چقدر تهران را برای زلزله آماده کرده ایم؟
پارسینه: محاسبات ریاضی، ریتم ۲۰۰ ساله را برای زلزله تهران نشان میدهد و طبق محاسبات، از این ۲۰۰ سال حدود ۱۸۵ سال گذشته و چیزی کمتر از ۱۵ سال باقی مانده است.
ایران در زمره مناطق زلزلهخیز جهان محسوب میشود. به ویژه مناطق شمال شرقی کشور، مستعد بروز ناگهانی زمین لرزه هستند.
به عقیده دکتر بهرام عکاشه، رییس سابق بخش زلزلهشناسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، به طور تقریبی از ۸۰ سال پیش تا کنون ستاد بحران در کشور وجود داشته، اما نقش خاصی ایفا نکرده و این نقش از ۲۰ سال گذشته به صورت جدی تعریف و ایجاد شده است. همزمان با پیشنهاد تشکیل این ستاد، پیشنهاد مقاوم سازی افراد مهم کشور نیز به سازمان امنیت کشور داده شد.
وی ادامه داد: بارها گفته شده که لازم است پایتخت را از حالت تک بعدی خارج کنیم. چراکه با احتمال زیادی که در رابطه با وقوع زلزله وجود دارد، اینکه تمام قطبهای کشور در تهران باشد امر معقولی نیست. از ایم رو راهکار ناسب این است که پایتختها از هم جدا شوند و در شهرهای مختلف باشند. برای مثال پایتخت فرهنگی، پایتخت صنایع و... داشته باشیم. علاوه بر این، بهترین دانشگاهها و مشاغل تنها در تهران نباشند تا جمعیت پایتخت به این حد نرسد.
عکاشه تصریح کرد: ضمن اینکه، بیش از ۲۰ درصد بافتهای تهران فرسوده است و وقوع زلزله، از تهران یک فاجعه خواهد ساخت. ستاد بحران گرچه سال هاست به صورت جدی در بحرانهای کشور حضور دارد، اما میزان اعتماد به عملکرد آن قابل قیاس با کشورهایی شبیه ژاپن، نیست. در کشورهای خارجی به عملکرد ستاد بحران اعتقاد راسخ وجود دارد، چون مردم منطقی فکر میکنند.
بر اساس این گزارش، حدود ۳۲۰۰ سال است که زلزلهای مهم در تهران اتفاق نیفتاده و در پنجره زمانی هستیم که ممکن است در آن زلزلهای با بزرگای ۷ ریشتر رخ دهد، پس در شرایط فعلی میتوان انتظار داشت رخداد مهم زلزلهای با بزرگای حدود ۷ ریشتر روی گسل شمال تهران رخ دهد.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و عضو وابسته فرهنگستان علوم در این باره گفت: شرایط مختلفی در تهران وجود دارد. هر روز صبح، جمعیتی حدود ۴.۵ میلیونی وارد تهران و عصر از تهران خارج میشوند. از طرفی در تهران جمعیت سرگردان وجود دارد که در طول روز در سطح شهر تردد دارند و برآوردها نشان میدهد حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون جمعیت سرگردان در طول روز داریم که این موارد هیچ کدام در محاسبات زلزله در نظر گرفته نشده است.
دکتر مهدی زارع بیان کرد: ساخت بنا بر روی پهنه گسل فعال در آییننامههای زلزله منع شده و یا حداقل توصیه شده تا فقط بناهای معمولی و ساختمانهای یکی دو طبقه امکان ساخت داشته باشند و باید از تجمع و انبوهسازی اجتناب شود. چراکه در منطقههای اشاره شده، اما علاوه بر ساخت بنا بر روی پهنه گسل، خطر لغزش جدی هم وجود دارد.
