۴ طرح دولت برای مهار مصرف بنزین +جدول

مقام معظم رهبری در دیدار خود با اعضای هیئت دولت در تاریخ هفتم شهریورماه سال جاری در بخشی از سخنانشان به مسئله مصرف بنزین در کشور اشاره کردند و فرمودند: "حالا در داخل کشور هم یکی از مشکلات بزرگ ما از این به‌اصطلاح به نظر من بد استفاده کردن از ظرفیّتهای داخلی، مصرف بالای بنزین در داخل است؛ آن روز ایشان به من گفتند که روزانه ۱۰۵ میلیون لیتر مصرف بنزین کشور است؛ حالا یک جای دیگر من خواندم در یک گزارشی که بیشتر است، ۱۲۰ میلیون [لیتر]. حالا، ۱۰۵ میلیون لیتر! چرا؟ چرا باید این‌قدر ما مصرف بکنیم؟ یک دوره‌ای مسئولین توانستند مصرف روزانه را برسانند به حدود ۶۵ میلیون لیتر، یعنی کمتر از ۶۵ میلیون لیتر؛ شد این کار؛ البتّه خود آن‌ها بعداً خرابش کردند، لکن این کار ممکن است، این کار میشود، شدنی است، راه‌هایی وجود دارد، دنبال کنید آن راه‌ها را... "

همانطور که مقام معظم رهبری هشدار داده اند، مصرف بنزین به‌صورت افسارگسیخته در حال رشد است و از متوسط ۸۰ میلیون لیتری در هر روز در سال ۹۶ به ۸۵ میلیون لیتر در پایان خردادماه ۹۷ و ۹۱.۷ میلیون لیتر در پایان تیرماه رسیده است. در صورتی که روند رشد مصرف بنزین به همین صورت ادامه یابد؛ در پایان سال ۹۷، میزان مصرف، بار دیگر به میزان تولید رسیده و در میانه سال ۹۸ و یا ابتدای سال ۹۹، بار دیگر همچون قبل از بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس، تراز تولید و مصرف بنزین منفی شده و خودکفایی بنزین که در پی سال‌ها تلاش متخصصان کشورمان به‌دست آمده، تحت الشعاع قرار می‌گیرد؛ به‌عبارتی پاشنه آشیل خودکفایی بنزین که با زحمت و رنج بسیار حاصل شده، رشد افسارگسیخته مصرف بنزین است.

راه‌های مورد اشاره رهبر معظم انقلاب در اصلاح روند مصرف بنزین را می‌توان در طرح‌های بهینه سازی مصرف سوخت دنبال کرد.

* جایگزینی ۱۴۰۰۰۰ تاکسی فرسوده با تاکسی تمام گازسوز با پیمایش بالا

در این طرح که از سوی مجموعه وزارت نفت و با راهبری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کلید خورده قرار است با جایگزینی ۱۴۰۰۰۰ تاکسی فرسوده با تاکسی تمام گازسوز با پیمایش بالا، شاهد ارتقاء راندمان و پیمایش تاکسی‌های فرسوده درون و برون شهری و کاهش مصرف سوخت و آلودگی‌های محیطی متناظر باشیم.

با اجرای این طرح که زمانبندی اجرای آن از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده، مصرف ۱۳.۹ میلیارد لیتر بنزین به ارزش تقریبی ۱.۳ میلیارد دلار صرفه جویی خواهد شد.

در جدول زیر مشخصات اجرای این طرح آورده شده است:

بر اساس مصوبه شورای عالی اقتصاد، در این طرح به ازای تحقق هر کیلومتر پیمایش برای تاکسی پایه گازسوز ۱.۱ سنت دلار و برای تاکسی ون گازسوز معادل ۱.۵۵ سنت دلار در سقف مقرر مصوبه پرداخت خواهد شد. مبلغ پرداختی به ازای هر دستگاه تاکسی فرسوده طی ۵ سال ۳۷۸۰ دلار و برای تاکسی ون ۷۸۱۰ دلار در ۷ سال خواهد بود.

