احکام شرعی نجاست و طهارت الکل چیست؟
پارسینه: بسیاری از مردم ایران که مقید به رعایت احکام شرعی هستند، در چند ماه اخیر با دغدغه استفاده از الکل اتیلیک بعنوان ضد عفونی کننده سطوح آلوده به ویروس کرونا روبرو بوده و هستند. ما در این مطلب جهت روشن شدن ذهن این مخاطبین مومن و مقید به احکام شرعی و وظیفه ما در برابر سلامت جامعه، به شرح پاسخی برای دغدغه آنان خواهیم پرداخت
با توجه به دغدغههای جامعه دینی ایران که این روزها با چالش مقابله با ویروس کرونا روبروست، در مورد استفاده از الکل بعنوان تنها ماده ضد عفونی کننده بدون ضرر، و اینکه دیگر پاک کنندههای مانند وایتکس و ... با هر طرز تهیه و استفاده، بخاطر حساسیتها و بخصوص اثر سوء در سیستم تنفسی که باید در مقابل ویروس کرونا از آن محافظت ویزه کرد، دارای مضرات زیادی نسبت به الکل هستند به کنکاش در مورد طهارت و یا نجاست الکل پرداخته و نتیجه را جهت راحتی خیال هموطنان مومن و مقید به احکام الهی، در اختیار ایشان قرار میدهیم.
آیا الکلها با یکدیگر تفاوت دارند؟
الکلها از نظر شیمیایی انواع مختلفی دارند مانند الکل اتیلیک (اتانول)، الکل متیلیک (متانول) و ... ولیکن بحث در مورد الکل و سوالات شاید بی جواب مانده در مورد الکل، معطوف میشود به الکل اتیلیک (اتانول) و نیازی به انحراف بحث به انواع دیگر الکل نمیباشد.
الکل اتیلیک، مایعی بی رنگ (مانند آب)، شفاف و ذلال، دارای بوی بسیار تند، بسیار فرار، قابل اشتعال و مست کننده میباشد. الکل اتیلیک بصورتهای خالص ۹۶%، طبی و یا غیر خالص با افزودن آب و یا گاها مواد سمی و مسمومیت زا، ارائه میگردد.
انواع دیگر الکل یعنی الکلهای غیر اتیلیک، ذاتا ماده دیگری غیر از الکل اتیلیک بوده و غیر قابل شرب و مسمومیت زا بوده و خواص ضدعفونی کننده الکل اتیلیک را ندارند.
آیا الکل اتیلیک انواع مختلفی دارد؟
قبل از شروع بحث توجه داشته باشید که از این پس، هرگاه صحبت از الکل میشود منظور، الکل اتیلیک است و انواع دیگر الکل مورد نظر نمیباشد.
الکل اتیلیک جدای آنکه از چه راه و روشی بدست آمده باشد، یک ماده خالص و مسکر (سکر آور - مست کننده) میباشد.
مست کننده بودن الکل جزو خاصیت ذاتی الکل بوده و مشروبات الکلی به واسطه داشتن الکل مسکر میشوند، بدین ترتیب الکل گرفته شده از مسکر نبوده بلکه الکل ذاتا مسکر است و هر نوع مشروب الکلی به واسطه دارا بودن الکل، مست کننده میگردد.
برای مثال، اگر الکل اتیلیک را از راهی شیمیایی و از طریقی غیر از تخمیر ایجاد کنیم و به آن نوشیدنی حلالی اضافه کنیم، یک مشروب الکلی مسکر بوجود آورده ایم که هیچ تفاوتی با مسکرهای دیگر ندارد.
نظر علما در مورد الکل اتیلیک چیست؟
در اغلب استفتائات الکل گرفته شده از مواد مسکر نجس محسوب شده است، ولی با نگاهی دقیقتر به مسکر بودن ذاتی الکل مطابق شرح ذکر شده در بخشهای قبلی، نظر برخی از علما به سمت احتیاط در نجس بودن الکل رفته و قسمت عمده علما نظر فرد استفاده کننده را مبنی بر یقین به وجود الکل در موارد مصرف شده و همچنین به یقین و عدم یقین در گرفته شدن الکل از ماده مسکر پیش رفته است که این موضوع هم باعث سردر گمی افراد گردیده است.
مضاف بر اینکه با حکم نجاست بر الکل، که میشود گفت: در تمامی موارد از تخمیر (مشتق از مسکر) حاصل میشوند، در وضع فعلی محصولات موجود در بازار، تقریبا کمتر ماده بهداشتی، آرایشی و گاها دارویی میتوان یافت که از الکل استفاده نکرده و پاک باشد.
