی کرد بحران اصلی برق کجاست؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید انرژی در یاران از میزان مصرف عقب مانده است، وسایل جدیدی که به برق نیاز دارند رو به افزایش است، اما تولید برق متناسب با این روند افزایش نیافته و در نتیجه بازنگری ساختاری در این حوزه ضرورت دارد.

صالحی در توضیح این مطلب ادامه داد: الگوی مصرف ایران باید با سرمایه‌گذاری بر وسایلی با مصرف استاندارد تغییر کند، همین حالا میانگین مصرف برق در ایران سه تا چهار برابر میانگین جهانی است در حالی که با منطقی شدن مصرف هم امکان سرمایه‌گذاری در حوزه‌های جدیدی مانند ماینینگ بیش از پیش فراهم می‌شود و هم واقعی شدن قیمت برق فشار مضاعفی به مردم وارد نمی‌کند.

صالحی با اشاره به قیمت هزار تومانی به ازای هر کیلو وات برق در ارمنستان گفت: در ایران با وجود اینکه تولید برق بدون محاسبه قیمت گاز مصرفی در آن کیلو واتی ۱۱۰ تومان است، اما نرخ فروش آن به مصرف کنندگان ۷۰ تومان است. البته قبول دارم که مردم با مشکل درآمد مواجه هستند، ولی انتظار می‌رود سیاست‌گذاری‌ها به سمتی نروند که تولیدکنندگان برق نیز آسیب ببینند و امکان ورود سرمایه گذاران به این حوزه فراهم نشود.