* توسعه حمل و نقل مسافر با قطار شهری در تهران و ۸ کلانشهر

در این طرح که از سوی مجموعه وزارت نفت و با راهبری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کلید خورده، قرار است با توسعه حمل و نقل مسافر با قطار شهری در تهران و ۸ کلانشهر، شاهد ارتقاء سطح حمل و نقل مسافر درون شهری، دستیابی به اهداف قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت و کاهش مصرف سوخت و آلودگی‌های محیطی متناظر باشیم.

توسعه حمل و نقل مسافر درون شهری با خرید هزار دستگاه واگن جدید برای تهران و هزار واگن جدید برای سایر کلان شهر‌ها در این طرح دیده شده است.

زمان اجرای طرح از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۹ دیده شده و در این مدت با اجرای این طرح، حدود ۱۷ میلیارد لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی خواهد شد.

در جدول زیر مشخصات این طرح آورده شده است.

* طرح تولید قوای محرکه کم مصرف در خودرو‌های داخلی و جایگزینی با خودرو‌های فرسوده

در این طرح که از سوی مجموعه وزارت نفت و با راهبری شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کلید خورده، قرار است با تولید قوای محرکه کم مصرف برای خودرو‌های داخلی و جایگزینی با خودرو‌های فرسوده، شاهد صرفه جویی در مصرف بنزین موتور، کاهش آلاینده‌های زیست محیطی ناشی از احتراق بنزین موتور و بهبود شرایط اقتصاد انرژی با کاهش واردات بنزین یا امکان صادرات آن باشیم.

دامنه اجرای این طرح ۵۰۰ هزار خودروی بنزینی و زمان اجرای آن از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۵ است. در این مدت در صورت اجرای کامل این طرح، ۲ میلیارد لیتر بنزین صرفه جویی خواهد شد که پیش بینی می‌شود این میزان صرفه جویی ناشی از اثرات اجرای این طرح تا سال ۱۴۱۰ به ۴ میلیارد لیتر برسد.

در جدول زیر مشخصات این طرح آورده شده است:

* طرح اصلاح قیمت بنزین

پیشنهاد افزایش قیمت بنزین که در پاییز سال گذشته از سوی وزارت نفت به هیئت دولت ارسال شده بود و با عدم تصویب هیئت دولت مسکوت ماند، بار دیگر در تیرماه سال جاری در قالب طرحی جدید از سوی وزارت نفت به هیئت دولت ارسال شد، اما باز هم این طرح در جلسات ۴ - ۵ ساعته کارشناسی نمایندگان وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه و ... به نتیجه نرسید و هیئت دولت مهر تأیید بر افزایش قیمت بنزین در وهله فعلی نزد.

با این حال طرح‌هایی در قالب اصلاح قیمت بنزین (افزایش ۱۰ تا ۵۰ درصدی قیمت)، الزامی کردن استفاده از کارت سوخت و اعمال سهمیه‌های ماهانه و دو نرخی شدن بنزین با اعمال سهمیه‌ها در مجموعه وزارت نفت و دولت مطرح است، اما تا امروز هیچ تصمیمی در خصوص اجرای این طرح‌ها گرفته نشده است.

۴ طرح کلان وزارت نفت برای اصلاح روند مصرف بنزین که سه طرح آن در مجموعه بهینه سازی مصرف سوخت و یک طرح در بخش اصلاح قیمتی کلید خورده، هر کدام در گیرودار اجرایی شدن معطل مانده و لازم است که وزارت نفت اینچنین طرح‌های کارشناسی خود را هر چه سریعتر به عرصه اجرا وارد کند تا خودکفایی کسب شده در تأمین نیاز داخلی بنزین با ادامه روند رشد غیرمنطقی بخش مصرف، به وابستگی دوباره به واردات بنزین منجر نشود.