«سیاه نمایی» و «ایجاد اختلاف بین مسؤولان» چیست؟

«سیاه نمایی» و «ایجاد اختلاف بین مسؤولان» ، دو مقوله ای است که هیچ ایرانی میهن دوستی ، فارغ از گرایش های سیاسی و فکری اش ، دست خود را بدان نمی آلاید.

خروجی «سیاه نمایی» ، «ایجاد فضای یأس و ناامیدی در جامعه» است و صد البته هیچ کس دوست ندارد در جامعه ای ناامید و سرخورده زندگی کند. در واقع ، هر کس به کار ایجاد چنین فضایی بپردازد ، خود ، خانواده و کسانی که دوستشان دارد را نیز دچار چنین وضعیت نابهنجاری کرده است و این ، شرط عقل نیست.

«ایجاد اختلاف بین مسؤولان» نیز ، از آنجا که می تواند منجر به کاهش کارایی آنها شود ، "ستم آشکار" به فرد فرد اعضای جامعه است.

در این میان ، نکته ای که مغفول مانده و کمتر بدان توجه می شود ، این است که برخی گمان می برند که "سیاه نمایی" و "ایجاد اختلاف بین مسؤولان" ، صرفاً می تواند از رسانه ها سر بزند. البته برخی افراد و رسانه ها ممکن است خواسته یا ناخواسته ، در این مسیر حرکت کنند و در درستی این گزاره شکی نیست ، اما سخن بر سر این است که این ها ، اتهامات اختصاصی رسانه ها نیستند و ای بسا ، خود مسؤولان در موارد متعددی دچار این عارضه بشوند.

نکته دیگر آن است که کارویژه رسانه ها ، انعکاس وقایع اتفاقیه است ؛ مانند آینه که کارش "نشان دادن آنچه در واقع وجود دارد" است.

از این رو ، اگر اتفاقات ناگواری در عرصه های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و ... در جامعه رخ دهد و رسانه ها آن را بازتاب دهند ، نمی توان مسؤولیت رخ دادن آن اتفاقات را متوجه رسانه ها دانست و متهم به سیاه نمایی شان کرد.
مثلاً اگر زلزله ای مرگبار رخ دهد و رسانه ها خبرش را منتشر کنند ، آیا باید زلزله را به رسانه ها منتسب کرد و آنها را متهم به سیاه نمایی نمود؟
یا اگر رسانه ای از واقعیتی به نام آلودگی هوا و علل آن سخن بگوید ، خودش علت آلودگی بوده و سیاه نمایی کرده است؟ یا اگر قیمت کالایی افزایش یابد و رسانه ای آن را بازنشر کند ، سیاه نماست؟ یا اگر مسوولی سوء استفاده از قدرت کرد و رسانه خبرش را منتشر کرد ، مقصر است؟ و نظایر این ها.

مخلص کلام این که ، اگر خبر سیاهی (مانند فساد مالی و ...) واقعاً وجود داشته باشد و منتشر شود ، نام این ، «سیاه نمایی» نیست ؛ «واقع نمایی» است.
لذا اگر بنا بر برخورد باشد ، باید با عامل آن سیاهی (مانند مسوولی که مرتکب فساد مالی شده) به خاطر کار سیاهش برخورد شود نه با رسانه به اتهام سیاه نمایی:

آینه گر نقش تو بنمود راست خود شکن آیینه شکستن خطاست

سیاه نمایی ، وقتی تحقق می یابد که خبری به دروغ ساخته و منتشر شود و در آن ، اوضاع بی آن که بد باشد ، بد جلوه داده شود؛ مثلاً گرانی نباشد و رسانه ای دم از گرانی بدهد و نظایر این که طبیعتاً باید جلوی ان را سد کرد.

اما اختلاف بین مسؤولان نیز حکایت خاص خود را دارد. اگر اختلافی بین دو یا چند مسؤول وجود نداشته باشد و رسانه ای بخواهد شیطنت کند و با تیترها و مطالب نادرست ، "دو به هم زنی" کند ، حتماً به جامعه ستم کرده است چون -همان طور که گفته شد- این کار باعث می شود که انرژی مسؤولان ، به جای انجام وظایف شان ، مصروف پرداختن به مسائل حاشیه ای شود.

در این میان اما اگر دو یا چند مسؤول یا نهاد و قوه ، با یکدیگر اختلافات آشکار داشته باشند ، نسبت به یکدیگر بی احترامی های مدام داشته باشند ، علیه همدیگر موضع بگیرند و خلاصه آن که یک جنگ سرد بین خودشان راه بیندازند ، اینجا نمی توان عهده مسوولان اهل دعوا را خالی از تقصیر دانست و کاسه کوزه ها را بر سر رسانه ها شکست و توبیخ شان کرد که چرا فلان سخن فلان مقام رسمی ارشد را درباره فلان مطلب بازنشر کردی؟ یا چرا جواب مجلس به دولت را منتشر کردی و بدین ترتیب بین مسوولان و قوا ایجاد اختلاف نمودی؟!

نکته بعدی آن که به فرض که رسانه ای پای از حریم میهن دوستی و پرهیزکاری فراتر نهد و بخواهد بین دو مسؤول ایجاد اختلاف کند. قطعاً چنین حرکتی مذموم و محکوم است اما آیا نباید مسؤولانی که هدف این اختلافزایی هستند ، آنقدر عاقل و هوشیار باشند که مقاله ای در یک روزنامه یا خبری در یک خبرگزاری نتواند بین شان را به هم بزند و آنان را دچار اختلاف کند؟!

متأسفانه ، در شرایط کنونی از دو تعبیر "سیاه نمایی" و "ایجاد اختلاف بین مسؤولان" ، استفاده ابزاری می شود و گروهی برای تخریب رسانه هایی که دوستشان ندارند ، دست به دامن این واژگان می شوند و هر منتقد خودشان را متهم می کنند که "دارند به منظور ایجاد یأس و ناامیدی بین مردم ، سیاه نمایی و ایجاد اختلاف می کنند!"

وقتی از این تعابیر برای کوبیدن همه ، استفاده ابزاری می شود ، رفته رفته کارایی این دو تعبیر هم از بین می رود و بعدها اگر واقعاً رسانه ای دست به کار سیاه نمایی و اختلاف زایی هم بشود و سپس متهم بدان گردد ، کسی چنین اتهام "نخ نما شده" ای را باور نخواهد کرد.

بنابراین ، دوستانی که مدام این و آن را به این تعابیر متهم می کنند ، اندکی تقوا پیشه کنند و قبل از آن که اتهام سیاه نمایی بزنند ، از وجدان خود بپرسند که آیا "واقعیتی سیاه" ، بازتاب داده شده؟ یا سفیدی ، سیاه جلوه داده شده است؟
قبل از ایراد اتهام ایجاد اختلاف هم ، بنگرند که آیا خبرِ "اختلاف آشکار موجود" منتشر می شود یا اختلافی بین دو یا چند مسوول و نهاد نیست و می خواهند بین شان اختلاف زایی کنند؟

فراموش نکنیم که محروم کردن مردم از دانستن ، یعنی تلاش برای در جهالت نگه داشتن مردم و این یعنی ، نفی اصول دینی که دانایی از ارکانش است.