روحانی: رئیس‌جمهور آینده باید ثبات و آرامش را به جامعه بازگرداند

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر در میان مردم نظرسنجی کنیم که در کشور چه تعداد رجال مذهبی و سیاسی داریم، خواهیم دید که بیشتر از 10 الی 15 نفر را نمی‌شمارند.

حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در پنجمین کنگره سراسری حزب اراده ملت ایران (حاما) با اشاره به اهمیت حزب و تشکیلات سیاسی در جامعه اظهار داشت: واژه و کلمه حزب گرچه برای ما واژه آشنایی است و در یک قرن گذشته برای تشکل‌های سیاسی از آن استفاده شده است اما بی‌تردید مفهوم حزب به معنای مدرن آن مربوط به قرون اخیر از سا‌ل‌های 1839 در دنیای غرب و سپس در سایر مناطق جهان به مفهوم جدید آن به کار رفت.

وی افزود: کلمه حزب واژه‌ای است که در قرآن مجید از آن نام برده شده و امروز در نظامی که دموکراتیک و مردم سالار است باید گفت که واژه حزب در کنار واژگانی مثل مشروعیت، کارآمد، مشارکت و مردم‌سالاری و غیره جای خود را باز یافته است.

روحانی خاطر نشان کرد: حزب به مفهوم و معنای امروزی آن سازمانی است مستمر و پایدار و دارای تشکیلات منظم، یک مرکزیت و سانترالیسم سازمانی.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هدف احزاب سیاسی در دنیای امروز را تسلط بر قدرت سیاسی جامعه، به دست آوردن کرسی‌های بیشتر در پارلمان و یا تسلط بر قوه مجریه یک کشور دانست و افزود: البته اهداف مهم فرهنگی و سیاسی هم در این چارچوب دنبال می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به ویژگی‌های فعالیت احزاب تصریح کرد: فعالیت حزبی یک فعالیت کاملا شفاف و آشکار باید باشد و احزاب دارای مرامنامه و اصول و استراتژی روشن و مسیر حرکت سیاسی روشن در جامعه باشند. حزب در برابر فعالیتهای زیرزمینی و مخفی قرار دارد و هر چه حزب در یک جامعه کمتر باشد به این مفهوم است که تشکیلات مخفی و گاهی زیرزمینی بیشتر می‌شود.

وی اضافه کرد: احزاب در ایران که بی‌تردید یک نظام الگو در منطقه و سطح جهان می‌خواهد باشد باید به فکر بازسازی و نوسازی باشند. احزاب سیاسی محصول تحول بنیادی در بخش سیاسی فرهنگی و اجتماعی جامعه هستند در جامعه‌ای که مشروعیت سنتی دارد فردی به عنوان حاکم و دارای اختیار بی‌نهایت و از طریق وراثت انتخاب می‌شود. در نظامی که پادشاهی استقرار دارد حزب مفهوم و جایگاهی ندارد اگر هم باشد دولت ساخته و فرمایشی خواهد بود. حزب در جامعه‌ای جایگاه دارد که مشروعیت آن قانونی باشد.

روحانی با بیان این که در جامعه‌ای که مردم برای تأمین نیازهای اولیه خود مشکل دارند و تمام تلاش مردم درگیر مسائل مادی است حزب نمی‌تواند معنا و مفهوم پیدا کند چرا که حزب هدفی فرا مادی است و آنجا که فعالیت‌های بزرگ صنعتی به وجود می‌آید جایی است که بحث قوانین و مقررات و چارچوب‌ها برای روابط اجتماعی معنا و مفهوم پیدا می‌کند، در آن جامعه است که حزب جایگاه پیدا می‌کند.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به تأثیر مسائل فرهنگی بر ارتقای جایگاه حزب در یک جامعه گفت: به لحاظ فرهنگی حزب زمانی در یک جامعه معنا دارد که مشارکت سیاسی جایگاه ویژه خود را داشته باشد و حزب در جامعه‌ای مفهوم پیدا می‌کند که فرهنگ سیاسی در آن گسترش یافته و همه مردم به حقوق شهروندی‌شان واقف باشند و بدانند باید به دنبال احقاق حقوق مسلم اجتماعی خود بروند. در جامعه‌ای است که بناست حاکم اراده ملت باشد، در چارچوب‌ موازین شرعی و دینی آنجا حزب معنا پیدا می‌کند. اگر نقش مردم در جامعه‌ای کمرنگ باشد و مردم احساس کنند که در اداره جامعه اراده آنها نقش ندارد در آن جامعه حزب معنا و مفهوم پیدا نمی‌کند.

