.svg)
آیا هند سیاست نفتی چین در قبال ایران را در پیش خواهد گرفت؟
پارسینه: علی چگینی، سفیر ایران در هند، تأکید کرد که هند باید واردات از نفت ایران را طبق الگوی چینی شروع کند.
سفیر ایران در هند با «یکجانبه» خواندن تحریم‌های آمریکا علیه ایران، از دهلی نو خواست که خرید نفت ایران را از سربگیرد. وی گفت: تجارت بین تهران و دهلی نو در سال ۲۰۱۹ به حدود ۱۳ میلیارد دلار رسید، اما به دلیل تهدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا و توقف واردات نفت، سرعت تجارت بین ایران و هند کاهش یافته است. وی همچنین خواستار فعال شدن بیشتر هند در زمینه اجرای پروژه چابهار شد و گفت که هند هم اکنون قادر است کاری که چین در بندر گوآدر (در پاکستان) انجام می‌دهد را انجام دهد.
هند روزانه حدود ۴ میلیون بشکه نفت خام مصرف می‌کند و حدود ۸۵ درصد آن را بیشتر از کشور‌های خاورمیانه مانند عربستان سعودی، ایران، قطر تهیه می‌کند. ایران نیز دارای ذخایر بسیار هیدروکربن سنگین است و با تهیه بیش از ۱۲ درصد واردات هند جزو سه صادر کننده برتر نفت به هند محسوب می‌شود.
آقای پیر محمد ملازهی، استاد ارشد و کارشناس مسایل افغانستان، پاکستان و هند متعقد است که هند همانند چین سیاست نفتی خود را در قبال ایران تغییر نخواهد داد.
سیاست‌های هند تا حدی با سیاست‌های چین متفاوت است، زیرا ارتباطاتش با آمریکا خیلی نزدیک است و اگر سیاست آمریکا در شبه قاره هند را در نظر بگیریم واقعیتش این است که در آن جایگاهی که آمریکایی‌ها برای هند قائل هستند به شکل طبیعی هند را نزدیک کرده به آمریکا، همچنانکه پاکستان را نزدیک کرده است به چین که این دو کشور در منطقه رقیب هم هستند. علاوه بر آن هند ارتباطات بسیار نزدیکی با کشور‌های عرب دارد و به خصوص عربستان سعودی و الان بخش اصلی نفتش را از عربستان سعودی وارد می‌کند و همچنین طرح‌های بلند مدتی را با کشور‌های عرب مورد توجه قرار دادند، منجمله یک خط لوله است که قرار است از عمان به بمبئی از بستر دریا کشیده شود و از آن طرف به اصطلاح یک خط لوله آب از این مسیر از هندوستان به کشور‌های عرب کشیده شود که در آینده کشور‌های عرب آب شرب خود را از این کانال تامین کنند؛ بنابراین روابطی که هند با دنیای عرب بخصوص عربستان سعودی دارد و همچنین اسرائیل بنظرم بر روی تصمیماتش با خرید نفت از ایران تاثیر می‌گذارد.
پالایشگاه‌های هند که نفت ایران را خریداری می‌کردند، الان تا حدی پالایشگاه‌ها را سازگار کردند با نفت عربستان سعودی و این را هم باید در نظر داشته باشید که شرکت‌های بزرگ نفتی که در هند هستند این‌ها با آمریکایی‌ها کار می‌کنند و به شکل طبیعی منافع خودشان را در ارتباط با آمریکا می‌بینند. مجموع این شرایط را وقتی حساب کنید، به نظر می‌رسد که هندی‌ها در حد چین برای وارد نفت از ایران عمل نخواهند کرد، ولی این به این معنا نباید باشد که فکر کنید هندی‌ها به طور کلی از نفت ایران صرفنظر می‌کنند، اینگونه نیست برای اینکه هند و ایران در بندر چابهار توافقی دارند که کالا‌های هندی از طریق بندر چابهار به افغانستان و آسیای مرکزی صورت می‌گیرد و از این زوایه فکر می‌کنم که همچنان هندی‌ها تمایل دارند که با ایران در زمینه نفتی کار کنند. منتهی یک حقیقت دیگری را هم باید در نظر گرفت و آن اینست که هندی‌ها تلاش می‌کنند که مثل سابق آمریکایی‌ها این‌ها را استثنا کنند و فشار خاصی بر روی هند وارد نشود. این در حالی است که سیاست آمریکا لااقل تا به امروز این بوده که استثنای مثل سابق نه برای هند و نه برای ژاپن و نه کره جنوبی قائل نیست. بر این اساس من فکر می‌کنم در سطح محدودتری از چین، هندی‌ها بتوانند مثل آن دسته از شرکت‌های کوچکشان که با آمریکا کار نمی‌کنند با ایران کار کنند، ولی در سطح گسترده و آن طوری که انتظار می‌رود و چینی‌ها دارند عمل می‌کنند بنظرم بعید است که آن‌ها عمل کنند.