در پیگیری بحث طهارت و نجاست الکل، به مواردی در علمای متقدم از جمله مقدس اردبیلی برخوردیم که در مورد نجاست و یا طهارت الکل حکم بر طهارت الکل و حرام بودن شرب الکل داده شده بود که کمتر مورد قبول فقهای حاظر بوده است و عمدتا با عمل به احتیاط در مورد الکل موافق بوده اند.
اما در مراجعه به استفتائات موجود بخصوص مسئله مقابله با ویروس کرونا توسط ضد عفونی با استفاده از الکل، و نقشی که میتواند در سلامت جامعه بخصوص خانوادههای مومن و معتقد به احکام شرعیه داشته باشد، حکم آیت الله سیستانی جالب توجه بود که علاوه بر اینکه مقلدین ایشان میتوانند بدان عمل کنند، مقلدین علمایی که عمل به احتیاط را میپذیرند هم میتوانند بدان عمل نمایند؛ لذا در زیر به شرح نظر آیت الله سیستانی در مورد الکل میپردازیم.
الکل اتیلیک پاک است یا نجس؟
سایت آیت الله سیستانی» پرسش و پاسخ» الکل
۱پرسش: آیا همه انواع الکل (صنعتی طبی و..) پاک هستند؟
پاسخ: بله همه انواع الکلها پاک اند، اما خوردن آنها جایز نمیباشد.
۲پرسش: استفاده از داروهایی که در آنها مقداری الکل مخلوط شده است (مثلاً ۴%) جایز است؟
پاسخ: خوردنش جایز نیست، ولی میتوانید آن را با آب رقیق کنید به حدی که نسبت الکل آن ناچیز شود مثلا به (۲%) یا کمتر برسد که در این صورت خوردنش مانعی ندارد.
۳پرسش: آیا خوردن الکل (نه شراب) حرام است؟ حتی اگر مصرف دارویی نداشته باشد، ولی انسان مست نشود؟
پاسخ: حرام است، اگر نوشیدن مقدار زیاد آن موجب مستی بشود خوردن اندک آن هم حرام است.
۴پرسش: آیا مصرف لوازم ارایشی وعطرهای که الکل دارند اشکال دارد مصرف محلولهای موضعی که برای پوست تجویز میشود والکل دارد چطور؟
پاسخ: اشکال ندارد و نجس نیستند.
۵پرسش: عطرهایی که دارای الکل اتیلیک هستند پاک هستند یاخیر؟
پاسخ: پاک است.
۶پرسش: آیا میتوانیم با لباس آغشته به عطر و یا ادکلن نماز بخوانیم؟
پاسخ: میتوانید.
۷پرسش: استفاده از ژل مو که دارای ترکیب الکل میباشد، در نماز اشکال دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
آیا الکلها با یکدیگر تفاوت دارند؟
الکلها از نظر شیمیایی انواع مختلفی دارند مانند الکل اتیلیک (اتانول)، الکل متیلیک (متانول) و ... ولیکن بحث در مورد الکل و سوالات شاید بی جواب مانده در مورد الکل، معطوف میشود به الکل اتیلیک (اتانول) و نیازی به انحراف بحث به انواع دیگر الکل نمیباشد.
الکل اتیلیک، مایعی بی رنگ (مانند آب)، شفاف و ذلال، دارای بوی بسیار تند، بسیار فرار، قابل اشتعال و مست کننده میباشد. الکل اتیلیک بصورتهای خالص ۹۶%، طبی و یا غیر خالص با افزودن آب و یا گاها مواد سمی و مسمومیت زا، ارائه میگردد.
انواع دیگر الکل یعنی الکلهای غیر اتیلیک، ذاتا ماده دیگری غیر از الکل اتیلیک بوده و غیر قابل شرب و مسمومیت زا بوده و خواص ضدعفونی کننده الکل اتیلیک را ندارند.
آیا الکل اتیلیک انواع مختلفی دارد؟
قبل از شروع بحث توجه داشته باشید که از این پس، هرگاه صحبت از الکل میشود منظور، الکل اتیلیک است و انواع دیگر الکل مورد نظر نمیباشد.
الکل اتیلیک جدای آنکه از چه راه و روشی بدست آمده باشد، یک ماده خالص و مسکر (سکر آور - مست کننده) میباشد.