روحانی با اشاره به انقلاب اسلامی ایران و حاکمیت مردم در آن اظهار کرد: ما با انقلاب اسلامی در پی حاکمیت ملی در چارچوب موازین اسلامی بودیم و می‌بینیم که همه مسئولیتهای مهم در جامعه ما از اراده و رأی مردم نشأت می‌گیرد ما نهاد مهم غیرانتخابی یا مسئول سطح بالای غیر انتخابی نداریم. همه یا با رأی مردم و یا غیرمستقیم با رأی مردم انتخاب می‌شوند. در چنین جامعه‌ای است که صندوق آرا اساس فعالیت قانونی و مشروع است و حزب در این جامعه معنا و مفهوم خود را دارد.

وی با تأکید بر این که در یک تحول بنیادین اقتصادی، سیاسی، فرهنگی حزب جایگاه خود را باز می‌یابد، ادامه داد: بعد از 35 سال متأسفانه هنوز در جامعه ما احزاب نتوانسته‌اند جایگاه بایسته و شایسته خود را بازیابند. اما این حق طبیعی یک ملت بزرگ است و باید برای آن تلاش کرد.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این که در اداره کشور امروز می‌توان از تجربه دیگران استفاده کرد اظهار کرد: تجربه‌های بشری قابل استفاده هستند. امروزه در صنعت و علم و هنر و غیره می‌توان از تجربیات دیگران بهره برد و آن را برای بهتر اداره کردن جامعه به کار گرفت. انسان مؤمن هر جا حکمتی باشد یا سخن حقی، آن را اخذ می‌کند. این که رسول خدا(ص) در جنگ خندق از تجربه ایرانیان توسط بیان سلمان فارسی استفاده می‌کند یک آموزه مهم است مبنی بر این که با وجود اتصال پیامبر (ص) به وحی او برای دفاع از مدینه تجربه ملت دیگر را به کار می‌برد و اعلام و اعمال می‌کند.

وی ادامه داد: حزب یکی از تجربیاتی است که دنیای مدرن از آن استفاده کرد و شاید بتوان گفت مردم سالاری بدون وجود احزاب و تشکیلات حزبی ناقص است و نمی‌توان بدون آنها به تمام اهداف خود رسید.

«حزب برای ارتباط بین مردم و حاکمیت و ایجاد ارتباط میان آنهاست، وقتی در یک انتخابات حزبی، فرد یا افرادی را به عنوان کاندیدا معرفی می‌کند در پی ایجاد اعتماد است و می‌خواهد بر کسانی که نفوذ دارد اعلام کند که تلاش دارد با معرفی این افراد به ایجاد تعامل و اعتماد میان مردم و حاکمیت کمک کند. حزب باید زمینه اجرای قوانین و مقررات و سیاستها را در جامعه فراهم کند و خواست و اراده مردم را به مسئولان منتقل سازد. اگر احزاب نقشی نداشته باشند رابطه دوسویه به طور سیستماتیک حفظ نمی‌شود».

روحانی با بیان این که برای مردم و احزاب فصل‌هایی وجود دارد که باید بر اساس آن ثمره احزاب برای مردم ملموس و روشن شود، گفت: یکی از آن فصل‌ها انتخابات‌هاست. هر وقت شرایطی برای حضور مردم پای صندوق‌ها فراهم می‌شود احزاب نقش ویژه‌ای در آن فصل ایفا می‌کنند.

