.svg)
پايتخت‌نشين‌ها!براي زلزله‌بزرگ آماده شويد
*فرید قدیری / روزنامه دنیای اقتصاد
كلان‌شهر تهران با حدود 5/8 تا 9 ميليون نفر جمعيت ساكن (معادل 12 درصد كل جمعيت كشور)، سال‌ها است با خطر زمين‌لرزه دست‌وپنجه نرم مي‌كند و ترس قديمي ساكنان اين كلان‌شهر تقريبا هر بار كه در يكي از استان‌هاي همسايه، زلزله‌اي رخ مي‌دهد بلافاصله احيا مي‌شود تا جايي كه طي چند روزگذشته با رخداد زلزله در استان آذربايجان‌شرقي، در تهران شايعه‌اي به راه افتاده مبني براينكه: «شمارش معكوس وقوع زلزله‌بزرگ تهران فرارسيده است.»
 |
زلزله روز 21 مردادماه، در 18 روستا از توابع استان آذربايجان‌شرقي هنوز پس‌لرزه‌هاي شديد و گاهي هم خفيف در اين مناطق را به همراه دارد.
جالب‌تر اينكه بامداد شنبه‌اي كه گذشت (حوالي ساعت 2صبح) زلزله‌اي با قدرت 8/3 ريشتر در شرق استان تهران، كل پايتخت را تكان داد و چون نيمه‌شب بود و همه در خواب بودند، اين زلزله كه از نظر زلزله‌شناسان «خفيف و عادي» توصيف شده، كاملا احساس شد.
حالا در تهران شايعه چند روز گذشته تحت‌تاثير ارتعاش 8/3 ريشتري گسل مشاء قوت گرفته است.
زلزله‌شناسان مي‌گويند: 15سال است كه در وقوع زلزله‌بزرگ تهران تاخير به وجود آمده است. منظور از «زلزله‌بزرگ» همان زمين‌لرزه‌اي است كه هر 158سال در تهران اتفاق مي‌افتد كه شدت آن حداقل 6 ريشتر و به طور متوسط 7ريشتر مي‌باشد.
تهران روي 63 فقره گسل اصلي و فرعي قرار دارد كه 10تاي آنها جزو گسل‌هاي اصلي و لرزه‌زا با درازاي بيش‌از 10 كيلومتر هستند.
نقشه گسل‌هاي اصلي تهران نشان مي‌دهد: درخت چند ده شاخه‌اي گسل در زير شهر تهران نقش «مين» در ميدان جنگ را بازي مي‌كند و هر لحظه از شبانه‌روز حركت يا فعاليت يكي از شاخه‌هاي اين درخت مين، پايتخت ايران و ساكنانش را مي‌تواند با پیامدهای جبران‌ناپذیری روبه‌رو كند.
همه مناطق و كوچه‌ها و خيابان‌هاي شهر تهران روي شاخه‌هاي اصلي گسل‌هاي لرزه‌زا قرار دارند و نقطه‌امن به لحاظ نبود گسل زير آن، تقريبا در تهران وجود ندارد.
با اين حال آيا مي‌توان تهران را منطقه امن مسكوني تصور كرد؟
دكتر محمود فاطمي‌عقدا رييس مركز تحقيقات مسكن و ساختمان كشور در پاسخ به اين پرسش اعلام كرد: نكات مهمي درباره «زلزله و سكونت در تهران» وجود دارد كه اگر رعايت شود اين شهر همچون ساير شهرهاي زلزله‌خيز كشورهاي توسعه‌يافته، كاملا براي ساكنانش امنيت را تضمين خواهد كرد.
دكتر عقدا معتقد است: اولين كاري كه مردم تهران بايد تا پيش از وقوع زلزله‌بزرگ و قبل از اينكه خسارت‌هاي جبران‌ناپذير متوجه‌شان شود، انجام دهند، تامين امنيت و استحكام محل زندگي‌شان است. آپارتمان‌هاي موجود در تهران برحسب اينكه در كدام نقطه از شهر و با چه ويژگي‌هايي ساخته شده‌اند داراي درجه متفاوتي به لحاظ مقاومت و استحكام در برابر زلزله هستند.
