مراقب کبد خود باشید!

وقتی میزان چربی در کبد بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، التهاب و ابتلا به کبد چرب بروز می‌کند. اما کم‌تحرکی و تغذیه ناسالم از عوامل اصلی در بروز این بیماری محسوب می‌شوند که باید از این دو عامل خطر پیشگیری کرد.

آیا باورتان می‌شود نزدیک به نیمی از ایرانی‌ها مبتلا به کبد چرب هستند؟! گرچه صحبت از آمار ۴۰ درصدی مبتلایان به کبد چرب در کشور در سال گذشته خبرساز شد، اما متاسفانه همچنان شاهد تغییرات جدی و موثر ایرانیان برای اصلاح سبک زندگی و پیشگیری از بیماری‌هایی مثل چاقی و کبد چرب نیستیم و نکته ناراحت کننده‌تر در این میان آن است که متوسط سن ابتلا به کبد چرب نیز در کشورمان بسیار پایین آمده و به حدود ۴۰ سال رسیده است.

به بیان دیگر، همچنان شاهد افزایش نگران‌کننده میزان چاقی در کلانشهرها، کاهش تحرک و فعالیت‌های بدنی و رشد چشمگیر مصرف مواد غذایی ناسالم هستیم که سبب شده تا درصد زیادی از مردم با مشکلات متابولیکی و کبد چرب درگیر باشند. با این تفاسیر و از آنجا که درمان و پیشگیری از بیماری کبد چرب با رژیم غذایی مناسب و ورزش ممکن است.

وقتی میزان چربی در کبد بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، التهاب و ابتلا به کبد چرب بروز می‌کند. اما کم‌تحرکی و تغذیه ناسالم از عوامل اصلی در بروز این بیماری محسوب می‌شوند که باید از این دو عامل خطر پیشگیری کرد. در این میان چاقی مهم‌ترین عامل ابتلا به کبد چرب است و در واقع ۸۰ تا ۹۰ درصد افرادی که چاقی مفرط دارند مبتلا به این بیماری می‌شوند.

نسخه پیشگیری از کبد چرب

براساس یافته‌های علمی مشخص شده که ۵۰ درصد بیماری کبد چرب با رژیم غذایی مناسب و بهبود فعالیت بدنی قابل درمان است.
رژیم غذایی نامناسب، به‌ویژه استفاده زیاد از خانواده کربوهیدرات‌ها و استفاده از فست‌فودها، غذا خوردن زیاد و در کنار آن نداشتن تحرک می‌تواند سبب بروز کبد چرب شود. کبد چرب به تنهایی شاید عوارض چندانی نداشته باشد، ولی ۳۰ سال پس از ابتلا می‌تواند سبب نارسایی کبدی شود. البته سکته‌های قلبی و مغزی از عوارض زودهنگام آن نیز به‌شمار می‌رود.

کبد چرب نوعی سندرم متابولیک محسوب می‌شود که با بیماری‌هایی همچون فشار خون بالا، دیابت و چاقی شکم در ارتباط است و همه این عوامل با رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی درست و تحرک، قابل پیشگیری به‌شمار می‌رود.

بخور نخور‌های کبدی

شاید خیلی‌ها ندانند که برای حفظ سلامت کبد باید از مصرف چه غذا‌هایی پرهیز کنند. این نباید‌های غذایی شامل غذا‌های حاوی چربی، قند و نمک بالا می‌شود. همچنین باید از مصرف زیاد غذا‌های سرخ‌شده مثل فست فود بشدت پرهیز شود.

اما در نقطه مقابل باید به تناسب از دسته‌های مختلف غذا‌های سالم مانند غلات، میوه و سبزیجات تازه، گوشت و حبوبات، شیر و روغن‌های سالم استفاده شود. بعلاوه مصرف غذا‌های حاوی فیبر (میوه، سبزیجات و نان حاوی سبوس) باید بیشتر شود، چون باعث بهبود کارکرد کبد می‌شوند.


کبدتان را آرام کنید

آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به کاهش التهاب کبد کمک کنند، استفاده از ویتامین E. فقط در شرایط خاصی و توسط پزشک توصیه می‌شود، زیرا می‌تواند باعث افزایش قند خون و حتی سکته‌های مغزی هم در دوز بالا شود. همچنین استفاده از دو سه فنجان قهوه در روز برای کبد بسیار مفید است.

آسیب عرقیات گیاهی به کبد

مردم فکر می‌کنند که دارو‌های گیاهی و عرقیات مانند گل گاوزبان، کاسنی و چای سبز عوارضی ندارد در حالی که مصرف آن‌ها کبد را خراب می‌کند.
افراد برای مصرف دارو‌ها و عرقیات گیاهی باید با متخصص گوارش و کبد در صورت داشتن بیماری کبدی مشورت کنند. مطالعات روی برخی عرقیات گیاهی انجام شده است و مواردی مانند گل گاوزبان، کاسنی و پونه در دوز بالا می‌توانند آسیب جدی به کبد وارد کنند. سایر عرقیات هم این پتانسیل را دارند، زیرا در فرآیند ساخت آن‌ها مواد سمی تولید می‌شوند.

البته اطلاعات کامل و دقیق نیست، ولی می‌دانیم که فایده آن‌ها در مطالعات بزرگ ثابت نشده و پتانسیل آسیب جدی به کبد دارند. استفاده از عرقیات گیاهی به عنوان دارو توصیه نمی‌شود، زیرا اثربخشی، دوز مورد نیاز و و عوارض احتمالی آن‌ها ثابت نشده‌اند.

حال خوب کبد با رژیم مدیترانه‌ای

بهترین رژیم غذایی برای کبد، رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که حاوی ماهی، سبزیجات، و زیتون فراوان است و کربوهیدرات مانند نان و برنج و چربی‌های اشباع نشده خیلی کم در آن به چشم می‌خورد.

هر فردی که بیماری کبدی دارد باید بیشتر مواظب غذایی که می‌خورد باشد. داشتن وزن متناسب و تحرک کافی (حداقل هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه) به کبد کمک می‌کند تا کار تصفیه را به بهترین شکل انجام دهد.

منبع:سیمرغ