با خواص رازیانه آشنا شوید

نام علمی این گیاه Foeniculum Vulgare Miller است که آن را بادیانه یا بادیان نیز می‌نامند. این گیاه و یا عصاره آن در سرتاسر جهان در خوشبوکننده‌های دهان، خمیر دتدان، دسر، دارو‌های ضد ترشی معده و مصارف غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گزارش بهداشت نیوز این گیاه از نواحی جنوب غربی آسیا و جنوب اروپا به ویژه بخش مدیترانه‌ای منشا می‌گیرد و سالیان دراز در فرهنگ‌های این مناطق در مصارف غذایی و پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. این گیاه از لحاظ ارزش غذایی در هر ۱۰۰ گرم حاوی ۳۱ کیلوکالری انرژی، ۱.۲۴ گرم پروتئین،۷.۳۰ گرم کربوهیدرات، ۳.۱ گرم فیبر، ۳.۹۳ گرم قند، ۴۱۴ میلی گرم پتاسیم، ۵۰ میلی گرم کلسیم- فسفر- سدیم و ۹۶۳ واحد ویتامین A. است و به علت دارا بودن این ترکیبات معدنی مفید دارای خواص درمانی بالایی است و کاربرد‌های پزشکی زیادی دارد. میزان مصرف مجاز رازیانه در طول روز ۵ تا ۷ گرم است که می‌توان این مقدار را با توجه به خاصیت رازیانه در هضم و گوارش به ۳ وعده تقسیم کرد و در طول روز استفاده نمود.

رازیانه در طب سنتی

در کتب طب سنتی (مخزن الادویه و …) رازیانه گیاهی گرم و خشک است و بخش مورد استفاده رازیانه میوه آن است که غالبا بذر می‏نامند و همچنین ریشه آن دارای اثرات درمانی است. تقویت کننده قوای بینایی و معده و کاهنده باد است همچنین نوع تازه آن سبب افزایش تولید شیر خواهد شد و دم کرده آن به همراه انجیر در بهبود برخی از انواع سرفه، آسم و تنگی نفس مفید است.

خواص درمانی رازیانه

کم خونی

آهن و هیستیدین (نوعی اسید آمینه) هر دو در درمان کم خونی موثر هستند. از آنجایی که آهن جزء اصلی تشکیل دهنده هموگلوبین است و هیستیدین تولید هموگلویبن را تحریک می‌کند و علاوه بر آن به تشکیل دیگر اجزای خون کمک می‌کند.

سوء هاضمه

در شبه قاره هند مرسوم است که بعد از صرف غذا، رازیانه می‌جوند. این کار به سهولت هضم و از بین بردن بوی بد بدهان کمک می‌کند. برخی از مواد در عصاره رازیانه محرک ترشح شیره معده هستند. این مواد به کاهش التهاب در معده و روده کمک می‌کنند و جذب مواد مغذی از غذا را تسهیل می‌بخشند. علاوه بر آن یبوست را رفع می‌کنند و در نتیجه روده‌ها را در برابر بسیاری از خطرات محافظت می‌کنند. همچنین این گیاه خاصیت ضد اسیدی دارد و به همین علت در بسیاری از پیش غذا‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نفخ

به علت خاصیت بادشکنِ آسپارتیک اسید موجود در رازیانه، این گیاه به عنوان یک ضد نفخ شناخته می‌شود و مصرف آن برای تمام گروه‌های سنی مجاز است و از نوزاد تا بزرگسال می‌توانند از رازیانه به عنوان بادشکن بهره ببرند. همچنین در پزشکی از رازیانه برای کاهش علایم non-ulcer dyspepsia، قولنج نوزادان و کودکان استفاده می‌شود.

یبوست

دانه‌های رازیانه به ویژه در حالت فعال می‌توانند به عنوان ملین استفاده شوند. فیبر‌های غذایی به پاکسازی روده‌ها کمک می‌کنند. علاوه بر آن تاثیر تحریک کننده آن به برقراری حرکات مناسب لوله گوارش منجر خواهد شد و در نتیجه لز طریق تحریک به ترشح شیره معده و صفرا، کمک به انجام دفع مناسب می‌کند. رازیانه در دارو‌های درمان کننده رفع درد‌های شکمی، اسهال، سندرم روده تحریک پذیر و دیگر مشکلات روده یافت می‌شود.

مشکلات قلبی

همانطور که گفته شد رازیانه منبع مناسبی از فیبر است و علاوه بر اینکه به هضم کمک می‌کند به برقراری سطح مناسب و سالمی از کلسترول در جریان خون کمک می‌کند. این به آن معناست که رازیانه این توان را دارد تا چربی بد خون (LDL)، که عامل اصلی در بیماری‌های قلبی، گرفتگی عروق و سکته است را حذف کند.

سرطان

گیاهان خام به منظور پیشگیری از سرطان مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند، اما دانه‌های رازیانه مورد مطالعه قرار گرفتند و در نتایج مشخص شد خاصیت پیشگیری کننده از سرطان در رازیانه چشمگیر است. همچنین مشخص شده است که عصاره آن نه تنها به جلوگیری از رشد تومور‌ها کمک می‌کند بلکه می‌تواند در برابر اثرات مضر اشعه‌ها در طول درمان سرطان مانند یک عامل محافظت کننده عمل کند.

