علائم آنمی پرنیشیز چیست؟

بسیاری از مبتلایان به آنمی پرنیشیز، نیاز به درمان و نظارت مادام العمر دارند. این می‌تواند به جلوگیری از آسیب طولانی مدت در سیستم‌های مختلف بدن کمک کند. اگر فکر می‌کنید ممکن است علائم آنمی پرنیشیز داشته باشید با پزشک خود مشورت کنید. تشخیص زودهنگام، درمان و نظارت دقیق برای جلوگیری از بروز مشکلات آینده مهم است.

آنمی پرنیشیز چیست؟

کم خونی یک وضعیت پزشکی است که در آن خون از نظر گلبول‌های قرمز طبیعی نرمال کم است. یکی از دلایل کم خونی مزمن (آنمی پرنیشیز)، کم خونی کمبود ویتامین B-۱۲ است. تصور می‌شود که عمدتاً ناشی از یک فرآیند خود ایمنی باشد که فرد قادر به تولید ماده‌ای در معده نیست.

این ماده برای جذب ویتامین B-۱۲ رژیم غذایی در روده کوچک لازم است. ویتامین B-۱۲ یک ماده مغذی مورد نیاز است که به تولید و عملکرد مناسب گلبول‌های قرمز در بدن کمک می‌کند. آنمی پرنیشیز یک بیماری نادر است و شیوع آن در کل جامعه ۱/۰ درصد و در افراد مسن‌تر از ۶۰ سال ۱.۹ درصد است.

امروزه، درمان این بیماری با تزریق ویتامین B-۱۲ یا احتمالاً حتی مکمل‌های خوراکی، نسبتاً آسان است. اما در صورت عدم درمان، کمبود ویتامین B-۱۲ به هر علتی می‌تواند منجر به عوارض شدید شود.

علائم آنمی پرنیشیز چیست؟

پیشرفت آنمی پرنیشیز معمولاً کند است. تشخیص علائم ممکن است دشوار باشد، زیرا ممکن است عادت کرده باشید که احساس خوبی نداشته باشید.

علائم شایع عبارتند از:

• خستگی

• ضعف

• سردرد

• درد قفسه سینه

• کاهش وزن

• پوست رنگ پریده

در موارد شدیدتر یا طولانی مدت کمبود ویتامین B-۱۲، از جمله مواردی که به دلیل آنمی پرنیشیز، افراد ممکن است علائم عصبی داشته باشند. این موارد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• راه رفتن ناپایدار

• نوروپاتی محیطی، که بی حسی در بازو‌ها و پا‌ها است

• ضعف عضلانی

• افسردگی

• از دست دادن حافظه

• زوال عقل

علائم دیگر کمبود ویتامین B-۱۲، از جمله مواردی که به دلیل آنمی پرنیشیز وجود دارد، عبارتند از:

• تهوع و استفراغ

• گیجی

• یبوست

• از دست دادن اشتها

• سوزش سردل

چه عواملی باعث کم خونی کمبود ویتامین B-۱۲ می‌شوند؟

کمبود ویتامین B-۱۲ در رژیم غذایی:

افراد مبتلا به کم خونی، میزان گلبول‌های قرمز طبیعی نرمال (RBCs) پایین دارند. ویتامین B-۱۲ در ایجاد RBCs نقش دارد، بنابراین بدن به میزان کافی ویتامین B-۱۲ نیاز دارد. ویتامین B-۱۲ در موارد زیر یافت می‌شود:

گوشت

مرغ

صدف

تخم مرغ

محصولات لبنی

شیر سویا، آجیل

مکمل‌های غذایی

کمبود فاکتور ذاتی در بدن:

بدن شما همچنین برای جذب ویتامین B-۱۲ به نوعی پروتئین به نام فاکتور ذاتی (IF) نیاز دارد. IF پروتئینی است که توسط سلول‌های پاریتال در معده تولید می‌شود. بعد از مصرف ویتامین B-۱۲، به معده شما سفر می‌کند که اگر به آن متصل شود. سپس این دو قسمت در قسمت آخر روده کوچک شما جذب می‌شوند.

در بیشتر موارد در آنمی پرنیشیز، سیستم ایمنی بدن، به سلول‌های پاریتال حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد. اگر این سلول‌ها از بین بروند، معده نمی‌تواند IF را ایجاد کند و روده کوچک قادر به جذب ویتامین B-۱۲ از رژیم نیست.

وضعیت روده کوچک:

بیماری‌های موجود در روده کوچک می‌تواند کمبود ویتامین B-۱۲ را ایجاد کند. این‌ها می‌تواند شامل بیماری سلیاک، بیماری کرون یا HIV باشد. اگر کسی قسمت ایلئوم روده کوچک را که از نظر جراحی برداشته شده است، کمبود ویتامین B-۱۲ نیز می‌تواند رخ دهد.

اختلال در باکتری‌های فلور طبیعی روده کوچک نیز ممکن است منجر به کمبود ویتامین B-۱۲ شود. آنتی بیوتیک‌ها ممکن است باعث کمبود باکتری‌های مورد نیاز برای حفظ جذب مناسب روده شوند. همچنین ممکن است سایر افراد دارای باکتری‌های روده‌ای خیلی زیاد باشند که باعث سوء جذب و کمبود ویتامین B-۱۲ می‌شوند.

کم خونی کمبود ویتامین B-۱۲ در مقابل آنمی پرنیشیز:

سایر کمبود‌های ویتامین B-۱۲، مانند مواردی که ناشی از رژیم غذایی ضعیف است، اغلب با آنمی پرنیشیز اشتباه گرفته می‌شوند.

