گوناگون

بازخوانی تاریخ/ انتشار اسناد حاكميت ايران بر بحرين از سوي دولت تهران در سپتامبر ۱۹۵۶

پارسینه: منبع: http://www.iranianshistoryonthisday.com / نوشیروان کیهانی‌زاده

نيمه شهريور سال 1335 خورشيدي (پنجم سپتامبر 1956) اسناد رسمي حاكميت ايران بر بحرين از سوي دولت وقت در تهران انتشار يافت زيرا که قرار بود به عنوان يک استان ايران اعلام و لايحه مربوط به مجلس داده شود. قبلا شنيده شده بود که دولت لندن درنظر دارد که پيش از خروج از شرق سوئز، به شيوخ خليج فارس که تحت الحمايه آن دولت بودند به صورتي استقلال بدهد. هنوز نفت اين مناطق به صورت انبوه مورد استفاده قرارنگرفته بود.


انگليسي ها در طول سلطه بر بحرين تلاش بسيار كرده بودند تا ماهيت ايراني آن را تضعيف كنند. در طول سلطه انگليسي ها، همواره بر سر بحرين ميان دولت ايران و دولت لندن مشاجره بود و اين مشاجرات در زمان حكومت دكتر مصدق به اوج رسيده بود.

بحرين از آغاز تاسيس ايران واحد در زمان كوروش بزرگ، بخشي از ايرانزمين بود و «ميش ماهيگ (گوسفند ماهي - ماهي گوسفند شكل)» خوانده مي شد. در زمان ساسانيان، اعراب كوشيدند كه به آنجا مهاجرت كنند كه شاپور اول و شاپور دوم (ذوالاکتاف) آنان را اخراج كردند. شاپور دوم شانه اعراب مهاجم را سوراخ کرد و به اين شکل آنان را به ریسمان كشيد تا بارديگر وارد بحرين نشوند. [در آن زمان به جزاير بحرين و سراسر مناطق ساحلي غرب خليج فارس، بحرين مي گفتند].

درپي شكست نظامي ايرانیان از عرب در سده هفتم ميلادي، مهاجرت اعراب بدوي (صحرا نشين) از جزيرةالعرب به «ميش ماهيگ» و مناطق ساحلي غرب خليج فارس از سر گرفته شد كه بوئيان (ديلميان) بار ديگر آنان را سركوب كردند و اين جزاير و قطر را در كنترل حاكم ايالت فارس (شيراز) قراردادند. اين جزاير با حفظ ماهيت ايراني (زبان فارسي و فرهنگ ايراني) تا قرن 16 و ورود پرتغالي ها به خليج فارس همچنان بخشي از ايالت فارس بودند. صفويان در سال 1602 پرتغالي ها را اخراج و حالت قبلي را به جزاير بحرين بازگردانيدند. نادرشاه در ايرانيزه كردن منطقه خليج فارس و امتداد آن تا جزاير زنگبار (آفریقای شرقی) تلاش بسيار كرد و به ساخت كشتي جنگي همت گمارد و در نظر داشت که عُمان را مرکز ناوگان ايران قراردهد و از اينجا اروپاييان را از آسيا و شرق آفريقا بيرون براند. پس از كريم خان زند، انگليسي ها بر جزاير خليج فارس سلطه يافتند زيرا كه ايران فاقد نيروي دريايي موثر بود. انگليسي ها اقليت سُنّي و خاندان آل خليفه (اعراب مهاجر از جزيرة العرب) را حاكم بر جزاير بحرين كردند. با وجود اين، حاكم وقت اين جزاير با دربار ناصرالدين شاه روابط نزديك و حرف شنوی داشت و پس از آن نيز اين حُكام سعي مي كردند كاري نكنند كه باعث تحريك ايرانيان شوند.

احياء ناسيوناليسم ايران، و تلاش هاي دوران رضاشاه پهلوي و دكتر مصدق براي پس گرفتن بحرين از انگلستان عملا نتيجه معكوس داد و باعث رانده شدن اكثريت 70 درصدي شيعه اين جزاير كه عمدتا از تبار ايراني بوده اند از حكومت و قدرت شد و وضعيتي شبيه شيعيان عراق در آن زمان به وجود آمد و ....

بيستم آبان سال 1336 خورشيدي (11 نوامبر 1957 ميلادي) شوراي وزيران دولت وقت ايران با آوردن شواهد از تاريخ و اسناد ديگر، بحرين را استان 14 ايران اعلام داشت كه دولت انگلستان به اين اقدام اعتراض كرد. در پي اين اقدام، بسياري از مردم و جمعيتها پيامهاي حمايت از دولت فرستادند و در نقاط مختلف كشور چند مدرسه و خيابان به بحرين تبديل نام داده شدند. اختلاف نظر ايران و انگلستان در اين زمينه تا سال 1346 (1947 میلادی) هم ادامه داشت كه دوسال بعد، شاه در جريان سفر خود به هند در مصاحبه اي به طور غير مترقبه، نسبت به دعاوي ايران بر بحرين عقب نشيني نشان داد و ... كه در افواه شنيده مي شد كه شاه به خواست آمريكا چنين كرده است. اين عمل شاه (پهلوی دوم) اشتباه ديگري را در تاريخ او برجاي گذارده است. بحرين كه دهها سال تحت الحمايه انگلستان بود سالهاست كه محل توقف و رفت و آمد نيروهاي نظامي آمريكا در خليج فارس شده است و مرکز ناوگان پنجم اين کشور.

یکی از اتهامات امیرعباس هويدا نخست وزیر پیشین که در بهار سال 1358 (1979 میلادی) به حکم دادگاه انقلاب اعدام شد موافقت با تجزيه کشور و جداشدن بحرين (قانونا استان چهاردهم) بود. طبق قانون اساسی وقت، شاه و نخست وزیر حافظ تمامیت کشور بودند. رفراندم استقلال بحرین تنها در این جزیره انجام شده بود حال آنکه طبق موازین و منطق بین المللی باید در ایران هم انجام می گرفت و نظر همه ایرانیان استعلام می شد.

ارسال نظر

نمای روز

داغ

صفحه خبر - وب گردی

آخرین اخبار