اثرات آلودگی‌های محیط شغلی بر سلامت جنسی مردان

متخصص اورولوژی به اختلال عملکرد جنسی در مردان اشاره کرد و گفت: تعریف اختلال عملکرد جنسی این است که فرد، دچار اختلال نعوظ باشد که این اختلال می‌تواند به صورت نداشتن نعوظ یا پایین بودن کیفیت نعوظ طی سه ماه متوالی باشد. اگر کسی این شرایط را داشته باشد، می‌توان گفت که اختلال عملکرد جنسی یا اختلال نعوظ دارد. البته، اختلال عملکرد جنسی در آقایان شیوع قابل توجهی دارد و با افزایش سن نیز شیوع آن بیشتر می‌شود. همچنین، بعضی از شرایط جسمی و روانی نیز با افزایش شیوع اختلال عملکرد جنسی مرتبط هستند. بنابراین، اختلال عملکرد جنسی یک وضعیت پیچیده است و طیفی از بیماری‌ها ممکن است در این روند دخالت داشته باشند.


وی در پاسخ به این سئوال که اختلال در عملکرد جنسی آقایان معمولاً ناشی از چه عللی است، افزود: برای پاسخ دادن به این پرسش ابتدا باید به عوامل موثر در فیزیولوژی عملکرد جنسی مردان توجه کنیم. مجموعه‌ای از عوامل مختلف عصبی، عروقی، هورمونی و روانی دست به دست هم می‌دهند تا فرد بتواند به عملکرد جنسی سالم برسد. اگر به هر نحوی، در هر سطحی و به هر علتی در این چرخه پیچیده اشکال یا اختلالی ایجاد شود، می‌تواند به اختلال عملکرد جنسی با شدت‌های مختلف منجر شود.


آراسته در خصوص شایع‌ترین علت اختلال عملکرد جنسی آقایان، گفت: شاید بر اساس دسته‌بندی سنی بهتر بتوان به این پرسش پاسخ داد. البته همان‌طور که گفتم، این تقسیم‌بندی قطعی نیست و خیلی از افراد ممکن است ترکیبی از عوامل را داشته باشند یا به مشکلی که فکر می‌کنیم در گروه سنی‌شان شایع نیست، مبتلا شوند. به طور کلی، در مردان جوان‌تر (زیر ۴۰ سال) مسائل روانی و فکری نقش پررنگ‌تری در بروز اختلال عملکرد جنسی دارند. البته این به این معنا نیست که بقیه عوامل نقش ندارند، بلکه اختلال ناشی از عوامل روحی و روانی در این گروه سنی شیوع بیشتری دارد. در سنین بالای ۴۰ سال نقش عوامل جسمی در اختلال عملکرد جنسی بیشتر است. ارزش دسته‌بندی بر اساس سن، این است که یک تقریبی در ذهن ایجاد می‌کند که کدام یک از این شرایط ممکن است در هر فرد مطرح شود، بنابراین، در همان برخورد اولیه با بیماران می‌توان یک استنباط تخمینی و البته نه دقیق داشت.


این متخصص اورولوژی درباره نقطه آغاز روند تشخیص اختلالات عملکرد جنسی مردان، اظهار داشت: وقتی یک مرد با شکایت درباره عملکرد جنسی خود به ما مراجعه می‌کند، نخستین و مهم‌ترین گام در مسیر تشخیص و درمان اختلال، گرفتن یک شرح حال دقیق از او است. مهم است بدانیم که فرد از نظر شرایط سلامت عمومی در چه حدی است. در واقع همان‌طور که رگ‌های بقیه سیستم‌های بدن، از جمله قلب و مغز، ممکن است از بیماری‌های مختلف، سیستمیک و فراگیر جسمی آسیب ببینند، سیستم عملکرد جنسی هم ممکن است آسیب ببیند و اتفاقاً ممکن است آسیب آن زودتر و یا بیشتر هم باشد.