آنمی پرنیشیز به طور عمده تصور می‌شود که یک اختلال خود ایمنی است که به سلول‌های پاریتال در معده صدمه می‌زند. این امر منجر به عدم تولید IF و تضعیف جذب B-۱۲ می‌شود.

با این حال، آنمی پرنیشیز همچنین ممکن است یک عامل ژنتیکی نیز داشته باشد، که به طور بالقوه در خانواده‌ها در حال اجرا است. همچنین کودکانی با آنمی پرنیشیز وجود دارند که با نقص ژنتیکی به دنیا می‌آیند و مانع از ایجاد آن‌ها می‌شود.

کم خونی و آنمی پرنیشیز به دلیل سوء جذب روده کوچک می‌تواند با تزریق عضلانی ویتامین B-۱۲ توسط پزشک شما درمان شود. مکمل ویتامین B-۱۲ با دوز بالا ممکن است گزینه‌ای مؤثر برای برخی از افراد مبتلا به آنمی پرنیشیز باشد.

در افراد مبتلا به کم خونی کمبود ویتامین B-۱۲ که بدن قادر به جذب B-۱۲ است، مکمل ویتامین B-۱۲ و تنظیم رژیم غذایی ممکن است یک درمان مؤثر باشد.

عوامل خطر آنمی پرنیشیز:

برخی از افراد نسبت به سایرین بیشتر در خطر ابتلا به آنمی پرنیشیز هستند. عوامل خطر شامل موارد زیر است:

• سابقه خانوادگی این بیماری

• داشتن دیابت نوع ۱، یک بیماری خود ایمنی یا بیماری‌های دستگاه گوارش خاص مانند بیماری کرون

• بخشی از معده شما برداشته شده است

• ۶۰ سال یا بالاتر بودن

تشخیص آنمی پرنیشیز:

پزشک شما معمولاً برای تشخیص آنمی پرنیشیز در شما باید چندین آزمایش انجام دهد. این شامل:

شمارش کامل خون: این تست می‌تواند با نگاه به مواردی مانند سطح هموگلوبین و هماتوکریت، کم خونی را به طور کلی نشان دهد.

سطح ویتامین B-۱۲: اگر به کمبود ویتامین B-۱۲ مظنون باشید، پزشک می‌تواند از طریق این آزمایش خون میزان ویتامین B-۱۲ شما را ارزیابی کند. پایین‌تر از حد طبیعی نشانگر کمبود است.

IF و آنتی بادی‌های سلول پاریتال: خون برای آنتی بادی‌های ضد IF و سلول‌های زایشی معده آزمایش می‌شود. در یک سیستم ایمنی سالم، آنتی بادی‌ها مسئول یافتن باکتری یا ویروس هستند. سپس میکروب‌های مهاجم را برای تخریب علامت گذاری می‌کنند.

در یک بیماری خود ایمنی مانند آنمی پرنیشیز، سیستم ایمنی بدن تمایز بین بافت بیمار و سالم را متوقف می‌کند. در این حالت، آنتی بادی‌ها سلول‌های معده را که باعث ایجاد IF می‌شوند از بین می‌برند.

درمان آنمی پرنیشیز:

درمان آنمی پرنیشیز یک فرایند دو بخشی است. پزشک شما کمبود‌های ویتامین B-۱۲ موجود را درمان خواهد کرد.

تزریق ویتامین B-۱۲ می‌تواند روزانه یا هفتگی انجام شود تا زمانی که سطح B-۱۲ به حالت عادی برگردد (یا نزدیک به طبیعی). در طی چند هفته اول درمان، پزشک ممکن است محدود کردن فعالیت بدنی را توصیه کند.

بعد از اینکه سطح ویتامین B-۱۲ نرمال شد، ممکن است فقط یکبار در ماه دوز دریافت کنید. ممکن است شما بتوانید تزریق‌ها را خودتان انجام دهید یا اینکه شخص دیگری در خانه برای شما انجام دهد.

بعد از اینکه سطح B-۱۲ نرمال شد، پزشک ممکن است برای شما به جای تزریق، مکمل‌های خوراکی B-۱۲ را تجویز کند.

با این وجود، بسته به این که شما در چه عواملی کمبود دارید، در نتیجه ممکن است جذب روده‌ای ویتامین B-۱۲ ضعیف داشته باشید، ممکن است نیاز به تزریق ویتامین B-۱۲ به عنوان تنها درمان آنمی پرنیشیز داشته باشید.

عوارض آنمی پرنیشیز:

پزشک شما احتمالاً می‌خواهد شما را به صورت طولانی مدت ببیند. این به آن‌ها کمک می‌کند تا اثرات جدی احتمالی آنمی پرنیشیز را تشخیص دهند.

یک عارضه خطرناک، سرطان معده است. آن‌ها در صورت نیاز می‌توانند علائم سرطان را در ویزیت‌های منظم و از طریق تصویربرداری و بیوپسی مشاهده کنند.

سایر عوارض احتمالی آنمی پرنیشیز شامل موارد زیر است:

• آسیب عصب محیطی

• مشکلات دستگاه گوارش

• مشکلات حافظه، سردرگمی یا سایر علائم عصبی

• مشکلات قلبی

این عارضه‌ها اغلب ناشی از آنمی پرنیشیز است. آن‌ها می‌توانند دائمی باشند.

منبع: بهداشت نیوز