وی با اشاره به آیه قرآن مجید «لیله القدر خیر من الف شهر» اظهار کرد: تصمیم یک ملت در یک مقطع حساس می‌تواند سرنوشت ساز باشد همان طور که قرآن می‌گوید شب تقدیر از همه عمر برتر است. نمی‌دانید انتخاب غیر دقیق چه مشکلاتی را برای جامعه ایجاد می‌کند و انتخاب دقیق چقدر برای سرنوشت یک جامعه مفید است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به انتخابات شوراها و ریاست جمهوری در آینده گفت: قانون اساسی به صراحت به ما می‌گوید که رئیس‌جمهور باید دارای چه شرایطی باشد اصل 115 قانون اساسی ویژگی‌های رئیس‌جمهور مبنی بر این که باید از رجال مذهبی و سیاسی باشد را برمی‌شمارد و معمولا در هر کشوری رجال مذهبی و سیاسی نمی‌تواند زیاد باشد حتی رجال سیاسی هم خیلی زیاد نیستند. اگر در میان مردم نظرسنجی کنیم که در کشور چه تعداد رجال مذهبی و سیاسی داریم خواهیم دید که بیشتر از 10 الی 15 نفر را نمی‌شمارند و بعید می‌دانم بیشتر هم باشند این در حالی است که قانون اساسی به این مسئله اکتفا نکرده و مسائل دیگر از جمله تابعیت ایرانی، مدیر و مدیر بودن را هم به آن اضافه می‌کند.

وی در بیان تفسیر ویژگی مدبر برای رئیس جمهور تصریح کرد: مدبر یعنی پیش‌بینی آینده از طریق منطق کارشناسی، نه پیشگویی از طریق دیگران. یعنی قادر باشد آینده آثار و ثمرات یک تصمیم را بفهمد و بگوید. علاوه بر این رئیس‌جمهور باید دارای حسن سابقه، امانت‌دار و متقی و مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور باشد چرا که قانون اساسی قرارداد اجتماعی اصلی و منشور ملی ماست.

روحانی گفت: رئیس جمهور باید اجرای قانون اساسی را به عنوان وظیفه به دوش کشد. خیلی مهم است که رئیس‌جمهور یکی از وظایفش اجرایی کردن قانون اساسی است.

رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به فصل سوم قانون اساسی که به بیان حقوق ملت اشاره دارد، پرداخت و تصریح کرد: از اصل 19 قانون اساسی حقوق ملت بیان می‌شود اینکه مردم از هر قوم و قبیله‌ای از حقوق مساوی برخوردارند و یا قانون از آنها باید حمایت کند. همچنین درباره‌ حقوق زنان، جایگاه حفظ حیثیت، جان و مال مردم، شغل و مسکن که باید از هر نوع تعرضی مصون باشد و این یعنی امنیت، یعنی وقتی صبح از خواب بیدار می‌شوید بدانید که همه اینها زیر چتر مصونیت حقوق ملت قرار دارد.

وی خاطر نشان کرد: گروه خودسر یک بار در کشور معنا دارد نمی‌شود هر روز گفت کار گروه خودسر است مردم باید احساس امنیت کنند و آن را ببینند.

روحانی از حقوق دیگر مردم را عدم تفتیش عقاید و اصل آزادی بیان و نشریات و پرهیز از هرگونه تجسس در زندگی مردم به جز موارد خاص دانست و افزود: امروز می‌بینیم به راحتی در زندگی مردم تجسس می‌شود و یا ضبط مکالمات صورت می‌گیرد و از آن به عنوان یک افتخار یاد می‌شود. ما باید مجری قانون اساسی باشیم و اجرای آن به عهده رئیس جمهور است و رئیس جمهور باید به آن معتقد باشد یعنی باید قانون اساسی را خوانده و فهمیده و به آن ایمان داشته و ملتزم به آن باشد.

