جان گرفتن دوباره مقاومت ضدطالبان؛ مبارزه چریکی به رهبری ارتشی‌های سابق

به گزارش «پارسینه»، خبرنگار « بی بی سی انگلیسی » که در معیت نیروهای طالبان به مناطق اطراف کابل که شاهد مبارزه چریکی نیروهای مقاومت هستند رفته بود، نوشت: در سفر از طریق دره دیدنی اندراب در شمال کابل، نشانه‌ای از درگیری مشاهده نمی‌شود، اما در حالی که طالبان قدرتمندتر و مسلح‌تر از هر زمان دیگری هستند، در اینجا و در استان همسایه پنجشیر با یک مقاومت مسلحانه نوظهور در برابر حکومت خود در افغانستان روبرویند.

گروه‌های کوچکی از چریک‌ها که بر فراز کوه‌ها پنهان شده‌اند، به رهبری سربازان ارتش سابق افغانستان، کمین‌هایی راه انداخته و با طالبان درگیر می‌شوند.

با عبور از مزارع حاصلخیز و سرسبز لحظه به لحظه از طرف طالبان همراهی می‌شویم، و مردم محلی زیر نگاه حواس جمع آنها، بهبود امنیت تحت حاکمیت طالبان را ستایش کرده و شورشیان را نادیده می‌گیرند. برخی از تعریف و تمجید‌ها واقعی به نظر می‌رسند، اما در خیابان فرعی یکی از بازارها، مردی با نگرانی به ما می‌گوید: «نمی توانم حقیقت را به شما بگویم - اگر می‌گفتم، ممکن بود کشته شوم.»

درک مقیاس واقعی جنگ دشوار است - نیرو‌های مقاومت اغلب درباره قدرت خود اغراق می‌کنند، در حالی که طالبان حضور آن‌ها را کاملاً انکار می‌کنند. اما در پنجشیر ، جنگجویان ضد طالبان موفق شدند یک هلیکوپتر نظامی را ساقط کرده و سرنشینان آن را دستگیر کنند.

در جای دیگری در ولایت بغلان، جنگجویان مقاومت اخیراً افیلمی از پایین کشیدن پرچم طالبان در یک پایگاه نظامی را منتشر کردند.

با این حال، در ماه ژوئن که «بی بی سی» به دره اندراب سفر کرد، طالبان ظاهراً کنترل این منطقه را در دست داشتند.

قاری جمادین بدری، که رهبری یک گردان از «سپاه عمری» را بر عهده دارد، از بالای تپه‌ای مشرف به دره به من می‌گوید: «خودت می‌بینی، ما اینجا فقط حضور نظامی بسیار کمی داریم.».

اما از طرف منابع قابل اطمینانی به ما گفته شد که در ماه مه کمین نیرو‌های مقاومت به یک خودروی طالبان در نزدیکی اینجا دو کشته از طالبان بر جای گذاشت.

آقای بدری می‌گوید: «این برای خیلی وقت پیش بود. ما چند عملیات در کوهستان انجام دادیم و اکنون چیزی نیست.»

در پنجشیر فیلم‌هایی از کاروان طولانی نیرو‌های کمکی طالبان منتشر شده است، اما در آنجا نیز مقامات طالبان گزارش‌های مستمر در مورد درگیری‌ها را رد می‌کنند.

به نظر می‌رسد که اندراب ، سنگر دیگر ضد طالبان، کمتر نظامی شده است، اما در گفتگوی مخفیانه با ساکنان محلی، ادعا‌های مکرر و جدی در مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان در تلاش برای از بین بردن جنبش مقاومت مطرح می‌شد.

یکی از بستگان یکی از اهالی روستا به نام عبدالهاشم به ما گفت که بلافاصله پس از کمین در نزدیکی «قیس ترهچ»، او و سه مرد دیگر توسط طالبان بازداشت و کشته شدند، زیرا به اشتباه متهم شدند که در این حمله دست داشتند.

او گفت: «دستانش بسته شده بودند و به سر و سینه اش شلیک شده بود.»

او به بی بی سی گفت: «آن‌ها به مردان اجازه شرکت در مراسم تشییع جنازه عبدالهاشم را ندادند. فقط زنان اجازه داشتند او را دفن کنند.»

ادعا‌های نگران کننده دیگری نیز وجود دارد. یک گروه چهار نفره که به سمت روستای تغارک، یکی از کانون‌های فعالیت مقاومت در حال حرکت بودند، در ماه ژوئن توسط طالبان متوقف و مورد بازجویی قرار گرفتند، سپس ظاهراً کشته شدند.

اوت سال گذشته، اندکی پس از تسلط طالبان بر کابل، مبارزان مقاومت در اندراب گفتند که برای مدت کوتاهی تعدادی از ولسوالی‌ها را «آزاد» کرده اند.