وی تاکید کرد: این در حالیست که اغلب بناهای ۸ تا ۱۲ طبقه یا بلندتری که اکنون روی پهنه گسل شمال تهران در مناطق سوهانک، شهرک شهید محلاتی، کاشانک، گلابدره، محله امامزاده قاسم، باغشاطر، دربند، ولنجک، کوی دانشجو، شمال فرحزاد، حصارک کن و کل ناحیه شمالی منطقه ۲۲ ساخته میشوند، بر روی شیبهای ۳۰ تا بیش از ۷۰ درجه احداث میشوند. در این شیبها حتی در شرایط بدون زمینلرزه هم احتمال بسیار بالایی برای زمین لغزش و بروز مشکلات دیگری در فصل زمستان وجود دارد و در صورتی که زلزله رخ دهد، این دامنههای تحت خطر، مشکلات مضاعفی را ایجاد خواهند کرد.
زارع خاطرنشان کرد: در واقع در محدوده شهر تهران میتواند یک زلزله بزرگ رخ بدهد، چون قبلاً این اتفاق افتاده است. اما کسی خبر ندارد که این زلزله کی رخ میدهد، ولی اقدام منطقی این است که ما آمادگی لازم را برای هر اتفاقی که قبلاً هم رخ داده، داشته باشیم.
تمام این صحبتها در حالیست که به تازگی یکی از اعضای شورای شهر تهران نیز گفته است: اگر زلزلهای در تهران بیاید بیش از یک و نیم میلیون نفر در خطر مرگ هستند و تهران جایگاه زیست نیست.
البته در حال حاضر اطلاعی دقیق از زمان وقوع زلزله در تهران نداریم، اما شرط احتیاط این است که برای پیشگیری و مقابله با ریسک زلزله تهران اقدامات جدی و دراز مدت انجام دهیم، این اقدامات باید در گام اول در جهت به صفر رساندن مهاجرت به تهران و اطراف آن آغاز و سپس با کاهش تدریجی بار جمعیتی تهران همراه شود.
در هرحال آنچه واضح است این است که تمامی کارشناسان و صاحبنظران این حوزه مطمئن هستند که در آیندهای نه چندان دور زلزلهای بزرگ در تهران رخ میدهد این در حالیست که با وجود همه هشدارها هنوز اقدام جدی و مثبتی برای مقابله با این بلای طبیعی از سوی مسوولان و دست اندرکاران امر انجام نشده است.
منبع: بهداشت نیوز
به عقیده دکتر بهرام عکاشه، رییس سابق بخش زلزلهشناسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، به طور تقریبی از ۸۰ سال پیش تا کنون ستاد بحران در کشور وجود داشته، اما نقش خاصی ایفا نکرده و این نقش از ۲۰ سال گذشته به صورت جدی تعریف و ایجاد شده است. همزمان با پیشنهاد تشکیل این ستاد، پیشنهاد مقاوم سازی افراد مهم کشور نیز به سازمان امنیت کشور داده شد.
وی ادامه داد: بارها گفته شده که لازم است پایتخت را از حالت تک بعدی خارج کنیم. چراکه با احتمال زیادی که در رابطه با وقوع زلزله وجود دارد، اینکه تمام قطبهای کشور در تهران باشد امر معقولی نیست. از ایم رو راهکار ناسب این است که پایتختها از هم جدا شوند و در شهرهای مختلف باشند. برای مثال پایتخت فرهنگی، پایتخت صنایع و... داشته باشیم. علاوه بر این، بهترین دانشگاهها و مشاغل تنها در تهران نباشند تا جمعیت پایتخت به این حد نرسد.
عکاشه تصریح کرد: ضمن اینکه، بیش از ۲۰ درصد بافتهای تهران فرسوده است و وقوع زلزله، از تهران یک فاجعه خواهد ساخت. ستاد بحران گرچه سال هاست به صورت جدی در بحرانهای کشور حضور دارد، اما میزان اعتماد به عملکرد آن قابل قیاس با کشورهایی شبیه ژاپن، نیست. در کشورهای خارجی به عملکرد ستاد بحران اعتقاد راسخ وجود دارد، چون مردم منطقی فکر میکنند.