روحانی خاطرنشان کرد: این گونه نیست که هر کس به طور طبیعی مشروعیت قانونی برای ادامه کار پیدا کند. مشروعیت هر فرد تا زمانی است که مجری قوانین و قانون اساسی باشد ما در شرایطی هستیم که به رئیس جمهوری در آینده نیاز داریم که عالم، دارای شناخت از جامعه خود و دنیا باشد و جهان را بشناسد و واقعیتهایش را درک کند. جایگاه رئیس جمهور جای کارآموزی نیست، رئیس جمهور باید شجاع باشد. شجاع نه به این معنا که برابر ابرقدرتی سخن درشت بگوییم، این کاری معمولی است و همه می‌توانند آن را انجام دهند. شجاع یعنی اشتباه کردیم با شجاعت به آن اعتراف کنیم و به مردم بگوییم اشتباه کردیم.

وی تأکید کرد: رئیس جمهور باید مخلص باشد و همه وجودش را وقف خدمت به مردم کند. با این حال همه این شرایط هم که باشد در مقطع فعلی که ما در آن قرار داریم کافی نیست چرا که مقطع فعلی ویژه و حساس است. امروز کشور ما به لحاظ اقتصادی و بین‌المللی دارای شرایط ویژه‌ای است. به طوری که حداقل رئیس جمهور آینده باید سه ویژگی علاوه بر تمام ویژگی‌هایی که در قانون اساسی آمده است داشته باشد ابتدا قدرت اجماع‌سازی است.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: اجماع‌سازی میان نهادهای مسئول امر بسیار حائز اهمیت است، ما در کشور شاهد سیاست اجرایی کشور، سیاست کلی، قوانین مصوب و موضوعه هستیم و به کسی احتیاج داریم که بتواند بین اینها اجماع و تلفیق ایجاد کند و یا بین اینها و نظرات رهبری نظام که عمدتاً‌ از طریق سیاستهای کلی ابلاغ می‌شود اجماع ایجاد کند. البته قوه مجریه می‌تواند تصمیم‌ساز هم باشد هم در مجمع و هم در مجلس شورای اسلامی می‌تواند با تقدیم لوایح خوب و کارشناسی در صحن علنی و کمیسیون‌های مختلف تصمیم‌سازی کند. اما اگر قرار باشد فردی با مجمع قهر کند در مجلس شرکت‌ نکند نمی‌توان به این شیوه کشور را اداره کرد، مهمتر این که باید با همه نخبگان و کارشناسان کشور و خواست ملی اجماع ایجاد کند.

روحانی با بیان این که رئیس جمهور یا نماینده مردم است یا نامشروع، خاطرنشان کرد: هر کس در هر سمتی قرار دارد از طرف مردم نمایندگی دارد و باید خواست مردم را اجرا کند و اگر نظری دارد باید طوری آن را تبیین کند که نظرات را جمع کند، باید همواره آرای اکثریت مردم را در کنار خود داشته باشد. البته اتفاق آرا گاهی سخت و گاهی ناممکن است اما اکثریت جامعه باید حامی نظر و اراده حاکمیت باشد.

نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی، با اشاره به اختلاف‌ها و شکاف‌ها در میان نهادهای کشور، اظهار کرد: با چنین شرایطی که در کشور داریم فردی با قدرت اجماع‌سازی نیاز داریم که آن فرد در کارنامه زندگی‌اش تجربه اجماع‌سازی را داشته باشد و در مسائل استراتژیک لااقل ده بار این کار را انجام داده باشد وگرنه کشور با مشکل مواجه می‌شود ما با مشکلات خارجی روبه‌رو هستیم اما مهمترین مشکلات ما ریشه داخلی دارد.

«دوم این که این فرد باید توان مدیریت در شرایط ویژه را داشته باش؛بنده تعبیر مدیریت بحران نمی‌کنم خیلی هم این واژه خوشایند من نیست و امیدوارم هیچ وقت با این مسئله روبه‌رو نشویم اما شرایط کشور ویژه و حساس است و مدیریت خاص خود را می‌خواهد. مثال حرکت در جاده‌‌ای است که هم جاده ناهموار است و هم ماشین بی‌نقص نیست. بنابراین ما به یک مدیر توانمند و قوی نیاز داریم از سویی رئیس جمهور آینده باید قدرت و توان مذاکره با دنیا را داشته باشد».

