راهکار دبیر کل بانک مرکزی به تولیدکنندگان دارای سابقه چک برگشتی

اگرچه ممنوعیت تحویل دسته‌چک به اشخاص دارای سابقه چک برگشتی به عنوان یکی از گام‌های مثبت برای ساماندهی بازار چک محسوب می‌شود ولی این موضوع گرفتاری زیادی را برای برخی تولیدکنندگان ایجاد کرده است، توصیه دبیرکل بانک مرکزی به این دسته از تولیدکنندگان آن است که باید ثابت کنند امکان ایجاد شرایطی که بتوانند تعهدی را برای فروشنده‌ یا ارائه‌دهنده خدمات ایجاد کنند برایشان میسر است و این اعتماد را می‌توان به آنها داشت.

در این زمینه برخی کارشناسان معتقدند که اگرچه این دستورالعمل فواید بسیاری داشته و در واقع تمامی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی از اعطای هرگونه تسهیلات، افتتاح هرگونه حساب سپرده جدید، ارائه دسته‌چک، گشایش اعتبار اسنادی، صدور ضمانت‌نامه و ارائه خدمات بانکی الکترونیکی به دارندگان سابقه چک برگشتی ممنوع شده‌اند اما در این بین تولیدکنندگانی هستند که بنا به دلایلی با مشکل اقتصادی مواجه شدند و چک آنها برگشت خورده که باید این گروه شناسایی شوند.

در همین زمینه محمود احمدی - دبیرکل بانک مرکزی گفت: این دسته ازتولیدکنندگان می‌توانند شرایطی را برای ارائه تعهد فراهم کنند که بتوان به آن‌ها اعتماد کرد.

بر اساس دستورالعمل بانک‌ مرکزی از بانک‌ها خواسته شده که از ارائه دسته چک به تولیدکنندگان دارای سابقه چک برگشتی و بدهی غیرجاری به بانک‌ها و یا مؤسسات اعتباری غیربانکی خودداری کنند که این موضوع و ابلاغ آن اعتراضاتی را به دنبال داشته است.

چندی پیش برخی تولیدکنندگان اعلام کردند که برای دریافت دسته چک به یکی از بانک‌ها مراجعه کردند اما بانک به آن‌ها اعلام کردند که به دلیل داشتن اقساط معوق بانکی دسته چک به آن‌ها ارائه نمی‌شود،به گفته آن‌ها با توجه به اینکه تمام امور داد و ستد و تهیه مواد اولیه تولیدکنندگان از طریق چک‌های بانکی صورت می‌گیرد با اجرایی شدن بخشنامه جدید مشکلات دیگری به مشکلات فعلی تولیدکنندگان اضافه خواهد شد که البته این وضعیت در حالی است که بیشتر تولیدکنندگان داخلی نتوانسته‌اند مطالبات معوقه خود را دریافت کنند و به همین دلیل در پرداخت اقساط تسهیلات بانکی دچار مشکل شده‌اند.

دبیرکل اتاق بازرگانی تهران نیز با تاکید بر شناسایی تعدادی از تولیدکنندگان دارای چک برگشتی گفته بود "با اجرای این امر می‌توان به تولیدکننده آبرومندی که چک برگشتی دارد کمک کرد."

گفتنی است؛ بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای به کلیه بانک‌های دولتی، غیردولتی، شرکت دولتی پست بانک و موسسه اعتباری توسعه، ممنوعیت افتتاح حساب جاری برای اشخاص دارای سابقه چک برگشتی و یا بدهی غیرجاری به بانک‌ها و یا مؤسسات اعتباری غیربانکی» و همچنین ممنوعیت تحویل دسته‌چک به اشخاص دارای سابقه چک برگشتی، بدهی غیرجاری به بانک‌ها و یا مؤسسات اعتباری غیربانکی و یا «مشمولین موضوع ماده (7) قانون صدور چک را اعلام کرده است.

همچنین طراحی ساز و کار پرداخت مبلغ چک به دارنده چک از سایر حساب‌های سپرده صاحب حساب، اعم از سپرده قرض‌الحسنه پس‌انداز، سپرده قرض‌الحسنه جاری (برای اشخاص حقوقی) و سپرده سرمایه‌گذاری مدت‌دار در همان بانک، در صورت نبود موجودی یا نداشتن کفایت موجودی حساب جاری ذی‌ربط، منوط کردن افتتاح حساب جاری برای شخص حقوقی به احراز شرایط افتتاح حساب جاری برای اشخاص حقیقی عضو هیأت مدیره و اشخاص حقیقی که به نمایندگی از سایر اشخاص حقوقی در هیأت مدیره عضو هستند و اشخاص حقیقی که به نمایندگی از شخص حقوقی مجاز به امضا هستند، از دیگر موارد ذکرشده در این بخشنامه است

ممنوعیت تمامی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی از اعطای هرگونه تسهیلات، افتتاح هرگونه حساب سپرده جدید، ارائه دسته‌چک، گشایش اعتبار اسنادی، صدور ضمانت‌نامه و ارائه خدمات بانکی الکترونیکی، به دارندگان سابقه چک برگشتی، تجمیع ضوابط مربوط به رفع سوء‌اثر از چک‌های برگشتی از طریق تأمین موجودی، ارائه لاشه چک برگشتی، «ارائه رضایت‌نامه محضری ذی‌نفع چک به بانک»، «واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود کردن آن به مدت 24 ماه»، «ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی» و «انقضای مدت نگهداری سوابق چک‌های برگشتی (صرفا مدت هفت سال در مورد هر برگ چک برگشتی) در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی از دیگر مواردی است که در این بخش‌نامه به آن اشاره شده است