به گفته‌ی آقای شارما، رئیس پیشین شرکت نفت و گاز طبیعی (ONGC) که بزرگترین شرکت اکتشاف و تولید نفت هند محسوب می‌شود، کارشناسان انرژی هند نسبت به این ایده چندان خوش بین نیستند، زیرا هند یک ابر قدرت مانند چین نیست:
ما نمی‌توانیم به همان روشی عمل کنیم که چین عمل می‌کند. شارما اضافه می‌کند: با اینکه امنیت انرژی اولویت اصلی این کشور در حال توسعه آسیا است، اما این توانایی را ندارد تا به آمریکا با قاطعیت پاسخ دهد و آن‌ها را به چالش بکشد، درست عین کاری که چین در حال حاضر با آمریکا انجام می‌دهد.
هند وقتی به روابط نفتی با ایران می‌پردازد، از خریداران سنتی نفت ایران بوده و حسن نیت فوق العاده‌ای از نفت ایران در صنعت نفت هند وجود دارد به گونه‌ای که بسیاری از پالایشگاه‌های نفت هند برای پردازش نفت ایران تجهیز و راه اندازی شده اند.
لیدیل پاول، رئیس گروه انرژی در بنیاد تحقیقاتی Observer یک اندیشکده مستقر در دهلی است که اینطور اظهار داشت: اساسا و قانونا، هند می‌تواند واردات نفت از ایران را از سر بگیرد و پیش از این هم هند اعلام کرده بوده که فقط تحریم‌های سازمان ملل متحد را به رسمیت می‌شناسد و از آن‌ها نیز پیروی می‌کند، ولی به دلیل نبود جایگاه هند مانند کشور چین نمی‌تواند، چون چین رفتار کند و با آمریکا وارد مجادله شود؛ از طرفی هم در مورد موضوع کشمیر به دلیل روابط خوب و نزدیک هند با امریکا؛ دولت آمریکا نسبت به آن چشم پوشی می‌کند و از هند جانبداری کرده است.
آقای پیر محمد ملازهی اظهار داشت که هند در مسیر افزایش واردات نفت از ایران همانند چین با موانع خاص رو به رو خواهد بود:
آمریکا هند را تحت فشار گذاشت، به اصطلاح یک مدتی تخفیفی داد و شش ماه وقت داد که هندی‌ها خودشان را با این فشار‌ها تطبیق دهند؛ بنابراین فشار آمریکا بر روی هندی‌ها زیاد است به اضافه اینکه فشار عربستان سعودی و اسرائیل هم هست. مناسباتی که هند با عربستان سعودی و اسرائیل دارد بی تاثیر بر آن فشاری که آمریکا می‌آورد نیست. در کنار این امتیازاتی هم برای هند قائل هستند. مثلا عربستان سعودی تخفیف خوبی می‌دهد برای فروش نفت خودش و جایگزین شدن نفت ایران. این حرکت برای هند باعث انگیزه می‌شود و به طور مثال حتی اگر یک دلار هم در هر بشکه برای هند در خرید نفت تخفیف قائل شود در میزان بالای فروش سالانه اگر حساب کنیم، میلیون‌ها و میلیارد‌ها دلار سود برای شرکت‌های نفتی هند ایجاد می‌کند؛ بنابراین شرکت‌های نفتی بر روی محاسبه منافع خودشان دارند حرکت می‌کنند منتهی دولت هند تا حدی متفاوت‌تر از این جریان است، دولت هند به دنبال این است که یک نوع توازن در مناسبات خودش با ایران، عربستان سعودی، آمریکا، اسرائیل و همچنین چین و روسیه ایجاد کند.
هندی‌ها این تجربه را در دوران گذشته و جنگ سرد دارند و به رغم اینکه با روس‌ها خیلی نزدیک بودند، اما توانسته بودند یک توازنی را در مناسبات بین المللی خودشان بین منابع قدرت جهانی ایجاد کنند. الان هم برداشت من اینست که هم در سطح منطقه‌ای هم در سطح بین المللی هندی‌ها همین سیاست را دارند پیش می‌برند و نمی‌خواهند که به طور کامل در یک موضع بگنجند و شرقی یا غربی شوند، بلکه می‌خواهند از همه امکانات موجود از هر دو طرف و از قدرت‌های رقیب منطقه‌ای و بین المللی بر اساس منافع ملی خودشان سود ببرند به همین دلیل برداشت من این است که هندی‌ها همچنان توازن در مناسبات خارجی خودشان را هم در سطح منطقه و هم در سطح بین المللی ادامه خواهد داد.