وی خاطرنشان کرد: ما نمی‌خواهیم دائم به دنیا اعلامیه بدهیم و یا شعار بدهیم و آنها جواب بدهند ما باید مشکلاتمان را با آنها حل کنیم برخی معضلات پیچیده هستند و به تعبیر برخی تبدیل به گره کور شده‌اند اما به نظر من این گره‌ها قابل باز کردن است با تهدید چیزی حل نمی‌شود و این مربوط به هر دو طرف است نه آنها تهدید کنند نه ما.

باید با مذاکره با دنیا و جهان مسائل بین‌المللی‌یمان را حل و فصل کنیم این کار دانش و هنر خاص خود را می‌خواهد این طور نیست که هر کس بتواند با دنیا سخن بگوید و در نهایت به یک توافق و تفاهم برسد. در شرایط فعلی به یک مدیر اجرایی توانمند و کارآمد نیاز داریم به کسی که بتواند ثبات و آرامش را به جامعه بازگرداند.

روحانی تصریح کرد: جامعه ما در تمامی بخش‌ها به ویژه اقتصادی بی‌ثبات است ما دچار آشفته بازار شده‌ایم. اصحاب کهف یک بار خوابیدند و دیدند پول آنها در بازار معنای دیگری دارد ظاهراً خواب هر شب ما خواب اصحاب کهف شده است و هر روز ارزش پول ما تغییر می‌کند چه کسی می‌تواند در شرایط آشفته بازار برنامه‌‌ریزی کند نه برای 10 تا 50 سال آینده بلکه برای 10 روز یا یک ماه بعد. که وضعیت اقتصادی ثابت باشد. ما باید در بخش اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ثبات ایجاد کنیم، یک فردی صبح وزیر است 2 ساعت بعد نیست. ممکن است این نوع تغییر و تحول‌ها در هر جامعه‌ای روی دهد اما این هم حدی دارد و در یک چارچوبی باید انجام شود بی‌ثابتی و بی‌نظمی و به هم ریختگی مسائلی است که امروز به شدت با آن مواجهیم.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید کرد: معتقدم اولین هدف برای آینده کشور بازگشت ثبات و آرامش است. مردم به خاطر این بی‌ثباتی آرامش ندارند و نگرانند. آنها برای معیشت روزمره‌شان هم دچار مشکل شده‌اند. باید با ثبات، آرامش، اعتماد و امید را به جامعه بازگرداند. بدون امید به آینده سرمایه‌گذاری در کشور صورت نمی‌گیرد و سرمایه از کشور به همراه مغزها خارج می‌شود.

وی تأکید کرد: دومین هدف بهبود زندگی است شرایط امروز جامعه مناسب یک ایرانی نیست. یک ایرانی با تمدن و فرهنگ غرورآفرین نیست ملتی که انقلاب بزرگی را 35 سال پیش به ثمر رساند و 8 سال در دفاع مقدس مقاومت کرد. شرایط فعلی به لحاظ مادی و معنوی مناسب ایرانی‌ها نیست. متأسفانه اخلاق در جامعه ما نزول کرده است. مشکل فقط تورم و پول نیست. ما امروز با شرایطی مواجهیم که در آن دروغ شایع است و آمار دقیق حاکم نیست و برنامه درستی ارائه نمی‌شود. باید زندگی مردم را بهبود بخشیم آن چنان که در شأن یک ملت بزرگ است.روحانی با بیان اینکه هدف سوم توسعه و پیشرفت کشور است، گفت: باید به دنبال عظمت و سربلندی ایران باشیم. نباید از کشورهایی که از لحاظ توسعه مثل کره جنوبی و مالزی هم سن و سال ما بودند یا به لحاظ توسعه پایین‌تر از ما قرار داشتند و امروز در مرز توسعه یافتگی قرار گرفته‌اند در حالی که ما در هفت هشت سال گذشته با وجود درآمد ارزی بی‌سابقه قدم مهمی برنداشتیم. امسال سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی بود اما آیا به این هدف نزدیک شدیم یا متأسفانه هر روز از تولید و کار کاسته شده است.