آراسته، توجه به عوامل روانی را مورد اشاره قرار داد و گفت: در کنار وضعیت سلامت جسمی و سابقه ابتلا به بیماری‌های مؤثر، حتماً باید به عوامل روانی نیز توجه شود. برای نمونه، حتماً باید مدت ابتلای فرد به اختلال عملکرد جنسی پرسیده شود، زیرا اگر به صورت تقریباً ناگهانی دچار اختلال عملکرد جنسی شده باشد، نقش فاکتور‌های روحی و روانی و فکری بیشتر مطرح می‌شود. نکته مهم دیگر در این زمینه، تصور افراد درباره عملکرد جنسی شان است. برای نمونه، برخی فکر می‌کنند ممکن است در شرایط دیگری عملکرد بهتری داشته باشند، مثلاً قبلاً ازدواج دیگری داشتند و فکر می‌کنند که عملکردشان در آن ارتباط بهتر بوده است. بنابراین، در این شرایط ممکن است به خاطر اشکال در روابط بین فردی، عملکرد جنسی آقا مهار شود و به صورت اختلال در عملکرد جنسی دیده شود. یا مثلاً بعضی افراد از عملکرد جنسی دارند که متناسب با واقعیت نیست و رویا‌ها و فانتزی‌های ذهنی دارند که تحقق‌پذیر نیست، بنابراین در همان ابتدا لازم است ببینیم تصور و نگرش فرد درباره عملکرد جنسی چگونه است. از این رو، گرفتن یک شرح حال دقیق، چه از نظر جسمی و چه از نظر روانی و نگرشی، بسیار مهم و ضروری است.


وی در پاسخ به این سئوال که آیا سلامت عمومی و سبک زندگی هم می‌تواند بر عملکرد جنسی آقایان اثرگذار باشد، افزود: بله، سلامت جنسی نیز همانند دیگر بخش‌های بدن وابسته به سلامت عمومی است. همان‌طور که برای حفظ سلامت عمومی بدن، داشتن فعالیت بدنی مناسب، یعنی دست‌کم روزی نیم ساعت تا ۴۰ دقیقه، حداقل ۴ تا ۵ روز در هفته ضروری است، برای داشتن عملکرد جنسی مناسب هم این میزان فعالیت بدنی لازم است. در واقع داشتن عملکرد جنسی خوب مستلزم انجام منظم فعالیت‌های هوازی است. سبک زندگی ناسالم و عاداتی مثل مصرف دخانیات و نوشیدن الکل نیز باعث اختلال در عملکرد جنسی می‌شوند. برخی فکر می‌کنند، چون دود قلیان از آب رد می‌شود، خیلی مضر نیست، ولی واقعیت این است که یک بار مصرف قلیان معادل مصرف دست‌کم ۱۴۰ تا ۱۵۰ نخ سیگار است. دود، نیکوتین و مواد مضری که در دخانیات وجود دارند، فقط به قلب و عروق و ریه آسیب نمی‌زند.
آراسته در ارتباط با آثار شرایط شغلی و محیطی بر اختلال در عملکرد جنسی، گفت: برخی از مردانی که مشاغل خاصی دارند، مثل صنایع مرتبط با فلزات سنگین، صنایع باتری‌سازی، رنگ‌سازی و جوشکاری، ممکن است در معرض آلودگی‌های ناشی از محیط کار باشند. به آلودگی‌های شغلی و محیطی chemical disrupture می‌گویند (بر هم زننده‌های واکنش‌های شیمیایی که باید به‌صورت طبیعی در بدن اتفاق بیفتند). گاهی در مردانی که طولانی مدت در معرض این آلودگی‌ها بوده‌اند یا در معرض میزان زیادی از آلاینده‌ها قرار داشته‌اند، محور هیپوتالاموس- هیپوفیز- بیضه دچار ایراد می‌شود. یعنی آن تحریکی که در حالت طبیعی باید هیپوفیز انجام دهد که بیضه‌ها بتوانند تستوسترون بسازند، اتفاق نیفتد و در نتیجه، ترشح هورمون جنسی مردانه تستوسترون و به تبع آن، عملکرد جنسی کاهش می‌یابد. بنابراین، رعایت استاندارد‌های ایمنی در محیط کار و پایبندی افراد به ضوابط ایمنی بسیار مهم است.


