این ازدواج موفق میشود یا نه؟!

خوشبختانه بیشتر صاحبنظران و مشاوران ازدواج معتقدند که با این همه دستاورد علمی که در زمینه فرایند‌های ارتباطی زوج و عوامل موثر بر سلامت یا عدم سلامت رابطه زوج وجود دارد، تا حد زیادی می‌توان یک ازدواج موفق یا ناموفق را پیش بینی کرد.

آیا ویژگی‌های رفتاری و شخصیتی افراد می‌تواند پیش بینی کننده آینده ازدواج باشد ؟

بله! به نظر می‌رسد مجموعه‌ای متشکل از خصوصیت‌های شخصیتی، سبک‌های رفتاری، باور‌های فرهنگی و شخصی و تجربه‌های زندگی می‌تواند پیش بینی کننده موفقیت یا عدم موفقیت ازدواج دو نفر باشد.

بعنوان مثال قابل پیش بینی خواهد بود که یک زن مستقل نمی‌تواند با یک مرد کنترل کنند، رابطه با دوام و آرامش بخشی را تجربه کند و بالعکس. همچنین برخی از باور‌های قدیمی و بادوام در مورد نقش‌های جنسیتی و رفتار مناسب با جنس مخالف که به اصطلاح طرحواره‌های جنسیتی نامیده می‌شود، تا حد زیادی روی رابطه زوج در آینده تأثیر خوهد گذاشت. این عوامل تأثیر گذار بسیار زیاد هستند، اما نکته مهم این است که چگونه می‌توان این عوامل را قبل از ازدواج شناسایی نمود؟

آیا رابطه دو نفر قبل از ازدواج برای پیش بینی ازدواج موفقشان مفید است؟

بله! شاخص ارزشمندی که می‌توان بر اساس آن آینده یک ازدواج را پیش بینی کرد، کیفیت ارتباط پیش از ازدواج است (البته برای دختران و پسرانی که فرصت ارتباط قبل از ازدواج را دارا هستند). مشاهده رفتار دو نفر پیش از ازدواج، شاخص خوبی است که بر اساس آن پیش بینی کنیم که بعد از ازدواج چگونه با یکدیگر بعنوان همسر برخورد خواهند کرد.

سوال اساسی که این دو نفر می‌توانند از خود بپرسند این است: «دراین مدت که همدیگر را می‌شناسیم، چه نسبتی از زمان با هم بودنمان را صرف رابطه مثبت و آرامش بخش و چه مدتی را صرف رابطه منفی و تنش زا کرده ایم؟»

البته مدت زمان آشنایی و نوع رابطه دو نفره، تا حدود زیادی تعیین کننده میزان درستی اطلاعات است؛ مثلا دختر و پسری که مدت کمی از زمان شروع آشنایی آن‌ها می‌گذرد، فرصت زیادی برای شناخت همدیگر ندارند. علاوه بر این، کسانی که در فضا‌های عاشقانه و رومانتیک مانند کافی شاپ و ... یکدیگر را ملاقات و با یکدیگر ارتباط برقرار کرده اند، بهتر است زیاد به اطلاعاتی که در مورد همدیگر دارند، اعتماد نکنند.

کدام شاخص‌های رفتاری قبل از ازدواج، پیش بینی کننده سلامت آینده ازدواج است؟

در این زمینه یک مجموعه از جالب‌ترین پژوهش ها، تحقیقات انجام گرفته توسط گاتمن (Gottman, ۲۰۰۷) است. وی پس از انجام پژوهش‌های آزمایشگاهی، از طریق مشاهده رفتار ۱۳۰ زوج که پذیرفته بودند، مراوده‌های دو نفری خود را زیر ذره بین (دوربین‌های مدار بسته) بگذارند و بررسی رابطه آن‌ها در طول زمان (با گذشت چندین سال از شروع رابطه)؛ به این نتیجه رسید که برخی از رفتار‌ها و خصوصیات زوج، به ویژه در ابعاد کلامی، عاطفی و جنسی تا حد زیادی پیش بینی کننده رضایت زناشویی آن‌ها در آینده است.

گاتمن می‌نویسد: «با مشاهده شکل گفتگو و مشاجره پارتنر‌ها (زوجین)، می‌توان احتمال زندگی موفق (مسیر زندگی) یا ناموفق (مسیر طلاق) آن‌ها را پیش بینی کرد». وی به ۴ خصیصه رفتاری تحت عنوان «چهار اسب سوار تند رو، که زندگی مشترک را به سرعت به سمت نابودی و طلاق به پیش می‌برند» اشاره می‌کند. این ۴ عامل عبارتند از:

انتقاد کردن، سرزنش کردن، جبهه گیری و سکوت یا کناره گیری

به عقیده گاتمن، در تمام ازدواج‌ها تا حدی شاهد ۴ ویژگی فوق هستیم، اما زمانی که این ۴ سوار تند رو، به طور دائم در زندگی زناشویی حضور داشته باشند؛ رابطه زوج با مشکل جدی روبرو می‌شود.

