نکاتی برای حفظ سلامت عمومی سالمندان در فصل سرما

پریسا ارزانی، عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران در گفتگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نکاتی که سالمندان باید در سرما رعایت کنند، اظهار کرد: در فصول سرد سال سالمندان با مشکلات متعددی از جمله خطر افتادن، لیز خوردن، سرمازدگی، افسردگی و کمبود ویتامین D. مواجه هستند. با توجه به اینکه حفظ تعادل روی برف و یخ برای سالمندان سخت‌تر است، این افراد باید برای پیشگیری از لیز خوردن و افتادن، تا آنجا که ممکن است در شرایط برفی و بارانی خطرناک از خانه خارج نشوند.

او بیان کرد: سالمندان باید پیش از آغاز سرما، غذا‌های کنسرو شده، سوپ نیمه آماده، میوه و سبزی‌های تازه و لبنیات را در یخچال ذخیره کنند و در صورتی که داروی خاصی را مصرف می‌کنند، با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت لزوم مقدار بیشتری از دارو را در اختیار داشته باشند. سالمندان باید در شرایطی که مجبور هستند از خانه خارج شوند، چتر به همراه داشته باشند و کلاه، دستکش، کفش یا چکمه مناسب بپوشند. چکمه مناسب برای سالمندان باید عاج دار باشد تا از لیز خوردن افراد جلوگیری کند.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران افزود: بهتر است کفش زمستانی اندکی از حالت معمول بزرگ‌تر باشد تا اشخاص بتوانند ۲ جفت جوراب را بپوشند؛ جوراب نازکتر باید زیر جوراب ضخیم‌تر پوشیده شود. داخل کفش هم باید گرم باشد. اگر بستن بند کفش برای سالمندان سخت است این افراد باید کفش‌های چسبی بپوشند. پوشیدن کفش مستعمل، سنگین و سفت پیشنهاد نمی‌شود. در شرایطی که راه جایگزین غیر برفی وجود دارد، حتی اگر آن مسیر طولانی‌تر است، آن راه را انتخاب کنید.

ارزانی تاکید کرد: انتهای پلاستیکی عصای سالمندان باید پاره و کهنه نباشد تا بتواند اصطکاک کافی را برای جلوگیری از لیز خوردن ایجاد کند. عصا‌های مجهز به یخ شکن به راه رفتن راحت‌تر در برف و یخ کمک می‌کنند. مسیر خروجی خانه و پله‌ها از مکاه‌هایی هستند که نیاز به توجه بیشتری دارند، بنابراین سالمندان باید از فردی درخواست کنند که برف‌های این نواحی را جمع آوری یا شن و نمک پاشی کنند.

سه ورزش ساده برای بهبود تعادل و تقویت عضلات
او تصریح کرد: اختلالات تعادلی، ضعف عضلات اندام تحتانی، مرکزی و کمر از دلایلی هستند که موجب زمین خوردن سالمندان می‌شود. برای این منظور انجام ورزش‌های ساده برای بهبود تعادل و تقویت عضلات پیشنهاد می‌شود. در ورزش اول، فرد باید پشت یک صندلی بایستد و برای حفظ تعادل خود یک دستش را روی صندلی بگذارد، ۱۰ ثانیه روی یک پا بایستد سپس پایش را روی زمین بگذارد، ۱۰ ثانیه استراحت و این حرکت را تکرار کند. این ورزش را برای هر پا ۱۵ بار انجام دهید.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: در ورزش دوم فرد باید مانند بازی گردو شکستم، پای راست را جلوی پای چپ بگذارد سپس همین کار را برای پای چپ تکرار کند و در مسیر مستقیم به جلو برود. این ورزش را حداقل ۲۰ قدم انجام دهید. اگر هنگام انجام ورزش احساس می‌کنید که تعادل کافی را ندارید و ممکن است به زمین بخورید، کنار دیوار راه بروید و از دیوار کمک بگیرید.

ارزانی تصریح کرد: در ورزش سوم فرد باید دست‌های خود را در حد شانه بالا بیاورد و به صورت عادی راه برود، اما هنگامی‌که قصد دارد پای عقبی را بلند کند قبل از به زمین گذاشتن آن باید یک ثانیه مکث کند سپس آن را به زمین بگذارد. این کار را ۲۰ بار برای هر پا انجام دهید.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران بیان کرد: سالمندان باید این تمرین‌ها را در کنار سایر تمرین‌های تقویتی، حداقل سه بار در هفته انجام دهند، برای بهبود بیشتر تعادل، اشخاص می‌توانند این تمرین‌ها را با یک دست یا حتی با چشم بسته انجام دهند و تا جای ممکن از دیوار و صندلی کمک نگیرند.

نکاتی برای حفظ سلامت عمومی سالمندان در فصل سرما
او افزود: از آنجایی‌که در فصل سرد امکان خروج از خانه و برقراری ارتباط با سایر اقوام و دوستان کمتر است، افراد مسن نسبت به جوانان بیشتر مستعد آسیب روحی و جسمی هستند. سالمندان در فصل سرد مستعد هایپوترمی (کاهش دمای بدن) هستند، بنابراین چند لایه لباس پوشیدن به این افراد کمک می‌کند تا کمتر سرما را احساس کنند. این اشخاص همچنین می‌توانند در خانه چند لایه جوراب، کلاه و دستکش بپوشند.

ارزانی تاکید کرد: سالمندان مستعد ابتلا به سرماخوردگی هم هستند که اوج این بیماری از آذر تا بهمن است. این افراد نکات مراقبتی پیشگیری از آنفلوآنزا را هرگز نباید فراموش کنند. علاوه بر این تزریق واکسن آنفلوآنزا هم موثر است. تغذیه مناسب و خواب کافی به مدت هشت ساعت در شبانه‌روز هم سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. سالمندان باید با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت لزوم و پس از بررسی آزمایشگاهی ویتامین D. و کلسیم را مصرف کنند.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران تصریح کرد: افراد باید پیش از آغاز فصل سرما خروجی‌های بخاری را کنترل کنند تا خطر مسمومیت با گاز منواکسید کربن کم شود. روشن کردن اجاق گاز، پیک‌نیک و بخاری‌های بدون دودکش و غیر استاندارد هم می‌تواند عامل مسمومیت باشد. در مواقعی که هوا خیلی سرد است در اتاق‌های غیر ضروری را ببندید تا گرما در فضای کمتری پخش شود.

او یادآوری کرد: سالمندان باید برای جلوگیری از احساس تنها ماندن و حفظ سلامت روحی رابطه خود را با همسایگان حفظ کنند و در صورت نیاز از آن‌ها کمک بگیرند. این افراد همچنین می‌توانند جهت برقراری ارتباط با سایر اعضای خانواده و فامیل از تکنولوژی‌های تماس تصویری استفاده کنند.