معنی واژه های اقتصادی که از مسئولین میشنویم چیست؟

به گزارش پارسینه ، این روزها با افزایش مشکلات اقتصادی، ادبیات مسئولان کشور از رئیس‌جمهور گرفته تا وزرا، نمایندگان مجلس، کارشناسان و رسانه‌ها سرشار از واژه‌های اقتصادی است و این ادبیات اقتصادی خواسته یا ناخواسته از زبان مسئولان به میان مردم آمده و تحلیل‌های ریز و درشت را نقل زبان‌ها شده است. اما این موضوع در حالی است که بدفهمی‌های زیادی درباره اصطلاحات رایج اقتصادی وجود دارد.

تورم، رکود اقتصادی، رکود تورمی، پول پــرقدرت، رشد اقتصادی، پایه پولی، برابری قدرت خرید، ضریب جینی، شاخص فلاکت، پیمان‌سپاری ارزی، تسعیر ارز، فاینانس، تراز تجاری، کسری بودجه، شاخص کل بورس، خط فقر و ... از جمله واژه‌های پرکاربرد مسئولان است که شاید معنای آن در میان عوام مردم به خوبی درک نشده است. بسیاری از مردم، تعریف و معنای واقعی برخی واژه‌ها را که در کلام مسئولان ارشد کشور به کار می‌رود و به وفور در رسانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، نمی‌دانند و در نتیجه برداشتی از آن می‌کنند که اشتباه است.

این اشتباه و درک ناصحیح شاید در نگاه اول زیاد مهم به نظر نرسد و صرفا در حیطه یک حریم محدود فردی گنجانده شود، اما نگاهی به وضعیت رایج اقتصاد ایران و موج زدن انتظارات تورمی در این اقتصاد منجر می‌شود که شایعات پخش شده بین مردم و بسط و گسترش آن در جامعه مشکلات عدیده‌تری را فراهم آورد.

این موضوع اهمیت اطلاع‌رسانی درباره مفهوم واقعی این واژه‌ها و کارکرد آن را بیش از پیش آشکار می‌سازد. بر همین اساس بر آن شدیم تا برخی از این واژگان را به زبانی ساده و روان توضیح دهیم تا مخاطب بتواند با درکی کامل از معنی و مفهوم و کارکرد آن در یک ماجرای اقتصادی که به تعیین یا تغییر قیمتی منتهی می‌شود، به تحلیلی صحیح برسد.

تورم:

تورم از نظر علم اقتصاد به معنی افزایش سطح عمومی قیمت‌‌ها در طول یک دوره زمانی مشخص است وبه زبان ساده‌تر حکایت از افزایش دائم و بی‌رویه سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات دارد که در نهایت به کاهش قدرت خرید و نا بسامانی اقتصادی می‌انجامد.

پول پر قدرت:

مجموع مقدار كل پول نقد، اسكناس و مسكوك در دست مردم و ذخاير نزد بانك‌ها را پايه پولي گويند كه مستقيماً توسط بانك مركزي كنترل مي‌شود.

ضریب جینی:

یک واحد اندازه‌گیری پراکندگی آماری است و معمولا برای سنجش میزان نابرابری درآمدی در یک جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ضریب با نسبتی بین صفر و یک بیان می‌شود و زمانی رو به «صفر» حرکت می‌کند که فاصله طبقاتی کاهش یافته و توزیع درآمد عادلانه‌تر شده باشد و هر چه به سمت «یک» متمایل شود، نشاندهنده افزایش فاصله طبقاتی و ناعادلانه شدن توزیع درآمد در جامعه مورد بحث را دارد.

اگر ضریب جینی مساوی با عدد صفر باشد یعنی همه درآمد و ثروت یکسان دارند امری غیر ممکن که از یک برابری مطلق سخن می‌گوید و بالعکس. اگر این ضریب مساوی با عدد یک باشد، نشان از نابرابری مطلق درآمدی دارد که می‌گوید ثروت تنها در دستان یک نفر است و مابقی هیچ درآمدی ندارند.

رکود اقتصادی:

رکود در تعریف اقتصادی به دو دوره سه‌ماهه پیاپی رشد منفی در اقتصاد یک کشور اطلاق می‌شود. دوره‌ای که کاهش معنی دار در چهار عامل تولید، درآمد، اشتغال و تجارت ایجاد شود. این دوره معمولاً حداقل بین ۶ ماه تا یکسال است. به این ترتیب می‌توان رکود بر این اساس به معنای کاهنده بودن رشد تولید ناخالص داخلی واقعی است.

رکود تورمی:

رکود تورمی به وجود همزمان تورم و رکود اقتصادی گفته می‌شود. طبق تعاریف اقتصادی رکود تورمی زمانی در اقتصاد ایجاد می‌شود که نرخ رشد اقتصادی یک سرزمین در مسیر کاهش قرار گیرد و همزمان با آن نرخ تورم در این سرزمین افزایش یابد. در شرایط رکود تورمی است که اقتصاد با کاهش نرخ رشد مواجه است، مشکل بیکاری نیز در اقتصاد وجود خواهد داشت.

خط فقر:

خط فقر یا آستانه فقر حداقل درآمدی است که برای زندگی در یک کشور خاص در نظر گرفته می‌شود. کسانی زیر خط فقر در نظر گرفته می‌شوند که قادر به فراهم نمودن نیازهای اساسی خود، خصوصا اولین نیاز که سلامت جسم و تغذیه مناسب است، نباشند.

رشد اقتصادی:

رشد اقتصادی به تعبیر ساده عبارت است از افزایش تولید یک کشور در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه. در سطح کلان، افزایش تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال مورد بحث به نسبت مقدار آن در یک سال پایه، رشد اقتصادی محسوب می‌شود. علت این که برای محاسبه رشد اقتصادی، از قیمت‌های سال پایه استفاده می‌شود آن است که افزایش محاسبه شده در تولید ناخالص ملی، ناشی از افزایش میزان تولیدات باشد و تأثیر افزایش قیمت‌ها (تورم) حذف گردد.

شاخص فلاکت:

این شاخص یک نشانگر اقتصادی است از افزودن نرخ بیکاری به نرخ تورم بدست می‌آید. باور بر این است که تورم فزاینده در کنار بیکاری رو به افزایش برای یک کشور، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی در بر خواهد داشت. این شاخص با شاخص مشابه دیگری که توسط روبرتو بارو ابداع شده تفاوت دارد چرا که شامل تولید ناخالص داخلی و نرخ بانکی نیست.

فاینانس:

قرارداد تامین مالی از منابع بین‌المللی را فاینانس می‌نامند و روشی کوتاه مدت برای انتقال سرمایه به کشور می‌باشد، زیرا پس از فرا رسیدن موعد بازپرداخت وام، می‌بایست اصل سرمایه به همراه سود آن برگشت داده شود.

*فاطمه اسماعیلی