وی در پاسخ به این سئوال که چه اقدامات و ارزیابی‌هایی برای رسیدن به یک تشخیص دقیق و درست لازم است، تاکید کرد: مثل هر شرایط دیگر پزشکی، باید معاینه فیزیکی (جسمی) انجام شود. علائم حیاتی و فشارخون حتماً باید کنترل شود. گاهی فرد پس از مراجعه به علت مشکل جنسی تازه متوجه می‌شود که فشار خون بالا دارد. به طور خاص دستگاه تناسلی فرد مراجعه‌کننده باید به دقت معاینه شود. شرایط بیضه‌ها باید از نظر محل قرار گرفتن، اندازه و قوام ارزیابی شود و آلت تناسلی نیز باید معاینه شود. معاینه سیستم عصبی (نورولوژی) نیز اهمیت دارد، چون همان‌طور که گفته شد سلسله وقایعی در سیستم عصبی رخ می‌دهد که به داشتن عملکرد جنسی طبیعی می‌انجامد؛ بنابراین کسانی که در معرض بیماری‌های نورولوژیک هستند، هم به دلیل خود بیماری و هم به دلیل دارو‌های مصرفی، استعداد ویژه‌ای برای اختلال در عملکرد جنسی دارند. دارو‌های مختلفی که فرد به دلیل بیماری‌هایی مثل تشنج، فشارخون، سرطان و...، استفاده می‌کند، نیز ممکن است روی دستگاه جنسی فرد تأثیر داشته باشند. پس از این مراحل، ممکن است آزمایش خون برای ارزیابی سلامت عمومی (سطح چربی و قند خون) و ارزیابی سطوح هورمونی آندروژن‌ها درخواست شود. اگر هم در معاینه به وجود اختلال یا عامل دیگری شک کردیم، اقدامات تشخیصی لازم برای بررسی آن را هم درخواست می‌کنیم. معمولاً با همین مراحل، یعنی گرفتن شرح حال، معاینه و انجام آزمایش‌های معمول، به تشخیص می‌رسیم، اما در مواردی هم ممکن است بررسی‌های تکمیلی، مثل سونوگرافی و عکسبرداری و...، هم لازم باشد.


این متخصص اورولوژی در خصوص درمان‌های اختلال عملکرد جنسی آقایان، افزود: روش درمان با توجه به تشخیص قطعی (یا احتمالی) و بر اساس علتی که کشف می‌شود، به مراجعه‌کننده پیشنهاد می‌شود. گام اول، مثل هر بیماری دیگر، اصلاح سبک زندگی است، یعنی داشتن وزن مناسب، فعالیت بدنی منظم، رژیم غذایی درست و پرهیز از مصرف الکل و دخانیات. البته، همۀ این‌ها باید زیر نظر متخصص مربوط باشد. اگر فرد برای کم کردن وزن رژیم غذایی نامناسبی را در پیش بگیرد یا برای ترک اعتیاد از روش‌های غیرعلمی استفاده کند، عوارض آن به‌مراتب بدتر خواهد بود. اما گذشته از اصلاح سبک زندگی که شاید به نوعی پیشگیری نیز باشد، بسته به علت بروز اختلال، ممکن است از مشاورۀ روانپزشکی وسکسولوژی، درمان دارویی، درمان با استفاده از وکیوم و در موارد اندک، از درمان جراحی استفاده کنیم.


آراسته در ارتباط با اثربخشی روش‌های درمانی، گفت: خوشبختانه دارو‌های خوب و موثری برای انواع اختلالات جنسی وجود دارد و حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد افرادی که به علل جسمی و فیزیولوژیکی دچار اختلال عملکرد جنسی هستند، با مصرف دارو‌های مناسب (با توجه به شرایط هر فرد و با پروتکل‌های مختلف) مشکل‌شان برطرف می‌شود. در کنار درمان دارویی، ممکن است مشاوره‌های روانشناسی و مشاوره‌های سکسولوژی نیز لازم باشد. در مجموع، درمان دارویی و مشاوره در اغلب موارد مؤثر است. اما اگر اختلال عملکرد پیچیده باشد و به درمان‌های دارویی و مشاوره جواب نداده باشد، ممکن است لازم شود از روش‌های کمکی مانند وکیوم استفاده شود. در نهایت و در موارد بسیار پیچیده، ممکن است نیاز باشد جراحی برای ترمیم شریان و اصلاح خونرسانی یا پروتزگذاری انجام شود که البته بسیار نادر است. البته باید یادآوری کنم که بسته به علت بروز اختلال، هر روش درمانی ممکن است کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد و بنابراین، مراجعه‌کننده باید با دقت و صبوری مراحل درمان را طی کند.



منبع:سلامت نیوز