.svg)
تمام آنچه باید درباره اختلال یادگیری بدانید
پارسینه: وقتی به کسی برچسب «اختلال یادگیری» می‌زنیم که آن فرد در رشد توانمندی‌های تحصیلی ناکام باشد. در واقع این کودکان هوشی طبیعی دارند.
اما ممکن است در چند حوزه درسی نظیر ریاضیات، خواندن و نوشتن دچار مشکل شوند و نتوانند مانند دیگر هم‌سالانشان در آن زمینه رشد کنند. معمولاً اختلالات یادگیری در سه حوزه خواندن، نوشتن و ریاضیات قرار می‌گیرند که ممکن است کودک یکی از آنها یا حتی هرسه‌شان را داشته باشد.
اختلال خواندن: اختلال خواندن شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری است. کودک در صحیح خوانی، شناسایی حروف، سرعت و دقت خواندن و درک مطلب مشکل داشته و خطا‌های پایدار در خواندن دارد. کسانی‌که اختلال خواندن دارند، گاهی اعتراف می‌کنند که کلمات را درهم می‌بینند و حروف را به صورت ثابت در صفحه نمی‌بینند.
اختلال نوشتن: کودکانی که اختلال نوشتن دارند در هجی کردن صحیح کلمات و دیکته آن، و در رعایت دستور زبان ضعف دارند. کسانی‌که اختلال نوشتن دارند ممکن است دست خط بد، درشت نویسی، عدم رعایت خط زمینه، اشکال در فاصله گذاری، معکوس نویسی داشته باشند و در یک قطعه نوشتاری، یک کلمه مشابه را به طور متفاوت بنویسند.
اختلال ریاضی: کودکانی که اختلال ریاضیات دارند برحسب شدت اختلال در شناسایی نماد‌های اعداد، محاسبات عددی، درک مفاهیم مربوط به عملیات ریاضی، استدلال، شناسایی و ترسیم اشکال هندسی و مفاهیم مرتبط به آنها، و حل مسئله ضعیف هستند.
تفاوت اختلال یادگیری با عقب‌ماندگی ذهنی
در اختلال یادگیری، مشکلات یادگیری ناشی از نقائص هوشی نیست، اما مشکلات یادگیری در کودکان عقب مانده ذهنی ناشی از هوش پایین می‌باشد. کودکان کم توان ذهنی معمولاً در به دست آوردن توانایی‌های رشدی از همسالان خود عقب‌تر هستند. مثلاً دیرتر می‌نشینند، دیر راه می‌افتند، دیرتر صحبت می‌کنند و دیرتر ادرار یا دفع خود را کنترل می‌کنند. به همین نسبت آنان در یادگیری مفاهیم و مهارت‌ها نیز ضعف دارند و حتی با آموزش‌های مناسب، متناسب با ضریب هوشی خود قادر به ادامه تحصیل خواهند بود. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری بر خلاف کودکان عقب مانده تأخیر تکاملی واضحی ندارند و با آموزش‌های صحیح، به موقع و به کمک متخصصین آگاه می‌توانند همانند دیگر همسالان خود به موفقیت‌های تحصیلی دست پیدا کنند و در مقاطع دانشگاهی نیز موفق باشند.
چگونه متوجه اختلال یادگیری کودک شویم؟
وجود برخی نشانه‌ها در سنین پیش دبستان یا دبستان احتمال وجود اختلال یادگیری را مطرح می‌سازند. توجه داشته باشید که وجود این علائم فقط احتمال اختلال را مطرح می‌کنند، ولی نمی‌توانند وجود اختلال را بصورت قطعی تأیید کنند. برای ارزیابی و تشخیص دقیق باید از متخصصین این حوزه کمک بگیرید.
نشانه‌هایی که باید به آنها توجه کرد
* در سن پیش دبستان کودک باید بتواند در داستان گوئی، بیان احساسات و گفتگو با بزرگتر‌ها مشارکت کند و باید بتواند نوشتن بزرگتر‌ها را به درجاتی تقلید کند.
* آیا کودک تأخیر کلام داشته است؟ کودکان در حدود یک سالگی گفتن کلمات و در دوسالگی بیان جملات دو یا سه کلمه‌ای را شروع می‌کنند. توانایی خواندن و نوشتن در ادامه توانایی صحبت کردن ایجاد می‌شود و چنانچه کودک تأخیر کلام داشته باشد احتمال اختلال یادگیری هم وجود دارد.
* آیا بعد از سه سالگی تلفظ کلمات مبهم است؟ بعد از سه سالگی کودکان معمولاً می‌توانند کلماتی را که به درستی فراگرفته‌اند را صحیح تلفظ کنند.
* آیا کودک کلماتی که تلفظ نزدیک به هم دارند را اشتباه می‌گیرد.
* آیا کودک می‌تواند شعر‌ها را بخاطر بسپارد؟ اگر شعری را که قبلا فرا گرفته نیمه کاره بخوانید قادر است آن را کامل کند؟
* آیا کودک حروف مربوط به اسم خودش را می‌شناسد؟ کودکان پیش دبستانی تشخیص می‌دهند کلمات روی تابلوها از حروفی مشابه حروف اسم‌شان تشکیل شده است.
