آزادسازی بنزین و ارثیه ای که مردم طلب می کنند

محمد هیراد حاتمی/خبرآنلاین : شنبه 5 تیر 1386 خبری مبنی بر سهمیه بندی بنزین اعلام شد و ناگهان ایران برای چند ساعتی در راس اخبار جهان نشست. در کوچه های شهر بسیاری گالن های متفاوت به لحاظ حجمی را راهی پمپ بنزین ها می کردند تا به فاصله چند ساعت به اجرای طرح سهمیه بندی بنزین به هر نحو ممکن ذخیره ای برای خود فراهم کنند.

این خبر که از همان ساعت های نخست انتشار آن حوادثی را پدید آورد و قند را در دل برخی آب کرد، مانند یک سکه دو رو مورد تحلیل قرار گرفت. یک روی آن توسط گروه های سیاسی مخالف دولت مورد تحلیل قرار گرفت و روی دیگر آن به بررسی مردم و منفعتی که از این رویداد نصیب شان خواهد شد پرداخته بود.

دیری نگذشت که جملگی مردم با « بنزین سهمیه بندی » کنار آمدند و نیاز خود را بر اساس شرایط جدید تامین کردند تا اینکه دولت دهم با اجرای قانون هدفمند شدن یارانه ها، بنزین سهمیه بندی شده را به سوی آزاد سازی برد. بی تردید کلید خوردن سهمیه بندی بنزین قدمی در جهت اصلاح مسیر اقتصادی بود که با اجرای قانون هدفمند شدن یارانه ها وقتی با آزاد سازی بنزین و فرآورده های نفتی همراه شد، نتایج مثبت آن مشهود بود.

حتی با وجود سهمیه بندی شدن بنزین، آزاد سازی قیمت آن در فاز نخست اجرای قانون هدفمند شدن یارانه ها با واکنش بسیاری از شهروندان روبرو شد. اتفاقی که این روزها و پیش از اجرای فاز دوم هدفمند شدن یارانه ها در رابطه با قیمت بنزین باز هم به وقوع پیوسته است. بسیاری از مردم « بنزین ارزان » را حق آشکار خودشان می دانند و علت آن هم « نفتخیز » بودن ایران است. اگر انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس را کنار بگذاریم قطعا شکل گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت یکی از غرور برانگیز ترین افتخارات ایرانیان است و بر اساس همین غرور ملی « نفت » به عنوان حق مسلم ملت تلقی می شود. شاید به همین دلیل است که شعاری مانند آوردن پول نفت سر سفره های مردم همچنان جوابگوست و اقبال عمومی را به همراه دارد و گسترش فعالیت های صنعتی، کشاورزی چندان به مذاق خلق الله خوش نمی آید. ملت ایران « نفت » را حق مسلم خودش می داند و در طول تاریخ دولت ها در برابر این خواسته مردم تمکین کردند تا این روزها هر خبری مبنی بر واقعی شدن قیمت بنزین فریاد مردم را به همراه داشته باشد و غرور آنان را جریحه دار کند که چه نشسته اید « دولت حق ما را خورد.»

وقتی وزیر اقتصاد در برنامه زنده تلویزیونی حاضر شد و به صراحت عنوان کرد هر وقت دولت به قطعیت برسد فاز دوم هدفمند شدن یارانه ها به مرحله اجرا در بیاید اطلاع رسانی های لازم صورت خواهد گرفت، در ذهن بسیاری از شهروندان اجرای فاز دوم هدفمند شدن یارانه ها همان افزایش قیمت بنزین همانند سازی شد. روزهای قبل از آن هم گمانه زنی های زیادی نیز در این رابطه مطرح شده بود که اوج آن به افزایش قیمت بنزین به 2 هزار تومان بر می گشت.

همین اظهار نظر قطعی وزیر اقتصاد در رابطه با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها را در کنار گمانه زنی های افزایش قیمت بنزین که قرار گرفت همان گلایه هایی شکل گرفت که حدود 5 سال قبل و در زمان اجرای طرح سهمیه بندی بنزین به وجود آمده بود. ناله بسیاری بلند شد که دولت می خواهد نفتی که متعلق به خودشان است به شکل بنزین با قیمتی فراتر از باور شهروندان به آنان بفروشد. تلخی ماجرا اینجاست که تمامی دولت ها در برابر این اعتراض مردم هنگام آزاد سازی قیمت بنزین روبرو شده اند اما تا پیش از دولت های نهم و دهم هیچ کدام از آنان این جسارت را نکرد تا امروز گروهی این اقدام را یک حرکت شجاعانه نام نهند.

به دلیل همین نامگذاری اقدامی شجاعانه است که شاید حق داشته باشیم و در آرشیو های روزنامه هایمان، سایت های خبری مان بگردیم و آنهایی که این روزها درباره عمل شجاعانه سخن سرایی می کنند و به دفاع از آن افتاده اند را بررسی کنیم و مشاهده کنیم در سال های قبل و وقتی چنین قصدی در سر دولتی افتاد چه واکنشی نشان دادند. آیا آن زمان هم در دفاع از این پروژه قابل تحسین امروزی پرداختند یا اینکه داد سر دادند که مسافر کش های بنده خدا و طبقه محروم را چرا اینقدر اذیت می کنید؟ چرا همه اش به فکر خودتان هستید و رحمی به حال مردم بخت برگشته مناطق محروم ندارید؟

سوال هایی از این دست که این روزها مطرح است و اما پاسخ قطعی هم برای آن یافت نمی شود و گویا فقط باید با این سخن روزنامه نگاری که فردای اجرای طرح سهمیه بندی بنزین آن را نگاشت این رویداد را سپری کرد : « در هر زمان، کسانی آمدند که گرچه خواب ملت را پریشان کردند، گاه آّبرویمان را هم بردند ولی در عین حال شهر ها را ساختند، اقتصاد را رشد دادند.»