در کارشناسان انرژی گمان می‌کنند، حتی اگر هند تصمیم بگیرد به توصیه سفیر ایران توجه کند ممکن است مشکل لجستیکی مانند پیدا کردن و رهگیری نفتکش‌ها که بیشتر متعلق به کشور‌های غربی است به وجود بیاید. بعد این مسئله پیش می‌آید که چه کسی می‌تواند بیمه این نفتکش‌ها و همچنین مشکل پرداخت به ایران را تأمین کند. همه این‌ها در راه خواهند بود.
هند روزانه حدود ۴ میلیون بشکه نفت خام مصرف می‌کند و حدود ۸۵ درصد آن را بیشتر از کشور‌های خاورمیانه مانند عربستان سعودی، ایران، قطر تهیه می‌کند. ایران نیز دارای ذخایر بسیار هیدروکربن سنگین است و با تهیه بیش از ۱۲ درصد واردات هند جزو سه صادر کننده برتر نفت به هند محسوب می‌شود.
آقای پیر محمد ملازهی، استاد ارشد و کارشناس مسایل افغانستان، پاکستان و هند متعقد است که هند همانند چین سیاست نفتی خود را در قبال ایران تغییر نخواهد داد.
سیاست‌های هند تا حدی با سیاست‌های چین متفاوت است، زیرا ارتباطاتش با آمریکا خیلی نزدیک است و اگر سیاست آمریکا در شبه قاره هند را در نظر بگیریم واقعیتش این است که در آن جایگاهی که آمریکایی‌ها برای هند قائل هستند به شکل طبیعی هند را نزدیک کرده به آمریکا، همچنانکه پاکستان را نزدیک کرده است به چین که این دو کشور در منطقه رقیب هم هستند. علاوه بر آن هند ارتباطات بسیار نزدیکی با کشور‌های عرب دارد و به خصوص عربستان سعودی و الان بخش اصلی نفتش را از عربستان سعودی وارد می‌کند و همچنین طرح‌های بلند مدتی را با کشور‌های عرب مورد توجه قرار دادند، منجمله یک خط لوله است که قرار است از عمان به بمبئی از بستر دریا کشیده شود و از آن طرف به اصطلاح یک خط لوله آب از این مسیر از هندوستان به کشور‌های عرب کشیده شود که در آینده کشور‌های عرب آب شرب خود را از این کانال تامین کنند؛ بنابراین روابطی که هند با دنیای عرب بخصوص عربستان سعودی دارد و همچنین اسرائیل بنظرم بر روی تصمیماتش با خرید نفت از ایران تاثیر می‌گذارد.
پالایشگاه‌های هند که نفت ایران را خریداری می‌کردند، الان تا حدی پالایشگاه‌ها را سازگار کردند با نفت عربستان سعودی و این را هم باید در نظر داشته باشید که شرکت‌های بزرگ نفتی که در هند هستند این‌ها با آمریکایی‌ها کار می‌کنند و به شکل طبیعی منافع خودشان را در ارتباط با آمریکا می‌بینند. مجموع این شرایط را وقتی حساب کنید، به نظر می‌رسد که هندی‌ها در حد چین برای وارد نفت از ایران عمل نخواهند کرد، ولی این به این معنا نباید باشد که فکر کنید هندی‌ها به طور کلی از نفت ایران صرفنظر می‌کنند، اینگونه نیست برای اینکه هند و ایران در بندر چابهار توافقی دارند که کالا‌های هندی از طریق بندر چابهار به افغانستان و آسیای مرکزی صورت می‌گیرد و از این زوایه فکر می‌کنم که همچنان هندی‌ها تمایل دارند که با ایران در زمینه نفتی کار کنند. منتهی یک حقیقت دیگری را هم باید در نظر گرفت و آن اینست که هندی‌ها تلاش می‌کنند که مثل سابق آمریکایی‌ها این‌ها را استثنا کنند و فشار خاصی بر روی هند وارد نشود. این در حالی است که سیاست آمریکا لااقل تا به امروز این بوده که استثنای مثل سابق نه برای هند و نه برای ژاپن و نه کره جنوبی قائل نیست. بر این اساس من فکر می‌کنم در سطح محدودتری از چین، هندی‌ها بتوانند مثل آن دسته از شرکت‌های کوچکشان که با آمریکا کار نمی‌کنند با ایران کار کنند، ولی در سطح گسترده و آن طوری که انتظار می‌رود و چینی‌ها دارند عمل می‌کنند بنظرم بعید است که آن‌ها عمل کنند.