پس از دستگیری مجدد آن‌ها توسط طالبان، یک پزشک به نام زین الدین همراه با پنج تن از بستگانش از جمله کودکان خردسال در خانه اش به قتل رسید. یکی از بستگانش مدعی است که او به دلیل ارائه خدمات درمانی به رزمندگان مقاومت کشته شده است.

در فوریه سال جاری یک پزشک دیگر به نام دکتر خرمی از ولسوالی «ده صلاح» نیز کشته شد. یکی از بستگانش مدعی است که او قبلاً تهدید‌هایی از سوی طالبان دریافت کرده بود مبنی بر این که از درمان افراد مرتبط با مقاومت دست بردارد.

به گفته مردم محلی یک پزشک دیگر همچنان در بازداشت است، واین در حالی است که تعدادی از خانواده‌های متهم به داشتن ارتباط با مقاومت می‌گویند که به آن‌ها گفته شده روستا‌های خود را ترک کنند.

اسدالله هاشمی، رئیس اطلاعات طالبان در ولایت بغلان، جایی که اندراب در آن قرار دارد، این اتهامات را رد می‌کند.

او اعتراف کرد که یک پزشک در این منطقه کشته شده است، اما او این حادثه را به «دشمنی شخصی» نسبت داد.

در مورد اتهامات مربوط به قتل‌های فراقانونی، هاشمی کشته شدن هر یک از بازداشت شدگان را قاطعانه تکذیب کرد، هرچند او افزود، اگر کسی در طول عملیات «در برابر نیرو‌های دولتی مقاومت خشونت آمیز کند» ممکن است کشته یا دستگیر شود.

او اضافه کرد: «در همه جای دنیا این اتفاق می‌افتد.»

هاشمی از به رسمیت شناختن حضور نیرو‌های مقاومت در منطقه خودداری کرد و تنها به حضور به شمار اندکی از «تروریست ها» اشاره کرد، اما این منطقه سابقه‌ای طولانی در مخالفت با طالبان دارد.

اندراب و پنجشیر هر دو تحت سلطه جامعه فارسی زبان تاجیک هستند، در حالی که طالبان عمدتاً پشتون هستند.

طالبان بر خلاف حکومت قبلی خود در دهه ۱۹۹۰ توانسته اند برخی از مردم محلی را با موفقیت در صفوف خود استخدام کنند. شماری از روسای اطلاعات و پلیس محلی طالبان و برخی از سربازان مستقر در اندراب تاجیک یا فارسی زبان هستند.

با این حال، بیشتر آن‌ها پشتون هستند. بسیاری در اندراب با نیرو‌های امنیتی دولت قبلی افغانستان کار می‌کردند و اکنون به شدت با طالبان مخالف هستند و آن‌ها را خارجی می‌دانند.

با این حال، برخی از نزدیکان قربانیان قتل‌های غیرقانونی نیز از نیرو‌های مقاومت انتقاد کرده و گفتند که تاکتیک‌های چریکی آن‌ها باعث آسیب‌پذیری مردم غیرنظامی در برابر انتقام‌جویی‌های طالبان شده است.

بی بی سی موفق شد با یکی از مبارزان ارشد مقاومت در اندراب به نام فرمانده شجاع ارتباط برقرار کند.

او در پیامی ضبط شده، در پاسخ به سوالاتی که برای او ارسال شده بود، گفت: «مبارزه ما برای عدالت، برادری، برابری و برای اسلام واقعی است، نه اسلام طالبان که دین را بدنام می‌کند. مبارزه ما برای حقوق خواهرانمان است. حضرت محمد (ص) فرمودند تحصیل برای مردان و زنان اجباری است.»

خشونت در اندراب و پنجشیر محلی است و هنوز تهدیدی جدی برای کنترل کلی طالبان بر کشور نیست، اما به نظر می‌رسد که آن‌ها در خطر تکرار برخی از اشتباهات مخالفان قدیمی خود هستند.

در طول دو دهه گذشته، حملات سرزده و ادعا‌ها در مورد کشتار غیرنظامیان بیگناه توسط نیرو‌های افغانستانی و بین المللی به تقویت محبوبیت طالبان در بخش‌هایی از کشور که قبلاً در آنجا حضور داشتند و تا حدی از حمایت مردم برخوردار بودند، کمک کرد.

اکنون، آن‌ها متهم به استفاده از همان تاکتیک‌های ضد شورش هستند، در حالی که به نظر می‌رسد احساس مسئولیت کمی وجود دارد.

یکی از بستگان عبدالهاشم که گفته می‌شود توسط طالبان بازداشت و کشته شده بود، با عصبانیت به بی‌بی‌سی گفت: « طالبان ادعا می‌کنند که یک دولت هستند، بنابراین باید از فرد تحقیق کنند نه اینکه بلافاصله او را بکشند.»