مست کننده بودن الکل جزو خاصیت ذاتی الکل بوده و مشروبات الکلی به واسطه داشتن الکل مسکر میشوند، بدین ترتیب الکل گرفته شده از مسکر نبوده بلکه الکل ذاتا مسکر است و هر نوع مشروب الکلی به واسطه دارا بودن الکل، مست کننده میگردد.
برای مثال، اگر الکل اتیلیک را از راهی شیمیایی و از طریقی غیر از تخمیر ایجاد کنیم و به آن نوشیدنی حلالی اضافه کنیم، یک مشروب الکلی مسکر بوجود آورده ایم که هیچ تفاوتی با مسکرهای دیگر ندارد.
نظر علما در مورد الکل اتیلیک چیست؟
در اغلب استفتائات الکل گرفته شده از مواد مسکر نجس محسوب شده است، ولی با نگاهی دقیقتر به مسکر بودن ذاتی الکل مطابق شرح ذکر شده در بخشهای قبلی، نظر برخی از علما به سمت احتیاط در نجس بودن الکل رفته و قسمت عمده علما نظر فرد استفاده کننده را مبنی بر یقین به وجود الکل در موارد مصرف شده و همچنین به یقین و عدم یقین در گرفته شدن الکل از ماده مسکر پیش رفته است که این موضوع هم باعث سردر گمی افراد گردیده است.
مضاف بر اینکه با حکم نجاست بر الکل، که میشود گفت: در تمامی موارد از تخمیر (مشتق از مسکر) حاصل میشوند، در وضع فعلی محصولات موجود در بازار، تقریبا کمتر ماده بهداشتی، آرایشی و گاها دارویی میتوان یافت که از الکل استفاده نکرده و پاک باشد.
در پیگیری بحث طهارت و نجاست الکل، به مواردی در علمای متقدم از جمله مقدس اردبیلی برخوردیم که در مورد نجاست و یا طهارت الکل حکم بر طهارت الکل و حرام بودن شرب الکل داده شده بود که کمتر مورد قبول فقهای حاظر بوده است و عمدتا با عمل به احتیاط در مورد الکل موافق بوده اند.
اما در مراجعه به استفتائات موجود بخصوص مسئله مقابله با ویروس کرونا توسط ضد عفونی با استفاده از الکل، و نقشی که میتواند در سلامت جامعه بخصوص خانوادههای مومن و معتقد به احکام شرعیه داشته باشد، حکم آیت الله سیستانی جالب توجه بود که علاوه بر اینکه مقلدین ایشان میتوانند بدان عمل کنند، مقلدین علمایی که عمل به احتیاط را میپذیرند هم میتوانند بدان عمل نمایند؛ لذا در زیر به شرح نظر آیت الله سیستانی در مورد الکل میپردازیم.
الکل اتیلیک پاک است یا نجس؟
سایت آیت الله سیستانی» پرسش و پاسخ» الکل
۱پرسش: آیا همه انواع الکل (صنعتی طبی و..) پاک هستند؟
پاسخ: بله همه انواع الکلها پاک اند، اما خوردن آنها جایز نمیباشد.
۲پرسش: استفاده از داروهایی که در آنها مقداری الکل مخلوط شده است (مثلاً ۴%) جایز است؟
پاسخ: خوردنش جایز نیست، ولی میتوانید آن را با آب رقیق کنید به حدی که نسبت الکل آن ناچیز شود مثلا به (۲%) یا کمتر برسد که در این صورت خوردنش مانعی ندارد.
۳پرسش: آیا خوردن الکل (نه شراب) حرام است؟ حتی اگر مصرف دارویی نداشته باشد، ولی انسان مست نشود؟
پاسخ: حرام است، اگر نوشیدن مقدار زیاد آن موجب مستی بشود خوردن اندک آن هم حرام است.
۴پرسش: آیا مصرف لوازم ارایشی وعطرهای که الکل دارند اشکال دارد مصرف محلولهای موضعی که برای پوست تجویز میشود والکل دارد چطور؟
پاسخ: اشکال ندارد و نجس نیستند.
۵پرسش: عطرهایی که دارای الکل اتیلیک هستند پاک هستند یاخیر؟
پاسخ: پاک است.
۶پرسش: آیا میتوانیم با لباس آغشته به عطر و یا ادکلن نماز بخوانیم؟
پاسخ: میتوانید.
۷پرسش: استفاده از ژل مو که دارای ترکیب الکل میباشد، در نماز اشکال دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
منبع: سیمرغ
الکل بزرگترین کشف جهان هست و حذف آن از بهداشت فاجعه بوجود می آورد