به گفته‌ی آقای شارما، رئیس پیشین شرکت نفت و گاز طبیعی (ONGC) که بزرگترین شرکت اکتشاف و تولید نفت هند محسوب می‌شود، کارشناسان انرژی هند نسبت به این ایده چندان خوش بین نیستند، زیرا هند یک ابر قدرت مانند چین نیست:
ما نمی‌توانیم به همان روشی عمل کنیم که چین عمل می‌کند. شارما اضافه می‌کند: با اینکه امنیت انرژی اولویت اصلی این کشور در حال توسعه آسیا است، اما این توانایی را ندارد تا به آمریکا با قاطعیت پاسخ دهد و آن‌ها را به چالش بکشد، درست عین کاری که چین در حال حاضر با آمریکا انجام می‌دهد.
هند وقتی به روابط نفتی با ایران می‌پردازد، از خریداران سنتی نفت ایران بوده و حسن نیت فوق العاده‌ای از نفت ایران در صنعت نفت هند وجود دارد به گونه‌ای که بسیاری از پالایشگاه‌های نفت هند برای پردازش نفت ایران تجهیز و راه اندازی شده اند.
لیدیل پاول، رئیس گروه انرژی در بنیاد تحقیقاتی Observer یک اندیشکده مستقر در دهلی است که اینطور اظهار داشت: اساسا و قانونا، هند می‌تواند واردات نفت از ایران را از سر بگیرد و پیش از این هم هند اعلام کرده بوده که فقط تحریم‌های سازمان ملل متحد را به رسمیت می‌شناسد و از آن‌ها نیز پیروی می‌کند، ولی به دلیل نبود جایگاه هند مانند کشور چین نمی‌تواند، چون چین رفتار کند و با آمریکا وارد مجادله شود؛ از طرفی هم در مورد موضوع کشمیر به دلیل روابط خوب و نزدیک هند با امریکا؛ دولت آمریکا نسبت به آن چشم پوشی می‌کند و از هند جانبداری کرده است.
آقای پیر محمد ملازهی اظهار داشت که هند در مسیر افزایش واردات نفت از ایران همانند چین با موانع خاص رو به رو خواهد بود:
آمریکا هند را تحت فشار گذاشت، به اصطلاح یک مدتی تخفیفی داد و شش ماه وقت داد که هندی‌ها خودشان را با این فشار‌ها تطبیق دهند؛ بنابراین فشار آمریکا بر روی هندی‌ها زیاد است به اضافه اینکه فشار عربستان سعودی و اسرائیل هم هست. مناسباتی که هند با عربستان سعودی و اسرائیل دارد بی تاثیر بر آن فشاری که آمریکا می‌آورد نیست. در کنار این امتیازاتی هم برای هند قائل هستند. مثلا عربستان سعودی تخفیف خوبی می‌دهد برای فروش نفت خودش و جایگزین شدن نفت ایران. این حرکت برای هند باعث انگیزه می‌شود و به طور مثال حتی اگر یک دلار هم در هر بشکه برای هند در خرید نفت تخفیف قائل شود در میزان بالای فروش سالانه اگر حساب کنیم، میلیون‌ها و میلیارد‌ها دلار سود برای شرکت‌های نفتی هند ایجاد می‌کند؛ بنابراین شرکت‌های نفتی بر روی محاسبه منافع خودشان دارند حرکت می‌کنند منتهی دولت هند تا حدی متفاوت‌تر از این جریان است، دولت هند به دنبال این است که یک نوع توازن در مناسبات خودش با ایران، عربستان سعودی، آمریکا، اسرائیل و همچنین چین و روسیه ایجاد کند.
هندی‌ها این تجربه را در دوران گذشته و جنگ سرد دارند و به رغم اینکه با روس‌ها خیلی نزدیک بودند، اما توانسته بودند یک توازنی را در مناسبات بین المللی خودشان بین منابع قدرت جهانی ایجاد کنند. الان هم برداشت من اینست که هم در سطح منطقه‌ای هم در سطح بین المللی هندی‌ها همین سیاست را دارند پیش می‌برند و نمی‌خواهند که به طور کامل در یک موضع بگنجند و شرقی یا غربی شوند، بلکه می‌خواهند از همه امکانات موجود از هر دو طرف و از قدرت‌های رقیب منطقه‌ای و بین المللی بر اساس منافع ملی خودشان سود ببرند به همین دلیل برداشت من این است که هندی‌ها همچنان توازن در مناسبات خارجی خودشان را هم در سطح منطقه و هم در سطح بین المللی ادامه خواهد داد.
در کارشناسان انرژی گمان می‌کنند، حتی اگر هند تصمیم بگیرد به توصیه سفیر ایران توجه کند ممکن است مشکل لجستیکی مانند پیدا کردن و رهگیری نفتکش‌ها که بیشتر متعلق به کشور‌های غربی است به وجود بیاید. بعد این مسئله پیش می‌آید که چه کسی می‌تواند بیمه این نفتکش‌ها و همچنین مشکل پرداخت به ایران را تأمین کند. همه این‌ها در راه خواهند بود.
منبع:
Sputniknews
ارسال نظر