آشنایی با نحوه تعویض دسته گیربکس خودرو + عکس

پیشرانه خودرو در اتصال به گیربکس با یکدیگر تشکیل یک واحد یکپارچه را می‌دهند و از این رو همه تکانه‌ها و ضربه‌هایی که از عملکرد پیشرانه، نیم کلاچ کردن یا ناهمواری‌های مسیر به وجود می‌آید نیز به این واحد یکپارچه منتقل می‌شود. بنابر این لازم است تا پیشرانه و گیربکس به شکل تعلیق شده در جای خود قرار گیرند تا بتوانند ضمن داشتن درجه مشخصی از آزادی حرکتی، به خوبی ضربات را دفع کرده و از انتقال آن به اتاق و کابین جلوگیری کنند.

همچنین دیگر وظیفه اساسی دسته موتور دفع گشتاور وارده از حرکت دورانی پیشرانه و گیربکس است. در حقیقت وجود اصطکاک میان اجزا دوران کننده داخل گیربکس و پیشرانه موجب ایجاد حرکت دورانی خلاف جهت حرکت استاندارد می‌شود و فشار این نیرو دورانی به دسته موتور و دسته گیربکس وارد می‌شود.

دسته موتور و دسته گیربکس چیست؟

آنچه به دسته موتو یا دسته گیربکس شناخته می‌شود در انواع و اقسام مدل‌ها در حقیقت پایه‌ای متشکل از فلز، لاستیک کاشتنی، فنر یا جک روغنی است که پیشرانه و گیربکس را به شاسی خودرو متصل می‌سازد و وظیفه دارد تا تکانه‌ها و ضربات وارده را خنثی کند. این قطعه نسبتا کوچک جز در برخی خودرو‌های اسپرت و خاص تقریبا در ۹۹ درصد سایر خودرو‌های تولیدی جهان استفاده می‌شود و نبود یا خرابی آن تبعات مشخصی در پی دارد.

دسته موتور روغنی آسیب دیده

رفتار‌هایی که به کاهش عمر دسته موتور می‌انجامد:

۱- نیم کلاچ و شتابگیری‌های ناگهانی
۲- ترمزگیری شدید و ناگهانی
۳- پرش از روی دست انداز‌ها
۴- عدم جایگزینی دسته موتور پیش از آسیب دیدگی

پارگی دسته موتور و خروج آهسته شفت از مرکز دسته

علائم پارگی دسته موتور و دسته گیربکس

۱- لرزه و تکانه‌های زیاد در مجموعه موتور و گیربکس مخصوصا به هنگام ورود به دنده یا نیم کلاچ کردن.
۲- جا نرفتن یا بیرون نیامدن اهرم از دنده مخصوصا در خودرو‌های دنده دستی یا اتوماتیک‌های سیمی.
۳- بروز صدا از ناحیه موتور و گیربکس مخصوصا به هنگام عبور از دست اندازها، تعویض دنده و نیم کلاچ.
۴- تکانه‌های زیاد اتاق خودرو به هنگام اعمال گاز خلاصی.
۵- جابجایی عرضی، طولی یا ارتفاعی پیشرانه و قرارگیری آن در زاویه‌ای نامتعارف

وجود ترک و پوسیدگی در لاستیک از علائم خرابی دسته موتور است

جایگزینی دسته موتور یا دسته گیربکس

۱- تعویض دسته موتور به جرات کاری بسیار ساده و کم هزینه است. تنن‌ها کافی است پس از تشخیص دسته موتور یا دسته گیربکس آسیب دیده نمونه معادل و استاندارد آن را تهیه کنید. سپس با توجه به محل دسته موتور یا دسته گیربکس مورد نظر ممکن است نیاز باشد با استفاده از جک، محل صحیح پیشرانه و گیربکس را تعین کنید چراکه به هنگام پارگی این دسته‌ها کمی جابجایی در محل قرارگیری پیشرانه و گیربکس پدید می‌آید.

۲- سپس کافی است پیچ‌های دسته موتور آسیب دیده را پیش از باز کردن با کمی انژکتورشور و فرچه سیمی به خوبی تمیز کنید چرا که ممکن است بر اثر تجمع آلودگی به سختی از جای خود خارج شود.

۳- توجه داشته باشید در خودرو‌های متحرک جلو ممکن است دسته موتور یا دسته گیربکس پایینی بدون باز کردن و نیمه رهاسازی رام (Cross Member یا نیم شاسی جلو) از جای خود خارج نشود. برای باز کردن پیچ‌های نیم شاسی ضمن رعایت نکات ایمنی، حتما از جک و حائل‌های مناسب در زیر نیم شاسی استفاده کنید.

۴- با خارج کردن دسته موتور آسیب دیده نمونه آن را در جای خود قرار دهید و پپیش از سفت کردن مهره‌های آن، ابتدا جک را به آهستگی کمی پایین آورده تا دسته در جای خود بنشیند.

۵- پس از سفت کردن پیچ‌های دسته می‌توانید جک را آزاد کنید.

نکات مهم

• توجه داشته باشید که بی توج‌های به خرابی یک دسته موتور، به سرعت به خرابی سایر دسته موتور‌ها می‌انجامد.
• دسته موتور‌های آسیب دیده را یکی یکی و به نوبت تعویض کنید.
• بهتر است پیش از خرابی و پارگی کامل دسته موتور نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
• خرابی دسته موتور به سایر اجزا نظیر دیسک و صفحه، گیربکس، چهارشاخ گاردان و همچنین پولوس‌ها فشار بسیار زیادی می‌آورد و موجب خرابی زود هنگام آن‌ها می‌شود.
• پس یک روز سواری با دسته موتور و دسته گیربکس جدید قطعا محل قرارگیری آن و سفت بودن پیچ‌های آن را چک کنید.
• سلامت دسته موتور بالایی در خودرو‌های متحرک جلو بسیار حیاتی است.

منبع: خودروکار