بر اساس این گزارش، حدود ۳۲۰۰ سال است که زلزلهای مهم در تهران اتفاق نیفتاده و در پنجره زمانی هستیم که ممکن است در آن زلزلهای با بزرگای ۷ ریشتر رخ دهد، پس در شرایط فعلی میتوان انتظار داشت رخداد مهم زلزلهای با بزرگای حدود ۷ ریشتر روی گسل شمال تهران رخ دهد.
استاد تمام پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و عضو وابسته فرهنگستان علوم در این باره گفت: شرایط مختلفی در تهران وجود دارد. هر روز صبح، جمعیتی حدود ۴.۵ میلیونی وارد تهران و عصر از تهران خارج میشوند. از طرفی در تهران جمعیت سرگردان وجود دارد که در طول روز در سطح شهر تردد دارند و برآوردها نشان میدهد حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون جمعیت سرگردان در طول روز داریم که این موارد هیچ کدام در محاسبات زلزله در نظر گرفته نشده است.
دکتر مهدی زارع بیان کرد: ساخت بنا بر روی پهنه گسل فعال در آییننامههای زلزله منع شده و یا حداقل توصیه شده تا فقط بناهای معمولی و ساختمانهای یکی دو طبقه امکان ساخت داشته باشند و باید از تجمع و انبوهسازی اجتناب شود. چراکه در منطقههای اشاره شده، اما علاوه بر ساخت بنا بر روی پهنه گسل، خطر لغزش جدی هم وجود دارد.
وی تاکید کرد: این در حالیست که اغلب بناهای ۸ تا ۱۲ طبقه یا بلندتری که اکنون روی پهنه گسل شمال تهران در مناطق سوهانک، شهرک شهید محلاتی، کاشانک، گلابدره، محله امامزاده قاسم، باغشاطر، دربند، ولنجک، کوی دانشجو، شمال فرحزاد، حصارک کن و کل ناحیه شمالی منطقه ۲۲ ساخته میشوند، بر روی شیبهای ۳۰ تا بیش از ۷۰ درجه احداث میشوند. در این شیبها حتی در شرایط بدون زمینلرزه هم احتمال بسیار بالایی برای زمین لغزش و بروز مشکلات دیگری در فصل زمستان وجود دارد و در صورتی که زلزله رخ دهد، این دامنههای تحت خطر، مشکلات مضاعفی را ایجاد خواهند کرد.
زارع خاطرنشان کرد: در واقع در محدوده شهر تهران میتواند یک زلزله بزرگ رخ بدهد، چون قبلاً این اتفاق افتاده است. اما کسی خبر ندارد که این زلزله کی رخ میدهد، ولی اقدام منطقی این است که ما آمادگی لازم را برای هر اتفاقی که قبلاً هم رخ داده، داشته باشیم.
تمام این صحبتها در حالیست که به تازگی یکی از اعضای شورای شهر تهران نیز گفته است: اگر زلزلهای در تهران بیاید بیش از یک و نیم میلیون نفر در خطر مرگ هستند و تهران جایگاه زیست نیست.
البته در حال حاضر اطلاعی دقیق از زمان وقوع زلزله در تهران نداریم، اما شرط احتیاط این است که برای پیشگیری و مقابله با ریسک زلزله تهران اقدامات جدی و دراز مدت انجام دهیم، این اقدامات باید در گام اول در جهت به صفر رساندن مهاجرت به تهران و اطراف آن آغاز و سپس با کاهش تدریجی بار جمعیتی تهران همراه شود.
در هرحال آنچه واضح است این است که تمامی کارشناسان و صاحبنظران این حوزه مطمئن هستند که در آیندهای نه چندان دور زلزلهای بزرگ در تهران رخ میدهد این در حالیست که با وجود همه هشدارها هنوز اقدام جدی و مثبتی برای مقابله با این بلای طبیعی از سوی مسوولان و دست اندرکاران امر انجام نشده است.
منبع: بهداشت نیوز
ارسال نظر