* آیا کودک قادر به نام بردن الفبا است؟ بعد از ۴ سالگی کودکان معمولاً الفبا را می‌شناسند و می‌توانند از روی شکل‌شان حروف را شناسایی کنند.
* کودک در سن پیش دبستان باید تشخیص دهد آنچه از روی کتاب برای وی خوانده می‌شود مربوط به نوشته‌ها است و نه عکس‌ها.
* آیا کودک می‌تواند نوشتن را تقلید کند؟ در سن پیش دبستان کودک قادر است مداد را برداشته و نوشتن را تقلید کند نه اینکه فقط نقاشی یا تصویر بکشد.
* آیا کودک قادر است جریان یک داستان ساده را دنبال کند؟ آیا در مورد داستان سؤالات یا اظهارنظر‌هایی دارد که نشان می‌دهد ماجرای داستان خوانده شده را فهمیده است.
* آیا کودک در دنبال کردن دستورات یا روتین‌های تعیین شده مشکل دارد؟ این ممکن است به دلیل پرت شدن حواس به موضوعات متفرقه باشد که باعث می‌شود کودک سرنخ‌های مهم را گم کند.
کمک به کودکان قبل از سن دبستان
هر روز با صدای بلند برای کودک کتاب بخوانید. از کتاب‌های ساده یا شعرگونه استفاده کنید به نحوی که کودک بتواند حروف را ببیند و بین صدا‌ها و حروف نوشتاری ارتباط دیداری و شنیداری برقرار کند.
الفبا و اشعار مهد کودک و کودکانه را برای کودک به شیوه‌ای سرگرم کننده بخوانید تا کودک بتواند بین اصوات و حروف ارتباط برقرار کند. می‌توانید از کتاب‌های الفبا یا بازی‌های الفبا استفاده کنید.
در خیابان یا فعالیت‌های روزانه حروف روی تابلوها، جعبه‌ها یا بسته‌ها را به کودک نشان دهید.
وقتی برای شما نقاشی می‌کشد راجع به نقاشی با او صحبت کنید و آنچه می‌گوید را زیر نقاشی بنویسید و در محلی در معرض دید نصب کنید.
در زمین‌های بازی یا روی ساحل همراه با کودک حروف اسمش را بنویسید.
همراه با کودک با استفاده از چسب، کاغذ، مقوای رنگی، ماکارونی و… شکل حروف را روی کاغذ بچسبانید به نحوی که کودک متوجه شود چگونه حروف و کلمات روی صفحه کاغذ قرار می‌گیرند.
همراه کودک با استفاده از خمیربازی، گل سفالگری، شکل حروف را بسازید و به او کمک کنید اسم خودش را بنویسد.
اختلال خواندن: اختلال خواندن شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری است. کودک در صحیح خوانی، شناسایی حروف، سرعت و دقت خواندن و درک مطلب مشکل داشته و خطا‌های پایدار در خواندن دارد. کسانی‌که اختلال خواندن دارند، گاهی اعتراف می‌کنند که کلمات را درهم می‌بینند و حروف را به صورت ثابت در صفحه نمی‌بینند.
اختلال نوشتن: کودکانی که اختلال نوشتن دارند در هجی کردن صحیح کلمات و دیکته آن، و در رعایت دستور زبان ضعف دارند. کسانی‌که اختلال نوشتن دارند ممکن است دست خط بد، درشت نویسی، عدم رعایت خط زمینه، اشکال در فاصله گذاری، معکوس نویسی داشته باشند و در یک قطعه نوشتاری، یک کلمه مشابه را به طور متفاوت بنویسند.
اختلال ریاضی: کودکانی که اختلال ریاضیات دارند برحسب شدت اختلال در شناسایی نماد‌های اعداد، محاسبات عددی، درک مفاهیم مربوط به عملیات ریاضی، استدلال، شناسایی و ترسیم اشکال هندسی و مفاهیم مرتبط به آنها، و حل مسئله ضعیف هستند.
تفاوت اختلال یادگیری با عقب‌ماندگی ذهنی
در اختلال یادگیری، مشکلات یادگیری ناشی از نقائص هوشی نیست، اما مشکلات یادگیری در کودکان عقب مانده ذهنی ناشی از هوش پایین می‌باشد. کودکان کم توان ذهنی معمولاً در به دست آوردن توانایی‌های رشدی از همسالان خود عقب‌تر هستند. مثلاً دیرتر می‌نشینند، دیر راه می‌افتند، دیرتر صحبت می‌کنند و دیرتر ادرار یا دفع خود را کنترل می‌کنند. به همین نسبت آنان در یادگیری مفاهیم و مهارت‌ها نیز ضعف دارند و حتی با آموزش‌های مناسب، متناسب با ضریب هوشی خود قادر به ادامه تحصیل خواهند بود. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری بر خلاف کودکان عقب مانده تأخیر تکاملی واضحی ندارند و با آموزش‌های صحیح، به موقع و به کمک متخصصین آگاه می‌توانند همانند دیگر همسالان خود به موفقیت‌های تحصیلی دست پیدا کنند و در مقاطع دانشگاهی نیز موفق باشند.