رييس مركز تحقيقات ساختمان و مسكن در ادامه گفت: در همه ساخت‌وسازهاي جديد بايد مقررات آيين‌نامه 2800 زلزله كشور كه مقررات مخصوص زلزله مي‌باشد، رعايت شده باشد اما اينكه اين مقررات تا چه حد و به چه صورتي در ساختمان‌ها رعايت شده، قطعا در توان شناسايي مردم و كساني كه براي خريد واحدمسكوني پا پيش مي‌گذارند، نيست!
آيين‌نامه 2800 و ساير مقررات و نكات مهندسي كه براي استحكام سازه‌اي ساختمان‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، در يك ساختمان آماده فروش پنهان است و در واقع در ظاهر ساختمان‌ها قابل شناسايي يا اندازه‌گيري نيست و اگر كسي هم ادعا كند از روي نماي ظاهري ساختمان مي‌تواند بفهمد كه سازه آن محكم و ضدزلزله است، حرف غيرعلمي زده است و نبايد به آن استناد كرد. رييس مركز تحقيقات مسكن و ساختمان در ادامه افزود: مباحث مقاومت لرزه‌اي ساختمان‌هاي مسكوني فقط از روي نقشه‌طراحي، نقشه محاسبات و نقشه اجراي ساختمان قابل تشخيص است كه البته اين نقشه‌ها را فقط يك مشاور‌فني يا مهندس‌ساختمان مي‌تواند بخواند و تجزيه‌وتحليل كند نه افراد عادي.
اين مقام فني و اجرايي در حوزه ساختمان‌سازي معتقد است: مردم براي خريد مسكن بايد چند نكته را مورد توجه قرار دهند تا بلكه ضريب اطمينان از خريد يك آپارتمان مقاوم در برابر زلزله را براي خود تا حد ممكن بالا برده و در عين حال احتمال ماندن زير آوار را براي خود و اعضاي خانواده‌شان تا حد ممكن كاهش دهند.
دكتر فاطمي‌عقدا در اين باره گفت: يكي از مواردي که بايد در خريد آپارتمان به آن دقت شود، تحقيق درباره سازنده ساختماني است كه قصد خريد يك واحدمسكوني موجود در آن را داريد. سازنده‌هاي اسم‌ورسم‌دار قبل از رسيدگي به زيبايي ساختمان، اولين نكته‌اي را كه پيشاني ساخت‌وسازهايشان قرار مي‌دهند، رعايت كامل و موبه‌موي آيين‌نامه 2800 است. البته نكته‌اي كه بايد به آن دقت شود اين است كه اين روزها مشاوران املاك همه سازنده‌ها را معروف و داراي اسم‌‌ورسم عنوان مي‌كنند تا بتوانند در ركود موجود، واحدهاي در نوبت فروش را فروخته و به پورسانت انجام معامله‌شان برسند!
براي اطمينان از معروف و معتبر بودن سازنده‌ها فقط تحقيق محلي و مشاهده چندين ساختمان ساخته‌شده توسط آنها و گپ و گفت با ساكنان ساختمان‌هايي كه سازنده‌ها ساخته‌اند لازم است.
دكتر فاطمي‌عقدا راه دوم براي اطمينان از مقاومت لرزه‌اي ساختمان‌ها را دسترسي به مهند‌س‌ناظري كه ساخت آن ساختمان را نظارت كرده و به قول‌معروف با امضاي خود، كيفيت سازه آن را تاييد كرده است، مي‌داند.
رييس مركز تحقيقات مسكن و ساختمان كشور در عين حال از مسوولان دولتي خواست مكانيزمي ايجاد كنند تا در بنگاه‌هاي املاك، استفاده از مشاور‌فني اجباري شود تا در موقع خريد‌وفروش واحدهاي مسكوني در بنگاه‌ها، بسته به تقاضاي خريداران، مشاور‌فني ابتدا ساختمان را مورد بازرسي قرار دهد و در صورت تاييد، يك نسخه تاييديه‌فني مبني بر مقاومت سازه در برابر زلزله را همراه با مبايعه‌نامه به خريدار ارائه كند.
ارسال نظر