در نهایت زن و شوهر بعد از تلاش‌های زیاد برای حل این مشکلات، امید خود را از دست می‌دهند، از یکدیگر فاصله می‌گیرند، دچار احساس تنایی می‌شوند و در این مرحله اگر به ان‌ها کمک حرفه‌ای و مشاوره‌ای نشود، زندگی مشترکشان را از دست می‌دهند و یا همانگونه که در کشور ما زیاد اتفاق افتاده است، دچار جهنم سرد، یا طلاق عاطفی و زندگی مشترک سرد و بیروح (که عوارض منفی آن حتی بیشتر از طلاق است) می‌شوند.

چگونه می‌توان عوامل رفتاری یا شخصیتی پیش بینی کننده سلامت ازدواج را تشخیص داد؟

بهترین شاخص در این زمینه فرصت تجربه و مشاهده رفتار به مرور زمان است. بویژه مشاهده رفتار افراد در بطن خانواده می‌تواند مفید باشد. افراد در کنار خانواده رفتار معمول و طبیعی خودشان را دارند. در حالی که همین افراد در محیط‌های نو و بویژه فضا‌های رومانتیک به شکل متفاوتی رفتار می‌کنند؛ لذا به همسران آینده پیشنهاد می‌شود که قبل از ازدواج تا می‌توانند تعامل خانوادگی با یکدیگر برقرار کنند. دیدار‌های خانوادگی، سفر‌های خانوادگی و قرار‌های خانوادگی طولانی و چند روزه می‌تواند مفید باشد.

در این زمینه بررسی کمیت و کیفیت رابطه قبل از ازدواج نیز می‌تواند مفید باشد. در مقطعی از رابطه که دو نفر می‌خواهند تصمیم به ازدواج بگیرند؛ کمی مکث کنند، تعمق کنند و از خودشان و از همدیگر بپرسند: «در این مدت که با هم بودیم، چه قدر آرامش، حس خوب و لذتبخش، رابطه کلامی رضایت بخش و. داشته ایم و در مقابل تا چه اندازه، تعامل منفی، گفتگو‌های تنش زا و سکوت و کناره گیری را تجربه کرده ایم؟».

مشاوران قبل از ازدواج می‌توانند با پرسش‌هایی در این زمینه به زوج کمک کنند تا رابطه دو نفره را به درستی ارزیابی کنند. موارد رفتاری قابل اصلاح و قابل تغییر را شناسایی کنند و راهکار‌هایی برای اصلاح رابطه بیابند. در ضمن می‌توانند عوامل شخصیتی و ثابت در رابطه دو نفری را شناسایی نمایند.

چگونه می‌توان ویژگی‌های شخصیتی پیش بینی کننده ازدواج آینده را شناسایی کرد؟

همانگونه که گفته شد، تجربه دو نفر در رابطه‌ای که تاکنون با یکدیگر داشته اند، پرسش‌هایی که مشاور در جلسه مشاوره قبل از ازدواج می‌پرسد، اطلاعاتی که خانواده‌ها از طریق تحقیقات محلی و خانوادگی بدست می‌آورند (البته اگر درست و هوشمندانه پیگیری شود) و ارزیابی شخصیتی و روانشناختی با استفاده از آزمون و پرسشنامه، رداده‌های مفیدی در این زمینه ارائه خواهد داد.

یکی از بهترین آزمون‌هایی که در سال‌های اخیر بسیار مورد استفاده مشاوران قبل از ازدواج قرار گرفته و نتایج تفسیری بسیار مفیدی ارائه داده است، آزمون MMPI می‌باشد که فرم کوتاه از نسخه دوم این آزمون بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یک پیشنهاد موثر برای همسران آینده

در پایان این مبحث خیلی کوتاه به زوجینی که آماده می‌شوند تا سفر زندگی مشترکشان را شروع کنند پیشنهادی دارم: عزیزان! اکنون که برای مهمترین سفر زندگی آماده می‌شوید. مراقب انتخابتان باشید. حواستان به آذوقه‌ای که فراهم می‌کنید، باشد. برای مهمترین سفر زندگیتان فردی را بعنوان همسفر دائمی انتخاب کنید که آرامش بخش وجودتان و برای دنبال کردن هدفهایتان انرژی بخش وجودتان باشد؛ لذا تا می‌توانید، وقت بگذارید، بشناسید، بپرسید، ارزیابی کنید، به خودتان و طرف مقابل فرصت بدهید و خلاصه کلام .... با چشم بسته سفرتان را شروع نکنید.

منبع:سلامت نیوز