فشار خون

رازیانه منبع غنی از پتاسیم است. پتاسیم یک ماده مهم و حیاتی در بدن ما است و بسیاری از واکنش‌های بدن به وجود آن نیازمند هستند. یکی از ویژگی‌های پتاسیم گشادکنندگی عروق است که به معنی آرام کردن عروق خونی است و د. ر. نتیجه کاهش فشار خون را در پی دارد. فشار خون بالا با مشکلات زیادی از جمله خطر حمله قلبی، سکته و گرفتگی عروق در ارتباط است. همچنین برای بیماران دیابتی، مشکلات فشار خون تنظیم میزان انسولین و سطح قند خون را مشکل می‌سازد. یک فنجان رازیانه در رژیم غذایی روزانه شما مقدار مناسبی از پتاسیم را به بدن شما می‌رساند.

عملکرد مغز

پتاسیم که مقدار زیادی از آن در دانه و گل رازیانه موجود است، یک الکترولیت است که به این معناست که هدایت الکتریکی و ارتباط با مغز را در تمام بدن تسهیل می‌کند. پتاسیم باعث افزایش عملکرد مغز و توانایی‌های شناختی خواهد شد و همانطور که گفته شد رازیانه دارای خاصیت گشادکنندگی عروق است که باعث می‌شود به مغز اکسیژن بیشتری برسد و در نتیجه نورون‌ها بهترین عملکرد خود را داشته باشند.

اسهال

به علت وجود ترکیباتی مانند آنتول و سینول در رازیانه، عصاره این گیاه در درمان اسهال ناشی از عفونت باکتری‌ها موثر است. این مواد خاصیت ضد عفونت و ضد باکتریایی دارند. برخی اسی‌های آمینه مانند هیستیدین به هضم و عملکرد درست سیستم گوارشی کمک می‌کنند و در نتیجه باعث از بین رفتن اسهال ناشی از سوء هاضمه خواهند شد. سالیان درازی است که در فرهنگ‌های کهن از رازیانه برای درمان اسهال استفاده می‌کنند.

قولنج

مولکول‌های پلیمری و سنگین در درمان قولنج کلیوی موثر هستند. این پلیمر‌ها معمولا فیتواستروژن نامیده می‌شوند و در آنتول که یکی از ترکیبات عصاره رازیانه است، یافت می‌شود. این ویزگی رازیانه در درمان قولنج کلیوی کمک شایانی می‌کند. رازیانه دارای خواص ضد اسپاسم مشخصی است که به آرام شدن ماهیچه‌های صاف و کاهش ناراحتی ناشی از این شرایط منجر خواهد شد.

سیستم ایمنی

یک فنجان از گیاه رازیانه حاوی ۲۰% از نیاز روزانه به ویتامین C. است. این ویتامین باعث تقویت سیستم ایمنی عمومی، تولید و ترمیم بافت پوست و تشکیل کلاژن خواهد شد. همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی رگ‌های خونی را در برابر اثرات مضر رادیکال‌های آزاد که غالبا منجر به بیماری‌های قلبی می‌شود، محافظت می‌کند.

اختلالات سیکل ماهیانه

رازیانه انجام سیکل ماهانه را از طریق تنظیم فعالیت هورمون‌ها آسان می‌سازد. علاوه بر آن، رازیانه در شماری از محصولات به منظور کاهش علایم سندرم پیش قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین به طور سنتی به عنوان تسکین دهنده درد و عامل آرامش بخش برای زنان یائسه به شمار می‌رود.

مراقبت از چشم

استفاده از رازیانه در غذا به محافظت چشمان در برابر التهاب کمک می‌کند. علاوه بر آن اختلالات مرتبط با پیری زودرس و از بین رفتن ماکولا را کاهش می‌دهد. این خاصیت رازیانه به علت حضور آنتی اکسیدانی مانند ویتامین C. و اسید آمینه‌ای به نام آرژنین است که باعث جوانسازی پوست و جلوگیری از پیری می‌شوند. دم کرده برگ‌ها و گل رازیانه در کاهش ناراحتی و خستگی چشم‌ها موثر است.

دیگر خواص رازیانه

فلاونوئید‌های موجود در دانه‌های رازیانه باعث افزایش میزان استروژن در بدن می‌شوند که در نتیجه آن سایز بافت سینه و تشکیل سلول‌های جدید در بافت سینه افزایش می‌یابد.

دو ماده آنتول و سینول به عنوان خلط آور‌های طبیعی عمل می‌کنند و به همین علت مصرف رازیانه در درمان اختلالات دستگاه تنفسی مانند برونشیت، سرفه و گرفتگی مفید است.

رازیانه برای چه کسانی مضر است؟

مصرف مقدار زیادی از رازیانه به علت وجود موادی مانند آنتول و دیگر ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه می‌تواند مضر باشد. از علایم مصرف زیاد می‌توان به سختی در تنفس، افزایش تپش قلب، ضربان قلب نامنظم و مشکلات عصبی مختلف اشاره کرد.

به علت اینکه رازیانه حاوی فیتو استروژن‌ها (استروژن‌های گیاهی) است، که نوعیهورمون زنانه محسوب می‌شود، مصرف بیش از اندازه این گیاه و عرق آن در مردان مى تواند بر تعادل تنظیم هورمونى اثر منفى بگذارد؛ لذا توصیه می‌شود در مصرف آن رعایت اعتدال به عمل آید.

منبع:بهداشت نیوز