چگونه متوجه اختلال یادگیری کودک شویم؟
وجود برخی نشانه‌ها در سنین پیش دبستان یا دبستان احتمال وجود اختلال یادگیری را مطرح می‌سازند. توجه داشته باشید که وجود این علائم فقط احتمال اختلال را مطرح می‌کنند، ولی نمی‌توانند وجود اختلال را بصورت قطعی تأیید کنند. برای ارزیابی و تشخیص دقیق باید از متخصصین این حوزه کمک بگیرید.
نشانه‌هایی که باید به آنها توجه کرد
* در سن پیش دبستان کودک باید بتواند در داستان گوئی، بیان احساسات و گفتگو با بزرگتر‌ها مشارکت کند و باید بتواند نوشتن بزرگتر‌ها را به درجاتی تقلید کند.
* آیا کودک تأخیر کلام داشته است؟ کودکان در حدود یک سالگی گفتن کلمات و در دوسالگی بیان جملات دو یا سه کلمه‌ای را شروع می‌کنند. توانایی خواندن و نوشتن در ادامه توانایی صحبت کردن ایجاد می‌شود و چنانچه کودک تأخیر کلام داشته باشد احتمال اختلال یادگیری هم وجود دارد.
* آیا بعد از سه سالگی تلفظ کلمات مبهم است؟ بعد از سه سالگی کودکان معمولاً می‌توانند کلماتی را که به درستی فراگرفته‌اند را صحیح تلفظ کنند.
* آیا کودک کلماتی که تلفظ نزدیک به هم دارند را اشتباه می‌گیرد.
* آیا کودک می‌تواند شعر‌ها را بخاطر بسپارد؟ اگر شعری را که قبلا فرا گرفته نیمه کاره بخوانید قادر است آن را کامل کند؟
* آیا کودک حروف مربوط به اسم خودش را می‌شناسد؟ کودکان پیش دبستانی تشخیص می‌دهند کلمات روی تابلوها از حروفی مشابه حروف اسم‌شان تشکیل شده است.
* آیا کودک قادر به نام بردن الفبا است؟ بعد از ۴ سالگی کودکان معمولاً الفبا را می‌شناسند و می‌توانند از روی شکل‌شان حروف را شناسایی کنند.
* کودک در سن پیش دبستان باید تشخیص دهد آنچه از روی کتاب برای وی خوانده می‌شود مربوط به نوشته‌ها است و نه عکس‌ها.
* آیا کودک می‌تواند نوشتن را تقلید کند؟ در سن پیش دبستان کودک قادر است مداد را برداشته و نوشتن را تقلید کند نه اینکه فقط نقاشی یا تصویر بکشد.
* آیا کودک قادر است جریان یک داستان ساده را دنبال کند؟ آیا در مورد داستان سؤالات یا اظهارنظر‌هایی دارد که نشان می‌دهد ماجرای داستان خوانده شده را فهمیده است.
* آیا کودک در دنبال کردن دستورات یا روتین‌های تعیین شده مشکل دارد؟ این ممکن است به دلیل پرت شدن حواس به موضوعات متفرقه باشد که باعث می‌شود کودک سرنخ‌های مهم را گم کند.
کمک به کودکان قبل از سن دبستان
هر روز با صدای بلند برای کودک کتاب بخوانید. از کتاب‌های ساده یا شعرگونه استفاده کنید به نحوی که کودک بتواند حروف را ببیند و بین صدا‌ها و حروف نوشتاری ارتباط دیداری و شنیداری برقرار کند.
الفبا و اشعار مهد کودک و کودکانه را برای کودک به شیوه‌ای سرگرم کننده بخوانید تا کودک بتواند بین اصوات و حروف ارتباط برقرار کند. می‌توانید از کتاب‌های الفبا یا بازی‌های الفبا استفاده کنید.
در خیابان یا فعالیت‌های روزانه حروف روی تابلوها، جعبه‌ها یا بسته‌ها را به کودک نشان دهید.
وقتی برای شما نقاشی می‌کشد راجع به نقاشی با او صحبت کنید و آنچه می‌گوید را زیر نقاشی بنویسید و در محلی در معرض دید نصب کنید.
در زمین‌های بازی یا روی ساحل همراه با کودک حروف اسمش را بنویسید.
همراه با کودک با استفاده از چسب، کاغذ، مقوای رنگی، ماکارونی و… شکل حروف را روی کاغذ بچسبانید به نحوی که کودک متوجه شود چگونه حروف و کلمات روی صفحه کاغذ قرار می‌گیرند.
همراه کودک با استفاده از خمیربازی، گل سفالگری، شکل حروف را بسازید و به او کمک کنید اسم خودش را بنویسد.
منبع:روزنامه اطلاعات
ارسال نظر