چرا افراد متاهل خیانت می کنند؟

محققان کشور در یک مطالعه پژوهشی به نقش عوامل مختلف در بروز پدیده نامیمون روابط فرازناشویی پرداخته و این عوامل را تبیین کرده اند.

به گزارش سیناپرس، یکی از مشکلاتی که باعث از هم پاشیده شدن ازدواج می شود، خیانت زناشویی است. خیانت به طور کلی شامل برقراری هرگونه رابطه ی عاطفی و جنسی با نفر سوم و بدون آگاهی همسر تعریف می شود؛ امری که تعهد رابطه زناشویی را نقض کرده و با تحمیل رنج های عاطفی به همسر خیانت دیده همراه است.

چنین رابطه ای ممکن است منجر به شکل گیری درجاتی از صمیمیت عاطفی و فیزیکی با فردی دیگر گردد. البته برخی، حیطه گسترده تری برای روابط فرازناشویی قائل هستند و آن را داشتن رابطه جنسی، عاطفی، اینترنتی و یا ترکیبی از آن ها می دانند. اما روابط فرازناشویی از دید درمانگران، بیشتر بر مفهوم بی وفایی یا خیانت تأکید دارد.

به اعتقاد متخصصان، بی وفایی شامل کلیه رفتارها و عملکردهای یک فرد متأهل با جنس مخالف خارج از چارچوب خانواده است. به نحوی که منجر به ارتباط دوستانه، صمیمانه، عاطفی و عاشقانه شود. تاکنون پــژوهش هــای مختلــفی در زمینه عوامــل مــؤثر در روابــط فرازناشویی انجام شده است.

از جملـه ایـن عوامل به ماهیت ارتباط، بافـت ارتبـاط و عـواملی کـه بـه فـرد مربـوط می شوند نظیر باورها در مورد عشق و رابطه جنسی و نیز ویژگی های شخصـیتی ماننـد خودشـیفتگی و دلبسـتگی نـاایمن اشاره شده است. اما در کل، خیانت زناشویی مسئله ای چند وجهی است و علل و عوامل مختلفی در ابعاد بین فردی، درون فردی و محیطی در گرایش افراد به آن دخالت دارند.

در رابطه با این موضوع، یک مطالعه مروری توسط محققی از دانشگاه یزد انجام شده است. در این مطالعه علل و زمینه های وقوع خیانت زناشویی در زنان و مردان متاهل در ایران مورد واکاوی علمی قرار گرفته اند.

محقق فوق در این پژوهش فراترکیبی، اطلاعات مورد نیاز را از پایگاههای اطلاعاتی داخلی مانند SID ,Magiran, Noormagz, و پایگاههای اطلاعاتی خارجی مانند Pubmed, Google scholar, Scopus از سال 1381 تا 1400 استخراج کرده و سپس این اطلاعات را با استفاده از روش های علمی، تجزیه و تحلیل کرده است.

نتایج این تحقیق نشان دادند که سه دسته از عوامل شامل عوامل اساسی ( مشتمل بر ۱۴ مفهوم)، زمینه ای (مشتمل بر ۱۲ مفهوم) و مداخله گر(مشتمل بر ۱۹ مفهوم) به صورت مستقیم و غیر مستقیم در روابط فرازناشویی و خیانت ، نقش دارند.

به گفته حسن زارعی محمودابادی، مجری این تحقیق و دانشیار گروه روان شناسی و مشاوره دانشگاه یزد، عوامل زمینه ای و عوامل مداخله گر، ممکن است مقدمه عوامل اساسی در ایجاد خیانت زناشویی باشند. همچنین یک عامل اساسی نه تنها از عوامل دیگر تاثیر می پذیرد، بلکه خود نیز نقش تعیین کننده ای در ایجاد خیانت دارد. با شناسایی این عوامل و تدوین بسته آموزشی متناسب با هر علل می توان در جهت پیشگیری از خیانت اقدام موثری انجام داد.

این محقق می گوید: اگرچه مفهوم نارضایتی زناشویی عوامل متعددی را در بر می گیرد، ولی این عامل خود می تواند بسیاری از عوامل دیگر را پوشش دهد. نارضایتی زناشویی سنگ زیر بنایی اختلافات زوجی به حساب می آید. کیفیت پایین زندگی می تواند به طور مستقیم ثبات زندگی را تهدید کند.

بر این اساس، نارضـایتی عاطفی در زنان و نارضـایتی جنسـی برای مردان به عنوان یک مقوله محوری و اسـاسـی محسـوب می شـوند. با آن که تفکیک رضـایت جنسـی و عاطفی از همدیگر دشـوار اســت، ولی اصـولا داشـتن رابطه عاطفی صـمیمی می تواند زمینه ســاز روابط جنســی رضــایتبخش نیز باشد.

زارعی محمودابادی معتقد است: اکثر کسانی که در پژوهش های انجام شده مرتکب خیانت شده بودند، مدیریت هیجان های منفی را غیر قابل مهار و دشوار می دانستند. خشم، غم و اندوه و همچنین رنجش یکی از زوجین زمانی که با بی تفاوتی طرف مقابل همراه باشد، می تواند زمینه روابط فرازناشویی را فراهم کند. البته این در مورد همه افراد صدق نمی کند. همسرانی که توانسته بودند خشم و هیجانات منفی خود را به خوبی و در فضای امن ابراز کنند، به آسیب کمتری در روابط دچار خواهند شد.

بر اساس این تحقیق، طلاق عاطفی هم یکی از عواملی است که می تواند زنگ خطری برای زندگی زوجین باشد. طلاق عاطفی یک شبه اتفاق نمی افتد و در نتیجه به مرور سبب دلسردی در روابط زوجین می شود. همین دلسردی، کیفیت زندگی زناشویی را به شدت پایین می آورد و این عوامل اساسی، می توانند نقش تعیین کننده ای در بروز یا عدم بروز روابط زناشویی داشته باشند.

زارعی محمودابادی در تبیین نقش مداخله گری دیگران در این خصوص اظهار داشته است: زمانی که در روابط زوجین، دخالت اطرافیان به اوج برسد و همسر، تاب مقابله با این دخالت ها را نداشته باشد و از طرف دیگر قهرهای طولانی با خانواده همسر و اختلافات فرهنگی می تواند سبب سردی روابط و در نتیجه گرایش همسر به سمت روابط فرازناشویی شود.

این یافته های پژوهشی که توجه به آن ها می تواند باعث کاهش زمینه های اقدام به روابط فرازناشویی و خیانت شود در دو فصلنامه روانشناسی خانواده متعلق به انجمن علمی روانشناسی خانواده ایران منتشر شده اند.